جشنواره فیلم From Wikipedia, the free encyclopedia
سی و هشتمین جشنوارهٔ فیلم فجر از ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۹۸ در تهران[2] و از ۱۵ تا ۲۲ بهمن در سایر استانهای ایران[3][4] برگزار شد. اختتامیهٔ جشنواره در برج میلاد تهران برگزار شد و سیمرغ بلورین بهترین فیلم به فیلم خورشید اثر مجید مجیدی رسید.
مکان | ایران |
---|---|
بنیانگذاری | ۱۳۶۱ |
جوایز | سیمرغ بلورین |
میزبان | |
شمار فیلمها |
|
تاریخ جشنواره | ۱۲–۲۲ بهمن ۱۳۹۸ |
زبان | فارسی |
وبگاه |
شنای پروانه و روز صفر با ۵ سیمرغ بلورین بیشترین جوایز این دوره از جشنواره را کسب کردند.[5]
در ۲۹ مهر ۱۳۹۸ با انتشار فراخوان کار سی و هشتمین دوره فیلم فجر آغاز شد، همچنین ثبت نام از آثار متقاضی حضور در جشنواره از ۱ تا ۳۰ آبان ۱۳۹۸ بوده.[6][7] که در این مدت ۱۱۵ فیلم سینمایی به همراه ۳۶ فیلم مستند فرم ثبت نام جشنواره را تکمیل کردهاند که از این تعداد ۳۷ فیلم سینمایی متعلق به فیلمسازان اول است.[8]
۲۶ دی ۱۳۹۸ قرعهکشی برای مشخص شدن ترتیب نمایش فیلمها در سینمای رسانه (پردیس ملت) انجام گرفت. در هر روز ۵ فیلم در چهار سانس در این سینما نمایش داده میشود: ۳ فیلم بلند در سه سانس، و یک فیلم مستند و یک فیلم کوتاه در یک سانس.[9] یک سانس برای نمایش شهرآورد تهران در روز ۱۷ بهمن خالی گذاشته شد.[10]
افراد زیر با حکم ابراهیم داروغهزاده فیلمهای جشنواره را داوری کردند:[11][12][13]
در ۲۱ بهمن ۱۳۹۸ در یک نشست خبری ابراهیم داروغهزاده نامزدهای بخش سودای سیمرغ را اعلام کرد. شنای پروانه با نامزدی در ۱۲ رشته و درخت گردو در ۱۱ رشته بیشترین نامزدی در این جشنواره را به دست آوردند.[14][15] جوایز بخشهای مختلف در ۲۲ بهمن در مراسم اختتامیه در برج میلاد اهدا شد.[16]
بهترین فیلم اول |
---|
بهترین فیلم کوتاه |
---|
|
سیمرغ بلورین بهترین مستند |
---|
|
با حذف افتتاحیه، جوایز بخش مسابقهٔ تبلیغات نیز در اختتامیهٔ جشنواره اهدا شد.[13][18]
بهترین عکس | بهترین پوستر |
---|---|
|
|
بهترین تیزر یا آنونس تبلیغاتی | |
|
۲۳ فیلم در بخش سودای سیمرغ، ۱۰ فیلم در بخش نگاه نو، ۱۰ فیلم در بخش مستند، و ۱۰ فیلم در بخش فیلمهای کوتاه در جشنوارهٔ سی و هشتم به رقابت میپردازند و ۲ فیلم در خارج از بخش مسابقه برای اهالی رسانه اکران میشود.
مجبوریم (اثر رضا درمیشیان) و عنکبوت (اثر ابراهیم ایرجزاد) از آثاری هستند که در جشنوارهٔ سی و هشتم پذیرفته نشدند. لا مینور (داریوش مهرجویی) و جنایت بیدقت (شهرام مکری) توسط سازندگانشان به جشنواره ارائه نشدند. قاتل و وحشی (اثر حمید نعمتالله) نیز به دلیل اختلاف میان مالکان بر سر مالکیت فیلم در جشنواره حضور ندارد.[19][20]
از بین فیلمهای این دوره از جشنواره ۶ فیلم (مردن در آب مطهر، پدران، ابر بارانش گرفته، مغز استخوان، سینما شهر قصه و من میترسم) با حمایت بنیاد فارابی ساخته شدهاند و چهار فیلم (آبادان یازده ۶۰، روز بلوا، خروج و لباس شخصی) محصول سازمان اوج هستند.[21][22][23]
اعضای هیئت انتخاب (محمد احسانی، محمود اربابی، همایون اسعدیان، یلدا جبلی، رضا درستکار، سید محمود رضوی و حسین کرمی) در ۱۹ دی ۱۳۹۸، ۲۲ فیلم بخش سودای سیمرغ را اعلام کردند.[24][25]
در ۱۴ بهمن به دلیل آماده نبودن فیلم خورشید مجید مجیدی، پسرکشی از میان فیلمهای رزرو به بخش سودای سیمرغ اضافه شد. در اطلاعیهٔ دبیرخانهٔ جشنواره آمده که خورشید نیز پس از آن که آماده نمایش شود در جشنواره به نمایش درخواهد آمد.[26] به گزارش تابناک از آنجا که مهلت ارائهٔ فیلمها به دبیرخانهٔ جشنواره ۲۰ دی بوده و فیلم مجیدی تا این زمان به جشنواره تحویل داده نشده خلاف قانون جشنواره عمل شدهاست.[27] ایسنا حضور خورشید در بخش مسابقه را از نظر قانون و فراخوان جشنواره فاقد اشکال دانسته و باشگاه خبرنگاران جوان این امر را از اختیارات دبیر جشنواره برشمرده است.[28][29]
اسامی فیلمهای بخش سودای سیمرغ (رقابتی) بدین شرح است:[25][30]
فیلمهای زیر برای رقابت در بخش نگاه نو انتخاب شدند:[31]
۲ دی ۱۳۹۸، ۱۰ فیلم توسط هیئت انتخاب متشکل از بابک بهداد، رامین حیدری فاروقی و مرتضی شعبانی برای رقابت در بخش مستند پذیرفته شدند.[32] پس از انصراف سازندگان کامی از حضور در جشنواره قصه دختران فروغ جایگزین این فیلم شد.[33]
اسامی فیلمهای بخش سودای سیمرغ (رقابتی) بدین شرح است:[32]
فیلمهای زیر برای رقابت در بخش فیلمهای کوتاه از میان فیلمهای کوتاهی که در بخش بهترین فیلم جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشن مستقل فیلمهای کوتاه خانه سینما نامزد بوده و به نمایش درنیامدهاند و همچین در دورههای قبل متقاضی نبودند، از سوی انجمن سینمای جوانان و انجمن فیلم کوتاه ایران به جشنواره معرفی شدند.[34]
دو فیلم شین (به کارگردانی میثم کزازی) و عنکبوت (به کارگردانی ابراهیم ایرجزاد) به درخواست تهیهکنندگانشان در بخش خارج از مسابقه حضور دارند و در یک سانس در سینمای رسانه (پردیس ملت) نمایش داده خواهند شد.[35]
بسیاری از هنرمندان عرصههای مختلف هنری ایران در اعتراض به سرنگون کردن پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بینالمللی اوکراین توسط پدافند هوایی سپاه پاسداران اعلام کردند در جشنواره فیلم فجر شرکت نکرده و این رویداد هنری را تحریم خواهند کرد.[36][37] موج تحریم در جشنواره فیلم فجر که با همراهی هنرمندان بخشهای دیگر جشنواره فجر ادامه یافت با پیام ویدئویی مسعود کیمیایی، کارگردان آغاز شد[36] او که با فیلم خون شد در بخش سودای سیمرغ این دوره از جشنواره حضور داشت[25] در پیام ویدیویی خود اعلام کرد: «من هیچ وقت اهل جشنواره نبودم و سمت و سویم همیشه مردم هستند و نگاه میکنم میبینیم که مردم روزگار سختی را میگذرانند و روزی نیست که خبرهای بد نشنویم. دلم نمیخواهد فیلمم در جشنواره فجر نشان داده بشود»[38] جواد نوروزبیگی تهیهکنندهٔ فیلم کیمیایی در پاسخ گفت که خون شد در جشنواره حضور خواهد داشت اما در بخش کارگردانی داوری نخواهد شد.[39] هایده صفییاری از داوران جشنواره خواسته که آثار او را داوری نکنند.[40]
بابک حمیدیان با اعتراض به آنچه «آرای کلیشهای، نگاه گزینشی، مخرب و تکراری در هیئت انتخاب جشنواره فجر» خوانده، اعلام کرد برای همدردی با خانوادههای عزادار در جشنواره حضور نخواهد یافت.[41] حسین پورمحمدی که تهیهکنندهٔ فیلم مغز استخوان با بازی حمیدیان در این دوره از جشنواره بود در واکنش به انصراف حمیدیان اعلام کرد که قسط آخر دستمزد او را به سیلزدگان سیستان و بلوچستان اهدا خواهد کرد.[42]
پیمان معادی و سازندگان کامی (میترا ابراهیمی و پیمان قاسمخانی) که در بخش مستند جشنواره حضور داشتند نیز انصراف دادند.[43]
همچنین پگاه آهنگرانی، سارا بهرامی، ترانه علیدوستی و آناهیتا همتی که در این دوره از جشنواره فیلمی ندارد به جمع تحریمکنندگان پیوستهاند.[44]
نصرالله پژمانفر، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، گفت که با ارائهٔ طرحی در مجلس، هنرمندانی که انصراف دادهاند را برای همیشه از کار هنری در ایران ممنوعالکار میکند.[45]
شهاب حسینی که مخالف انصراف از جشنواره بود، اقدام هنرمندان برای انصراف را موجب «افتراق جامعه به خودی و ناخودی» دانست که ممکن است باعث ایجاد شکاف عمیق بین هنرمندان و مخاطبان شود. از نظر او واکنش تعدادی از هنرمندان به دلیل «انگیزههای شخصی» بودهاست. حسینی به هنرمندان توصیه کرد که «پشت احساسات پاک مردم» پنهان نشوند.[46]
حسینی در نشست خبری فیلم شین در جشنواره با انتقاد از مسعود کیمیایی و بدون ذکر نام او گفت که کیمیایی سنگ بنایی را گذاشته که نتیجهاش جز نفاق و تفرقه و نفرتپراکنی نیست. او کیمیایی را بیانصاف و خودخواه خواند.[47] کانون کارگردانان سینمای ایران با انتشار بیانیهای توهینهای رخ داده به مسعود کیمیایی، فیلمساز برجسته موج نوی سینمای ایران را شدیداً محکوم کرد.[48][49]
گروهی از نویسندگان و منتقدان سینمایی ایران با امضای بیانیهای با اشاره به «تعهد و مسئولیت فردی و جمعی» و «احترام به هموطنان از دست رفته» جشنواره را تحریم کردند. سعید عقیقی، جهانبخش نورایی، همایون امامی، عباس بهارلو، امیر پوریا، محمد گذرآبادی، شاهپور شهبازی و جابر قاسمعلی و لیلی فرهادپور از امضاکنندگان این بیانیه بودند.[50]
عباس یاری، منتقد فیلم و دبیر تحریریهٔ ماهنامهٔ فیلم، معتقد است برپایی جشنواره توسط نهادهای خصوصی امکانپذیر نیست و جشنوارهٔ فجر نقش مهمی در سینمای پس از انقلاب ایران داشتهاست.[51]
فروش اینترنتی بلیتهای جشنواره از ۱۲ ظهر روز ۳۰ دی آغاز شد و به گفته سیمون سیمونیان مدیر دبیرخانه جشنواره فجر در یازده دقیقه ابتدایی، بلیت تمامی سانسها در سینماهای پرمخاطب به فروش رسید و در یک ساعت اول نیز هشتاد هزار بلیت خریداری شد.[52][53]
