فیلمفارسی
سینمای عامه پسند ایران قبل از انقلاب / From Wikipedia, the free encyclopedia
فیلمفارسی اصطلاحی است که نخستین بار هوشنگ کاووسی در مجلهٔ فردوسی برای توصیف سینمای عامهپسند ایران به کار برد و مثال معروف آن فیلم شاباجی خانم است. این اصطلاح به معنای محصولی سینمایی است که مؤلفههایی همچون داستانپردازی عجولانه، قهرمانسازی، رقص و آواز کابارهای بدون ارتباط به داستان، نبود روابط علّت و معلولی، عشقهای غیرواقعی، حادثهپردازی و غیره دارد. این فیلمها عموماً با گرتهبرداری از سینمای هالیوود و بالیوود و در فضایی ایرانی شده ساخته میشدند. کاوسی با ساختن «واژه- اصطلاحِ» کاربردی فیلمفارسی، توانست ضد گفتمانی را در برابر گفتمان مسلط آن روزهای سینمای ایران که از سال ۱۳۲۷ کسانی مثل اسماعیل کوشان مجدداً آغاز کردهاند و تماماً در حوالی «فیلمفارسی» سیر میکرد، ایجاد کند. او اصرار میکرد که فیلمفارسی را باید سر هم نوشت و دلیلش هم این بود که میخواست از بههمآمیزی این دو، مفهوم جدیدی ارائه کند. او با چسباندن «فیلم» به «فارسی» و رسیدن به واژهٔ «فیلمفارسی» سینمایی را هدف میگرفت که بهزعم خودش نه فیلم بود و نه فارسی؛ بلکه آمیزهای نچسب از این دو بود. فیلمفارسی یکی از جالبتوجهترین نمونههای بازتاب ضمیر ناخودآگاه ملتها است. کاووسی در قصیدهٔ معروفی در وصف فیلمفارسی، با طنزی گزنده نه فقط سینمای تجاری، بلکه سینمای عامهپسند ایران را توصیف کرد.
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |