دستگاه گوارش انسان
از دستگاههای فعال در بدن انسان / From Wikipedia, the free encyclopedia
دستگاه گُوارش، سامانه گوارش (به انگلیسی: Digestive system) یکی از دستگاههای فعال در بدن انسان و بعضی از جانداران است. این دستگاه در انسان و مهرهداران به صورت لولهٔ گوارشی، و در جانوران کمتر تکاملیافته مانند کیسهتنان از جمله هیدر، شقایق دریایی و عروس دریایی به صورت کیسهٔ گوارشی به نام حفرهٔ گوارشی وجود دارد. باید توجه داشت که دستگاه گوارش در جانوران بر اساس نوع غذایی که میخورند به شکلهای مختلفی وجود دارد. اما بهطور کلی مراحل گوارش آنها از چهار مرحلهٔ کلی بلع، گوارش مکانیکی و شیمیایی، جذب و دفع تشکیل شدهاست. بعضی از جانوران که به صورت انگل زندگی میکنند مانند کرم کدو اصلاً دستگاه گوارش ندارند و بهطور مستقیم و با عمل واپخش (انتشار) مواد غذایی تجزیه شده را از طریق پوست وارد بدن خود کرده و مورد استفادهٔ یاختههای خود قرار میدهند.[1]
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
دستگاه گوارش انسان که از دهان تا مقعد امتداد دارد، از لولهٔ گوارشی و غدههای گوارشی تشکیل شدهاست و حدود هفت متر طول دارد. غدد گوارشی شامل غدههای بزاقی، غدههای دیوارهٔ معده و روده، لوزالمعده و کبد است. لولهٔ گوارشی نیز شامل دهان، حلق، مری، معده، رودهٔ کوچک، رودهٔ بزرگ و راستروده میشود.
هر چیزی که وارد معده میشود با آنزیمهای درون معده مخلوط میگردد تا به اجزاء سادهتری تجزیه شود. سپس این مخلوط که کیموس نامیده میشود، از معده خارج شده و به رودهها میرود تا از آنجا، مواد غذایی تجزیهشده جذب جریان خون شوند. مواد غذایی تجزیهشده از طریق جریان خون در سیاهرگ باب کبدی ابتدا به کبد جریان یافته تا در آنجا برخی مواد در کبد ذخیره شوند و سپس برای مصرف در اختیار یاختههای بدن قرار میگیرند. اجزای غذایی که جذب نمیشوند از طریق مدفوع از بدن دفع میگردند.