Doogblinge Spräkewise

E Doogblinge Spräkewise hiirt tu di Böökinghiirnge dialäkt foon e nordfräsche spräke ouers ai tut Mooring. Diheere spräkewise wårt önj Doogebel snååked än heet foole likense mä e Weestermooringe än e Foortuftinge spräkewise. Jüst as uk önj Foortuft än Woiguurd, håt "frasch" heer "fräsch".

Jüdeer artiikel "Doogblinge Spräkewise" as eksklusiif aw't Nordfrasch Wikipedia!

Täkst aw Doogblinger fräsch

Di Vokålisme

Vokååldiagram mä da lunge vokååle önjt Doogblinge Fräsch. Dat lung "a" jeeft et bloot önj e kombinasjoon "-ar-" as tu en baispäl önj "bjarn".

Lunge Vokååle

Et Doogblinge Fräsch heet åål dä lunge vokååle wat et uk önj dä oudere Böökinghiirnge spräkewise jeeft ouers wäärms önj oudere uurde.

IPA Tiiken	Schraawen as	Baispale
iː	ii	iilj, liise, biidje, tiinj
eː	ee	leese, fleete, teele
e̞ː	ee, ää	tääl, heer, stäär, kääre, häägel, weerw
ɛː	aa	waag, kaame, laawe, praagele, saan, paawer
aː	ar	bjarn, stjart, ark
yː	üü	üülj, füünj, büütj
øː	öö	döör, dröög, sööge, jöör
œː	öö	bööder, stööge, töögere
uː	uu	buum, huuch, luupe
oː	oo	foole, doochter, boowen, hooling, sooben
ɔː	oo, åå	hood, jooge, spoos, mooge, noos
ɒː	åå	wråål, snååke, brååne, dåånsch

Dä korte vokååle önjt Doogblinge Fräsch.

Korte Vokååle

Uk dä korte Vokååle sän fort mååst däseelwie, bloot dat kort "ü" än dat kort "ö" sän heer iinjs wörden. Dat grotst ferschääl tu da oudere Böökinghiirnge spräkewise sän wälj dä mäning "ä"s wat besuners önjt Ååstermooring fort mååst "a"s sän.

IPA Tiiken	Schraawen as	Baispale
ɪ	i	dik, fri, smite, fersike, dring
e	ee	ween, meelen, beed, seeks
ɜ	ä	fälj, spräke, äp, bäge, dränke, läs, sämer, schäp
a	a	latj, was, wat, dat, alwer, waling
ø	ü, ö	wüset, fötj, dü, hün, schörk
ə	e	früne, boowen, hiire, häägel
ʊ	u	luft, wunter, ul, hult, mulke
ɔ	o, å	kort, ånert, årbe, åte, korw, grot

Diftonge

Dä diftongsche foneeme önjt Doogblinge Fräsch. Suner "öi", ouerdat et en alophoon tu dat kort "oi" äs.

Uk dä diftonge jeeft et åål, ouers dat "öi" koon heer as en alofoon tu "oi" önjsänj wårde. As uk önjt Mooring äs åltens dat jarst pårt lung bit aw "oi", weer biinge pårte kort sän.

IPA Tiikne	Schraawen as	Baispale
aɪ	ai	ai, fraidi, snaie
ɜɪ	äi	däi, näiber, däiling, snäi
aʊ	au	gau, haue, auer
ɞʊ	ou	tou, krouch, ouf, roui
ɔːɪ	oi, ooi	loi
ɔɪ	oi	koie, loit, oi
œɪ	öi	göis
ʊɪ	ui	tuie, spuie

Literatuur

• Alastair G. H. Walker Die nordfriesische Mundart der Bökingharde. Zeitschrift für Dialektologie und Linguistik, Beihefte 33. Wiesbaden 1980, 382 S.