کردستان سوریه
بخشهای کردنشین سوریه / From Wikipedia, the free encyclopedia
کردستان سوریه[5] [6] [7] که روژاوا نیز نامیده میشود (به کردی: Rojavayê Kurdistanê)، منطقهای کردنشین در شمال شرقی، شمال و شمال غربی سوریه است که بخشی از استانهای حسکه، رقه ،حلب و دیرالزور را در بر میگیرد.[8][9]
کردستان سوریه | |
---|---|
پایتخت | قامشلی تا سال ۲۰۱۸ عین عیسی ۲۰۱۸ تاکنون / رقه بزرگترین شهر |
زبانها | کردی سووری-آرامی عربی[1] |
نام(های) اهلیت | کرد، سوری (آشوری)، عرب |
حکومت | اداره خودمختار شمال و شرق سوریه |
• رئیسجمهور | - |
منطقهٔ خودگردان | |
• پیشنهاد خودگردانی | ژوئیهٔ ۲۰۱۳ |
• اعلام خودگردانی | نوامبر ۲۰۱۳ |
• تأسیس حکومت منطقهای | نوامبر ۲۰۱۳ |
• اتخاذ قانون اساسی موقتی | ژانویهٔ ۲۰۱۴ |
مساحت | |
• کل | ۵۲٬۴۶۰ کیلومتر مربع (۲۰٬۲۵۰ مایل مربع) |
جمعیت | |
• برآورد | ۴٫۶ میلیون نفر که نیمی از آنها آوارگان داخلی هستند[2][3][4] |
منطقه زمانی | یوتیسی+۳ |
جهت رانندگی | راست. |
پیششماره تلفنی | +۹۶ |
مساحت آن ۱۸٬۳۰۰ کیلومتر مربع یا ۳۱٬۶۵۰ کیلومتر مربع یا ۴۲٬۵۹۱ کیلومتر مربع (شامل شصت درصد زمینهای کشاورزی سوریه) تخمین زده میشود.[10][11][12][13][14] سایت آمار جنگ سوریه (syriancivilwarmap)، وسعت آن را در سال ۲۰۱۷ حدود ۴۰ هزار کیلومتر مربع و در سال ۲۰۱۹ حدود ۵۳ هزار کیلومتر مربع برآورد کردهاست.[15] آمارهای مختلف به دلیل درگیریهای روژوآ است.
این منطقه (مناطق روژاوا) هماکنون تحت سیستم سیاسی خودمدیریتی دموکراتیک غرب کردستان درآمده و از شرق به غرب به سه واحد سیاسی با نامهای کانتون جزیره، کانتون فرات (نام قدیم : کانتون کوبانی) و کانتون عفرین تقسیم شدهاست. شمار زیادی از کردهای سوریه نیز در شهرهای بزرگ، مانند حلب و دمشق زندگی میکنند. بر طبق برخی از آمارهای سازمان ملل متحد کردها حدود ۱۸ درصد از کل جمعیت سوریه را تشکیل میدهند.[16] کردها همواره از سوی فرمانروایان حزب بعث سوریه نابود شمرده شدهاند. کردها، (همانند ترکیه و عراق)، بزرگترین گروه اقلیت نژادی در سوریه نیز هستند. با آنکه کردهای سوریه نزدیک به ۱۸ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل میدهند، اما دچار محرومیت هستند و بیشترین ظلمها در حق آنان انجام شدهاست. بیشتر کردهای سوریه در شهرهای بزرگ آن کشور مانند دمشق، حلب، حمص و حما ساکنند. (آمار سیا اقلیتهای غیر عرب جمعیت سوریه (با جمعیت ۲۱٬۷ میلیون) را ۹٬۷٪ میداند[17] و آمار وزارت امور خارجهٔ آمریکا، ۹ درصد جمعیت سوریه را کرد میداند[18])
با به قدرت رسیدن حزب بعث نگرش ضد قومیتی در سوریه گسترش یافت و بسیاری از کردهای سوریه از حقوق اجتماعی محروم شدند و حتی زمینهای کشاورزان ساکن منطقههایی مثل الحرزکه و قامشلی مصادره شد. در این زمان نگرش شونیستی در سوریه افزایش یافت و کردها در شرایط کاملاً دشواری قرار گرفتند و بسیاری از آنان تابعیت خود را بهطور اجباری از دست دادند.[19] وضعیت کردها در سوریه در برابر دیگر کشورها ناگوارتر گزارش شدهاست و پشتیبانان حقوق بشر همواره آزار و پیگرد دیدهاند.[20][21][22]
بیشتر کردهای سوریه سنی شافعی هستند؛ اما اقلیتهایی نیز از علویان، ایزدیان و سنی حنفی نیز در میان آنها وجود دارند. حکومت حزب بعث سوریه، برای این کشور که زیستگاه تیرهها، تبارها و گروههای زبانی گوناگون است تنها یک هویت و موجودیت میشناسد و آن هویت عربی است. کردهای سوریه بزرگترین اقلیت ملی در این کشور هستند و از تمامی حقوق ابتدایی زندگی بیبهرهاند.
مردم کرد نیز در سال ۲۰۱۱ به اعتراضهای مردمی در سوریه پیوستند و مردم شهرهای کردستان سوریه در اعتراض به سیاستهای دولت و حمایت از اعتراضهای مردمی در سوریه در چند شهر دست به تظاهرات زدند. در تحولات اخیر سوریه کردها به صورتی فعال و تأثیرگذار شرکت میکنند. حضور فعال کردها در اعتراضات نشان از برجسته شدن هر چه بیشتر نقش کردها در تحولات اخیر سیاسی سوریه دارد.[23] این منطقه در نوامبر ۲۰۱۳ به خودگردانی دست یافت و در چارچوب منازعه کردستان سوریه، جامعهای مبتنی بر اصول دموکراسی مستقیم، برابری جنسیتی، و پایایی بنا شد.[24] کردستان سوریه از شرق به غرب از سه کانتون به نامهای کانتون جزیره، کانتون فرات (نام قدیم : کانتون کوبانی) و کانتون عفرین تشکیل شدهاست.[25] کردستان سوریه از سوی دولت سوریه به عنوان خودگردان به رسمیت شناخته نمیشود[26] و از طرفهای درگیر در جنگ داخلی سوریه است.[27]