گرافیک برداری
From Wikipedia, the free encyclopedia
نگاشتار برداری یا گرافیک برداری (به انگلیسی: vector graphics)، به عنوان نوعی گرافیک رایانهای، مجموعهای از سازوکارها برای ساخت تصاویر دیداری از اشکال هندسی تعریفشده در صفحه دکارتی مثل نقطه، خط، منحنی، و چندضلعی است. این سازوکارها شامل سختافزار نمایش برداری و چاپ، مدلهای داده برداری و قالبهای پرونده، و نرمافزار ساختهشده بر اساس این مدلهای دادهاست (مخصوصا نرمافزار طراحی گرافیک، طراحی به کمک رایانه، و سامانههای اطلاعات جغرافیایی). گرافیک برداری جایگزینی برای گرافیک شطرنجی است، که هر کدام در وضعیت کلی و خصوصی مزایا و معایبی دارند.[1]
درحالیکه امروزه سختافزار برداری به دلیل رواج مانتیورها و پرینترهای مبتنی بر شطرنج اغلب ناپدید شدهاند،[2] نرمافزار و داده برداری هنوز به صورت گسترده استفاده میشوند، مخصوصا وقتیکه درجه بالای دقت هندسی لازم باشد و وقتیکه اطلاعات پیچیده را بتوان به اصول ساده هندسی تجزیه نمود. ازاینرو، در زمینههای مهندسی، معماری، نقشهبرداری، رندر سهبعدی، و نویسهنگاری مدل ارجح میباشند، اما در کاربردهایی مثل عکاسی و سنجش از دور کاملا نامناسباند زیرا در آنجا گرافیک شطرنجی موثرتر و کاراتر است. بعضی از زمینههای کاربردی مثل سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و طراحی گرافیک، بسته به هدف، گاهی از گرافیک برداری و گاهی از گرافیک شطرنجی استفاده میکنند.
گرافیک برداری براساس ریاضیات هندسه تحلیلی یا مختصاتی هستند، و به دیگر کاربردهای اصطلاح بردار، شامل میدان برداری و حساب برداری ربطی ندارند. این موضوع، در رشتههایی که هر دو معنا در آن استفاده میشود باعث گمراهی شده است.
گرافیک برداری روشی در تولید و ذخیرهٔ فایلهای تصویری کامپیوتری است که در آن تصویر در قالب مجموعهای از مشخصات هندسی نقاط، خطها، منحنیها و چندضلعیها ذخیره میشود. واژهٔ «بردار» در این کاربرد معنایی وسیعتر از یک خط راست دارد.
تصاویر تعریف شده به کمک گرافیک برداری، از خطوط و منحنیهایی به نام بردار تشکیل شدهاند که به صورت ریاضی تعریف میشوند. اجزای این تصاویر را میتوان بدون از دست دادن کیفیت و مشکلات ایلیاسینگ (به انگلیسی: Aliasing) به راحتی جا به جا کرد و تغییر اندازه داد. این تصاویر مستقل از رزولوشن هستند و میتوان آنها را بزرگ و کوچک کرد و در هر رزولوشن بدون از دست دادن جزئیات و وضوح چاپ کرد. از شناخته شده ترین فرمتهای ذخیرهٔ فایلهای گرافیک برداری، فرمت SVG است که مخفف Scalable Vector Graphics است. همچنین گرافیک برداری در بسیاری از فرمت همچون EPS و PDF نیز یافت می شوند.
گرافیک برداری در مقابل گرافیک شطرنجی (به انگلیسی: Raster Graphics) قرار میگیرد که در آن تصویر به صورت مجموعهای از پیکسلها ذخیره میشود و رنگ هر پیکسل بهطور جداگانه ذخیره میشود. اکثر فرمتهای رایج فایلهای تصویری مانند JPG، PNG، GIF بر مبنای گرافیک شطرنجی هستند.
از مزایای دیگر گرافیک های برداری حجم فایل ذخیره سازی است. به عنوان مثال برای ذخیره سازی یک خط به طور یکتا به مختصات نقطه ابتدایی و انتهایی آن نیاز داریم. همچنین رنگ خط و میزان قطر خط نیز از مواردی است که می توان ذخیره کرد. در حالی که در گرافیک شطرنجی برای ذخیره سازی یک خط نیاز به به ذخیره سازی اطلاعات تعداد زیادی پیکسل داریم.
به فرآیند تبدیل یک تصویر از گرافیک برداری به گرافیک شطرنجی شطرنجی سازی (به انگلیسی: Rasterization) گویند.
برعکس به فرآیند تبدیل یک تصویر از گرافیک شطرنجی به گرافیک برداری Image tracing گویند.
از آنجا که بسیاری از صفحه های نمایش امروزی به صورت ماتریسی از پیکسل ها هستند یکی از وظایف مهم پردازنده های گرفیکی (به انگلیسی: GPU)، شطرنجی سازی سریع تصویر های برداری و نمایش آنها روی صفحه نمایش است.