Sent-Colomban-dus-Velârs

comena francêsa et arpetanna de la Bâssa-Môrièna dens lo dèpartament de la Savouè-d’Avâl From Wikipedia, the free encyclopedia

Sent-Colomban-dus-Velârsmap
Remove ads

Sant-Colomban-dus-Velârs

Cél articllo ’l est ècrit en arpetan velarenc / ORB sarrâye. L’armoueria de la Môrièna


Pâge d’éde sus les ôtres grafies Por l’articllo en CFLL, vêde Sin-Kolonban-dou-Vlâr.

Davantage d’informations Gentilyiço, Noms arpetans ...

Sent-Colomban-dus-Velârs[N 1],[V 1] [sɛ̃ kɔ.lɔ̃.ˈbã du vlɑːr][2],[3],[4] (Acutâd en patouès) (Saint-Colomban-des-Villards en francês) ou ben d’habituda Sent-Colomban[N 2] [sɛ̃ kɔ.lɔ̃.ˈbã][2] ’l est na comena francêsa et arpetanna[V 2] de la Bâssa-Môrièna en Savouè, que sè trôve en vâr Gllandon[V 3] dedens lo dèpartament de la Savouè-d’Avâl en règion Ôvèrgne-Rôno-Ârpes.

La comena ’l est cognua coment lo « brés dus petiôts-ramonors de Savouè ». D’hivèrn, dessus los tèrrens a l’envers de la comena sè trôve la stacion de squi de Les Siéx-bèles.

Los habitents du velâjo s’apèlont los Colognons [lo kɔ.lɔ.ˈɲu] et les Colognes [le kɔ.ˈlɔ.ɲə][N 3],[2]. S’apèlont asse-més  ensemblo avouéc celos de Sent-Alban  los Velarencs [lo vlɑ.ˈrɛ̃] et les Velarenches [le vlɑ.ˈrɛ̃.θə][N 4],[2].

Remove ads

Geografia

Localisacion

Sent-Colomban ’l est placiêe dedens la valâ dus Velârs en Bâssa-Môrièna, que sè trôve u sud-ouèste de la Savouè. L’adrêt de la comena ’l est dedens la chêna de Bèladona.

Endrêts et cârros

La comena de Sent-Colomban rassemble cetos velârs :

Comenes vesenes

Lo tèrritouèro de Sent-Colomban est vesin de celos de siéx ôtres comenes :

Comenes vesenes de Sent-Colomban
Le Hiôt-Brèdâs (Isera) Sent-Alban
Le Hiôt-Brèdâs (Isera) Thumb Fontcuvèrta
Vârjânin (Isera) Sent-Sorlin

G·eologia et relièf

La vâr Gllandon ’l est gratâye per l’égoua du Gllandon, que ’l at na longior de 20,4 kilomètros, avouéc per la moyenna na largior de 10 a 12 kilomètros en vôlo d’usél. Les plés grantes égoues de Sent-Colomban, sèparâyes per lo massis de Bèladona, colont dens doves dirèccions complètament oposâyes : lo Gllandon mode de vers la bise et l’égoua d’Ôla cole de vers lo mié-jorn[5].

Tot pariér, la vâr Gllandon est na zôna yô que nos trovens grôssament de lops[6].

Cllimat

Remove ads

Toponimia

Thumb
Banche endiquiosa bilengoua en francês et en arpetan a l’entrâ de Sent-Colomban.

Lo nom de la comena ’l est ècrit « Saint-Colomban-des-Villards » en francês (que sè prononce Sin-Kolomban-dé-Vilàr), « Sent-Colomban-dus-Velârs » en arpetan velarenc[7] (que sè prononce Sin-Kolonban-dou-Vlâr) et pués en arpetan supradialèctâl « Sent-Colomban-des-Velârs »[8] (que sè prononce Sin-Kolonban-dé-Vlâr). En étalien ècrivont « San Colombano dei Villari » (que sè prononce San Colonbàno dei Vilàri)[8]. Vint du nom latin SANCTI COLUMBANI DE VILLARIIS.

