Wokaal

A wokaalen san tuuner faan en spriak. Uun't jindial tu konsonanten woort onerskääst, huar uun a müs di tuun maaget woort (föör - bääft) an hü widj a müs eeben (slööden) as. Diar kem ei uun arke spriak aal a wokaalen föör.

Tekst üüb Öömrang

A sümboolen för a enkelt wokaalen san fäästlaanj uun't internatsionaal foneetisk alfabeet IPA.

At wokaaltrapeets
föör   maden   bääft  slööden ​i​ • ​y​ ​ɨ​ • ​ʉ​ ​ɯ​ • ​u​ ​ɪ​ • ​ʏ​ ​ʊ​ ​e​ • ​ø​ ​ɘ​ • ​ɵ​ ​ɤ​ • ​o​ ​ə​ ​ɛ​ • ​œ​ ​ɜ​ • ​ɞ​ ​ʌ​ • ​ɔ​ ​æ​ ​ɐ​ ​a​ • ​ɶ​ ä ​ɑ​ • ​ɒ​  bal slööden  hualew slööden  madel  hualew eeben  bal eeben  eeben
Bi sümboolpaaren (s • t) stäänt det lachter sümbool för en "späänden" wokaal an det rochter sümbool för en "trinjen" wokaal.

	föör		bal föör		maden		bal bääft		bääft
	späänd	trinj	späänd	trinj	späänd	trinj	späänd	trinj	späänd	trinj
slööden	i	y			ɨ	ʉ			ɯ	u
bal slööden			ɪ	ʏ				ʊ
hualew slööden	e	ø			ɘ	ɵ			ɤ	o
madel					ə
hualew eeben	ɛ	œ			ɜ	ɞ			ʌ	ɔ
bal eeben	æ				ɐ
eeben	a	ɶ							ɑ	ɒ

Wokaalen uun't Öömrang

Uun't öömrang jaft'at ei för arke wokaal en aanjen buksteew (en aanj grafeem).

Diar san a, aa, e, ee, i, ii, o, oo, u, uu, ä, ää, ö, öö, ü, üü. En enkelten buksteew stäänt för en kurten wokaal, an en dobelten buksteew för en lungen wokaal. "Späänd" an "trinj" wokaalen kön ei onerskääst wurd, t.b. dik (fering: [ɪ], öömrang [i]), det stääd Room ([oː]), a mantje faan en sjep room ([ɔ:]).

IPA tiaken	sjiisk	ingelsk (BE)	öömrang
	Bispalwurden
[iː]	Igel	speak	iidj
[i]	direkt	–	bi't
[ɪ]	frisch	give	bit
[eː]	Schnee	–	wees
[e]	lebendig	–	belewe
[ə]	Blume	maiden	harke
[ɛː]	Mädchen	–	wääde
[ɛ]	nett	tell	wed, mä
[ɜ:]	–	word	[ɜ] wörd
[æ]	–	cat	–
[aː]	Vater	–	aatj
[a]	Katze	–	wat
[ɐ]	Bruder	butter	bruder
[ɑ:]	–	calm	–
[ɑ]	–	–	–
[ɒ]	–	hot	–
[oː]	Ton	–	motoor (fräämwurd)
[o]	Rosine	–	motoor (fräämwurd)
[ɔ:]	–	talk	boosel
[ɔ]	Sonne	–	hole
[uː]	gut	moon	wuuge
[u]	kulant	–	kul
[ʊ]	Mund	book	buk
[yː]	müde	–	hüüse
[y]	Büro	–	küd (öömrang)
[ʏ]	hübsch	–	küd (fering), püle
[øː]	König	–	ööder (zweite)
[ø]	Ökonomie	–	öder (andere)
[œ]	löschen	–	sköde

Luke uk diar

• IPA
• Vokååldiagram

 Commonskategorii: IPA – Saamlang faan bilen of filmer