عمرو عاص
سیاستمدار عرب صدر اسلام / From Wikipedia, the free encyclopedia
عمرو بن العاص بن وائل السهمی القرشی (زاده ۵۷۳ – درگذشته ۶۶۴) از فرماندهان عرب بود که فتح مصر را توسط مسلمانان رهبری کرد و در سالهای ۶۴۰–۶۴۶ و ۶۵۸–۶۶۴ به عنوان فرماندار مصر بود. عمرو فرزند یکی از قریشیان ثروتمند، عاص بن وائل، در سال فتح مکه اسلام آورد. او نقشهای مهمی در جامعه نوپای مسلمانان از سوی پیامبر اسلام داشت. خلیفه اول ابوبکر (خلافت ۶۳۲–۶۳۴) عمرو را به فرماندهی فتح شام منصوب کرد. او بخش اعظم فلسطین را فتح کرد و به فرمانداری آن منصوب گردید و اعراب را در نبردهای اجنادین و یرموک در سالهای ۶۳۴ و ۶۳۶ به پیروزیهای قاطعی بر بیزانس هدایت کرد. عمرو فتح مصر را به ابتکار و اراده خود در اواخر سال ۶۳۹ آغاز کرد و بیزانسیها را در رشتهای از پیروزیها شکست داد که با تسلیم اسکندریه در سال ۶۴۱ یا ۶۴۲ به پایان رسید. این سریعترین فتوحات اولیه مسلمانان بود. به دنبال آن پیشروی عمرو به سمت غرب تا طرابلس در لیبی امروزی انجام شد. عمرو طی معاهدهای که با کوروش (فرماندار بیزانس) امضا کرد، امنیت مردم مصر را تضمین کرد و بر مردان بالغ غیرمسلمان مالیاتی وضع کرد. او بوروکراسی تحت سلطه قبطیها و روابط صمیمانه با بنیامین پدرسالار قبطی را حفظ کرد. او فسطاط را به عنوان مرکز استان با مسجدی که بعدها به نام او در مرکز آن خوانده شد، تأسیس کرد. عمرو بهطور نسبتاً مستقل حکومت کرد، ثروت قابل توجهی به دست آورد و از منافع فاتحان عرب که پادگان فسطاط را در ارتباط با مقامات مرکزی مدینه تشکیل دادند، حمایت کرد. پس از کاهش تدریجی اختیارات عمرو، خلیفه عثمان (خلافت ۶۴۴–۶۵۶) در سال ۶۴۶ با اتهام ناتوانی او را برکنار کرده و عبدالله بن ابی سرح را جانشینش کرد. پس از آنکه شورشیان مصری عثمان را کشتند، عمرو باآنکه پیشتر با عثمان مخالفت کرده بود از آرمان شورشیان فاصله گرفت. در جنگ اول داخلی مسلمانان پیرو قتل عثمان، عمرو با وعدهٔ فرمانداری مصر و درآمدهای مالیاتی آن، به معاویه بن ابیسفیان برضد خلیفه علی (خلافت ۶۵۶–۶۶۱) پیوست. عمرو به عنوان نماینده معاویه در مذاکرات داوری نافرجام (حکمیت) برای پایان دادن به جنگ خدمت کرد. پس از آن، او کنترل مصر را از دست وفاداران علی خارج کرد و فرماندار آن محمد بن ابیبکر را کشت و به جای او ولایت آنجا را بر عهده گرفت. معاویه پس از تأسیس خلافت اموی در سال ۶۶۱ او را در سمت خود نگه داشت و عمرو عاص تا زمان مرگش بر این ولایت حکومت کرد.
عمرو عاص عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ | |
---|---|
حاکم مصر | |
دوره مسئولیت ۶۴۰ – ۶۴۶ | |
پادشاه |
|
پس از | ایجاد مقام |
پیش از | عبدالله بن ابی سرح |
دوره مسئولیت اوت/سپتامبر ۶۵۸ – ۶۶۴ | |
پادشاه | معاویة بن ابیسفیان (حک. ۶۶۱–۶۶۴) |
پس از | محمد بن ابیبکر یا مالک اشتر |
پیش از | عبدالله بن عمرو بن العاص عتبه بن ابیسفیان |
حاکم فلسطین | |
دوره مسئولیت ۶۳۴ – ۶۳۹ | |
پادشاه |
|
پس از | ایجاد مقام |
پیش از | علقمه بن مجزز |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ح. ۵۷۳ مکه، حجاز |
درگذشته | ح. ۶۶۴ (۹۰–۹۱ سال) مصر، خلافت اموی |
همسر(ان) | ریطه یا هند بنت منبه بن حجاج زن بینامی از قبیلهٔ بلی ام کلثوم بنت عقبه |
روابط | بنیسهم (قبیله) |
فرزندان |
|
والدین | عاص بن وائل نابغه بنت حرمله |
خدمات نظامی | |
وفاداری |
|
سالهای خدمت | ۶۵۷–۶۵۸ ۶۲۹–۶۴۶ |
جنگها/عملیات |
|