پیر سیمون لاپلاس
ریاضیدان، ستارهشناس، و فیزیکدان فرانسوی / From Wikipedia, the free encyclopedia
پیِر-سیمون، مارکیز دو لاپلاس (به فرانسوی: Pierre-Simon, marquis de Laplace) (زاده ۲۳ مارس، ۱۷۴۹ در نورماندی – درگذشته ۵ مارس ۱۸۲۷ در پاریس) محقق و دانشمند فرانسوی بود که کار او برای توسعه مهندسی، ریاضیات، آمار، فیزیک، ستارهشناسی و فلسفه مهم بود.
پیر سیمون دو لاپلاس | |
---|---|
زادهٔ | ۲۳ مارس ۱۷۴۹ نرماندی، پادشاهی فرانسه |
درگذشت | ۵ مارس ۱۸۲۷ (۷۷ سال) پاریس، فرانسهٔ بوربون |
شناختهشده برای | |
پیشینه علمی | |
شاخه(ها) | اخترشناسی و ریاضی |
راهنمایان دانشگاهی | ژان لو رون دالامبر |
دانشجویان برجسته | سیمون دنی پواسونناپلئون بناپارت |
امضاء | |
او کار پیشینیانش را در مجموعهٔ پنج جلدی رساله مکانیک آسمانی (۱۷۹۹–۱۸۲۵) خلاصه کرد و گسترش داد. با این کار، مطالعه مکانیک کلاسیک براساس اصول هندسه را به مطالعه بر اساس حسابان تغییر داد و طیف وسیعی از مسائل را پیش نهاد. در آمار، تفسیر بیزی در احتمالات را عمدتاً لاپلاس توسعه دادهاست.
او نخستین کسی بود که معادله لاپلاس را بررسی کرد و پیشگام تبدیل لاپلاس بود که در بسیاری از شاخههای فیزیکریاضی بهکار میرود؛ زمینهای که او نقش اصلی در شکلگیری آن داشت. عملگر لاپلاسی، که گسترده در ریاضیات استفاده میشود، نیز ازوست. او فرضیه سحابی مبدأ منظومه شمسی را پیش نهاد و گسترش داد و از نخستین دانشمندانی بود که سیاهچاله و فروپاشی گرانشی را مطرح کرد.[2]
لاپلاس، از بزرگترین دانشمندان تاریخ شناخته میشود و او را گاهی نیوتن فرانسه میخوانند. استعداد لاپلاس در ریاضی خارقالعاده و برتر از همعصران او توصیف شدهاست.[3]