Osmanska ríkið
From Wikipedia, the free encyclopedia
Osmanska ríkið var eitt stórt, turkiskt ríki, ið varð stovnað av Osman 1. í 1299 og vardi til 1. november 1922, tá ið sultan-embætið varð niðurlagt. Stýrisskipanin var monarkisk við einum keisara sum ríkisleiðara, og høvuðsmálið ið varð tosað var osmanskt-turkiskt. Ríkisátrúnaðurin var sunni islam. Ríkið breiddi seg yvir vestara partin av Asia, landssynningspartin av Evropa og Norðurafrika. Eftir kringsetanina og sigurin av Konstantinopel í 1453 kom tað Osmanska ríkið í staðin fyri tað Byzantinska ríkið at ráða yvir Balkan og Anatolia.
Skjót fakta
Osmanska ríkið | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّه Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Motto دولت ابد مدت Devlet-i Ebed-müddet "The Eternal State" | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tjóðsangur Fleiri ymiskir (tíðarskeiðið 1808–1922) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Osmanska ríkið tá ið tað var størst í 1683. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Høvuðsstaður | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mál |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Trúgv |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stjórn |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sultanur | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1299–1326 | Osman 1. (fyrsti) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1918–1922 | Mehmed 6. (seinasti) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaliffur | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1362–1389 | Murad 1. (fyrsti)[6] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1922–1924 | Abdülmecid 2. (seinasti) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stórvesirur | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1320–1331 | Alaeddin Pasha (fyrsti) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1920–1922 | Ahmet Tevfik Pasha (seinasti) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lóggávuting | General Assembly | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | Yvirhúsið | Senatið | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | Undirhúsið | Chamber of Deputies | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Søga | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | Stovnað | 1299 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | Interregnum | 1402–1414 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | Broyting frá sultanati til ríki | 1453 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1st Constitutional | 1876–1878 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 2nd Constitutional | 1908–1920 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | Sultanatið niðurlagt[dn 2] | 1. november 1922 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | Lýðveldið Turkaland stovnað[dn 3] | 29. oktober 1923 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | Kalifatið niðurlagt | 3. mars 1924 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vídd | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1683 [7] | 5.200.000 km² (2.007.731 sq mi) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1914 [8] | 1.800.000 km² (694.984 sq mi) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fólkatal | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1856 est. | 35.350.000 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1906 est. | 20.884.000 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | 1912 est.[9] | 24.000.000 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gjaldoyra | Akçe, Para, Sultani, Kuruş, Lira | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Í dag partur av |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lat aftur