ابراهیم داروغهزاده، دبیر جشنواره، در ۲۵ دی ۱۳۹۸ خبر لغو مراسم افتتاحیهٔ جشنواره را به دلیل «فضای عمومی جامعه» و «همدردی با خانوادههای داغدار حوادث تلخ اخیر» اعلام کرد.[54] هزینههای افتتاحیه صرف کمک به آسیبدیدگان سیل سیستان و بلوچستان شد.[55]
فوتوکال نیز در این دوره حذف شد[56] که اعتراض عکاسان را در پی داشت. محسن آزاد دل معتقد است دلیل حذف فوتوکالها «ترس از خلوت برگزار شدن» و «عدم حضور بازیگران» یا «نبود سوژه» بودهاست.[57]
در سی و هشتمین جشنوراه فیلم فجر برای اولین بار تندیس سیمرغهای جشنواره در ایران و توسط صنعتگران ایرانی ساخته شد. تندیس سیمرغها پس از سالها تولید در خارج از کشور، با رایزنیهای صورت گرفته با معاونت صنایع دستی، به صورت یکپارچه و از جنس کریستال توسط هنرمندان و صنعتگران ایرانی تولید شد.[58][59]
جشنواره در ۲۲ بهمن ۱۳۹۸ با برگزاری مراسم اختتامیه در مرکز همایشهای برج میلاد تهران به کار خود پایان داد. محمدرضا شهیدیفرد مجری این مراسم بود.[60]
در مراسم اختتامیه از فریدون جیرانی کارگردان سینمای ایران به پاس سالها فعالیت در عرصه روزنامهنگاری و سینما تجلیل شد. در ابتدا کلیپی از فعالیتهای جیرانی به زبان خودش منتشر گردید و سپس سید غلامرضا موسوی و مهدی صباغ زاده به عنوان همشهری و دوستان قدیمی جیرانی به روی صحنه رفتند و از همکاریهای خود با جیرانی در طول سالیان گذشته سخن گفتند. موسوی از جیرانی با عنوان «استاد» یاد کرد. صباغزاده نیز سینمای خود را مدیون جیرانی دانست و از شروع کار خود با جیرانی در خانه تئاتر مشهد یاد کرد. در این مراسم از جیرانی با عنوان «دائرةالمعارف سینما» یاد شد.[61]
در مراسم اختتامیه جایزه ویژه هیئت داوران به بازیگران کودک و نوجوان فیلم خورشید که همگی از کودکان کار بودند اعطا شد.[62] صحبتهای شمیلا بازیگر نوجوان فیلم نیز با واکنش مثبت حضار مواجه شد:[63]
من یک کودک افغانی هستم که در کشورم جنگ است و صلح نیست من در مترو برای گذران زندگی کار میکنم امیدوارم روزی برسد که در جهان هیچ کودک کاری وجود نداشته باشد.
[وزن ناروا؟ ]
اختتامیه به صورت زنده و با سانسور از شبکه نمایش صدا وسیمای ایران پخش شد.[64] یکی از این سانسورها مربوط به فرشته طائرپور، از داوران بخش مسابقه فیلمهای کوتاه، مستند و نگاه نو بود که برای معرفی برگزیده این بخشها به روی صحنه رفت و گفت:[64][65]
«سلام میکنم به آنهایی که نیامدند ولی ما باور داریم هرجا هستند دلشان برای سینما میتپد. باید به حالمان این روزهایمان دربارهٔ وقایع رخ داده در کشور اشاره کنم. ایستادن ما روی این سن و بودن شما و فیلمسازان از سر بی اعتنایی به وضعیت تلخ کشورمان نیست. نسل جوان فیلمسازانی که از راه میرسد و با هنرهای شایستهای که دارند امید بخش آینده روشن برای سرزمین ما هستند. ما یادگرفتیم حتی اگر دل خونین داریم با لب خندان به سینما بیاییم.»
بخشی از صحبتهای امیر آقایی هم در پخش زنده قطع شد. او هنگام دریافت جایزه خود برای فیلم شنای پروانه، گفت:[64][66]
«چندی پیش خانمی از رسانه ملی اظهار کرد اگر کسی ناراضی است از ایران برود! رفتن را باید به کسی خطاب کنند که آمده باشد. ما که نیامدیم، ما بودیم و ریشه در خاک سرزمینمان داریم.»
سعید راد هنگام اعلام جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد به پیمان معادی به شدت از تحریمکنندگان جشنواره انتقاد کرد و اظهار داشت: «سینما هستی است. مبنای سینما هستی رو به جلو و حرکت است. خیلی دوست داشتم استادهایی که با آنها کار میکردم در این سالن باشند. من تعجب میکنم و افسوس میخورم. اصلاً قهر یعنی چه؟ هیچکجای دنیا مثل اینجا برای ما دست نمیزنند.»[67]
محمدحسین مهدویان که سیمرغ بهترین کارگردانی فجر را برد دربارهٔ اتفاقات جامعهٔ ایران در ماههای اخیر حرف زد. او جایزهٔ خود را به همه پدران داغدیده تقدیم کرد و گفت که جایزه خود را به همه پدران داغدیده سال ۹۸، از سیل تا حوادث آبان و سقوط هواپیما و پدران کشتههای مظلوم کرمان در تشییع سردار قاسم سلیمانی که هر دو طرف دوقطبی تشکیل شده در جامعه تصمیم گرفتند نادیده بگیرندشان و از این بابت از همه مظلومتر هستند، تقدیم کرد. قسمت پایانی سخنان وی نیز سانسور شد.[68]
محمدرضا شهیدی فرد مجری مراسم اعلام کرد در صورتی که از برندگان سیمرغ کسی در مراسم اختتامیه حضور ندارند، تنها کارگردان یا تهیهکننده اثر حق حضور بر روی سن برای دریافت جایزه را دارد. این تصمیم برای اولین بار بود که در ادوار جشنواره اتفاق میافتاد، این در حالی بود که ابراهیم حاتمی کیا و سعید ملکان به نشانه اعتراض به داوریها در مراسم حضور نداشتند.[69]
در حالی که عوامل فیلم «روز صفر» ۵ سیمرغ نصیبشان شد در این مراسم حضور نیافتند و بیانیهای در فضای مجازی منتشر کردند. در متن این بیانیه آمدهاست: خواستیم در کنارِ مدیران فرهنگی قرار نگیریم که اصرار بر جا انداختنِ مسیری دارند که شایسته سینمای ایران نیست، مسیری که پر از باجدهی و تکریم کسانی است که با پنجه کشیدن به صورت سینما باعث منفور شدن همکاران سینمایی، نزد مردم میشوند. با سپاس از داوران و احترام به انتخابهایشان و با آگاهی از برنده شدن در ۵ رشته ترجیح دادیم در مراسمِ اختتامیه شرکت نکنیم تا برای آیندگان جوابی داشته باشیم که ما شریکِ این بیفرهنگیها و ترویجِ رویههایِ غلط نیستیم. سینما و مردم، تحریمشدنی نیستند.[70]
در مقابل ابراهیم داروغه زاده دبیر سی و هشتمین جشنواره فجر، با نشر یادداشتی در توییتر عدم حضور عوامل روز صفر در اختتامیه جشنواره را اینگونه توضیح داد: علت حضور نیافتن عوامل روز صفر در جشنواره به این دلیل بود که آقای ملکان به دو موضوع انتقاد داشتند: ۱- معتقد بودند نباید افرادی که صحبت از تحریم کردهاند یا افرادی که در نشست رسانه ای اعتراض کردهاند داوری شوند. ۲- پذیرش فیلم خورشید علیرغم دیر رسیدن به جشنواره.[71][72]
فرشته طائرپور در مورد سیمرغ بهترین فیلم بخش نگاه نو که متعلق به سعید ملکان بود ولی برای دریافت آن حضور نیافت گفت: «تا این لحظه فقط دو راهحل به ذهنمان رسیده، یا سیمرغ را با یادداشتی که بر آن ضمیمه میکنیم و مینویسیم: «این تنها سیمرغ بخش فیلم اولیهای جشنواره سیوهشتم است که برنده آن با ناسپاسی برای دریافت آن روی صحنه نیامد»، برای موزه سینما ارسال میکنیم تا آیندگان سینمای ایران در جریان ماجرای آن قرار بگیرند؛ یا مسئولان جشنواره به ما اجازه خواهند داد که آن را به یکی از دو فیلم دیگری که فقط یک رأی از این فیلمِ برگزیده کمتر داشتند اهدا کنیم. البته احتمال سومی هم هست و آن اینکه مسئولان جشنواره تصمیمگیری در مورد این سیمرغ را از اختیارات هیئت داوران ندانند! و امر به تحویل آن کنند که البته این هم حکایتی برای داوران دورههای بعد خواهد داشت. دعا کنیم در حین این بلاتکلیفیها، این سیمرغِ جفادیده، دلش نشکند و بال نکشد و از دست نرود.»[73]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.