U comencement, cen fét ben grant-temps, les doves comenes velarenches érant ben rèunies dedens ren qu’un tèrritouèro d’amont Cuéna. La vielye égllése de Sent-Colomban ’l ére vêr la solèta. Ples târd, avouéc lo dèsacôrd de la populace, l’èluegnement et pués les dificultâts de les comunicacions, fesiant la crèacion de les doves paroches en vâr Gllandon. Cen fét vêr l’origina dus noms : Sent-Alban et Sent-Colomban, pués châque paroche avêt son prôpra égllése.

Lo nom Sent-Colomban vint de Sanctus Columbanus Luxoviensis543 a Navan - † 21 de novembro 615 a Bobbio prés de Plèsence, en Étalia), un mouéno irlandês. Lo nom Velârs vôt dére « un cârro avouéc un mouél de mêsons ; un velâjo ».

Dus côps, ensemblo avouéc Sent-Alban, ’l est asse-ben apelâye tot simplament Los Velârs [CFLL : Lo Vlâr][9].

Pendent la Rebênâda francêsa[10], la comena s’apelâve Glandon en francês, cen que ’l est Gllandon en arpetan, coment lo nom de l’égoua principâla de la comena.

Remove ads

Histouère

Politica et administracion

Lista dus sendecos

Davantage d’informations Temps, Identitât ...

Relacions entèrnacionâles

Bessonâjos

Remove ads

Populacion et sociètât

Los habitents du velâjo sont apelâs los Colôgnons et les Colôgnes (Colégnons et Colégnonnes ou ben Colognons et Colognonnes en francês) ou ben, ensemblo avouéc celos de Sent-Alban, los Velarencs et les Velarenches (Villarins et Villarinches en francês).

Dèmografia

Davantage d’informations v. 1882 ...

Dens lo mês d’oût (vers lo 15), la comena pôt ben avêr més de 1 000 habitents (contre los 185 per lo résto de l’an).

Lengoues

A Sent-Colomban, prèjont ben doves lengoues et un jargon : lo francês, l’arpetan et pués lo tèrrachu. En Tèrrachu, por pas dére tot drêt « arpetan » ou ben « patouès », la lengoua de payis ’l est asse-ben apelâye « marengouin ». Ben grôssament de noms de famelye et quâsi tôs los noms de cârros sont en arpetan (que ’l est la lengoua de payis), solament doux-três sont en lengoua francêsa (que ’l est la lengoua administrativa).

Remove ads

Èconomia

Cultura locâla et patrimouèno

Endrêts et monuments

Patrimouèno culturèl

  • La Mêson du Patrimouèno a Vers-lo-Centro : dècuvèrta du patrimouèno locâl. Presentacion dus costumos tradicionèls de la valâ dus Velârs[11] (manequins, ètofes, broderies et filmo vidèô avouéc) dens un viely et tipico dedens de l’arch·itèctura locâla savoyârda.

Pèrsonalitâts liyêes a la comena

Thumb
Lo chantior Dantès, un Colôgnon que chante en lengoua ch·inouèsa.
  • Pierro Boson (1921-1986), g·eografo, profèssor a les Ècoules normales de Privâs pués a l’Univèrsitât de Sant-Etiève.
  • Jian-Francês Martin-Culèt (1974), jouyor de rugbi a XV.
  • Cristoflo Hisquin (1978), més cognu coment Dantès, chantior populèro.
  • Pierro Pomiér, jouyor de rugbi a XV.

Bôna-chiéra

  • La mâtôlye.

Èvènements

Thumb
Vôga tradicionèla de la valâ dus Velârs pendent lo chôd-temps de 2013.
  • Fèstivâl culturèl FèstiBlanc u mês de mârs organisâ per « Los sons du Gllandon » ;
  • Lo 15 d’oût, l’Ascension de Noutra-Dama, la ples granta vôga tradicionèla de la valâ dus Velârs ;
  • La vie fèrrâye « Vers-la-Châl ».

Hèraldica

Remove ads

Galerie d’émâges

Vêre avouéc

Wikimedia Commons propôse de documents multimèdia libros sus Sent-Colomban.

Bibliografia

Lims de defôr

Notes et rèferences

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads