Utlis: it 'Ongerslân' (klam it earste wurdlid) is in âlde beneaming foar Hongarije; in 'Ongersman' is dan in Hongaar, en it 'Ongersfolk' binne de Hongaren. Yn 'e Hongaarske Opstân fan 1848 kaam it Keninkryk Hongarije yn opstân tsjin 'e oerhearsking troch it Keizerryk Eastenryk. It Keninkryk Kroaasje, in diel fan Hongarije, focht oan 'e Eastenrykske kant (dêrfandinne "Eastenryk syn rôfkroäten"). Doe't de Hongaren it lieken te winnen, waarden se yn 'e rêch oanfallen troch de Russen ("No kaam Ruslân mei syn benden / Ut it hege noarden op"). Dêrnei wie it gau dien mei de opstân. Guon Hongaarske lieders wisten op 'e tiid nei it Osmaanske Ryk te ûntkommen, dêr't se polityk asyl krigen ("Mar de sultan fan Turkije / Toande jit in minsklik hert").
Tekst
- Batthyany's Dea
- Hongarijes eed'le lieder,
- Batthyany is no wei;
- Krûd en lead fan kroande boalen
- Naam him fan dizze ierde wei.
- Rôf kaam by de moardnerije,
- En men stiel syn skatten ek;
- 't Earst geslacht fan Hongarije
- Moast jit oan de biddelsek.
- Magyaarske dapp're helden
- Fochten Hongarije frij;
- Eastenryk syn rôfkroäten
- Sloegen en ferjagen sy.
- No kaam Ruslân mei syn benden
- Ut it rûge noarden op,
- Om it folkerjucht te skenden,
- Mei de kûgel, mei de strop.
- Wat net flechtsje koe, moast stjerre,
- Want genede wie der net;
- Mar de sultan fan Turkije
- Toande jit in minsklik hert.
- Kristenboalen moatte leare
- Deugd en edelmoedichheid
- Fan in Turk, in man mei eare:
- Skande foar de kristenheid!
|
|
- Batthyany is fermoarde
- Foar de frijheid fan syn ryk
- Hongarije is ferplett're,
- Frijheidsstandert leit yn 't slyk.
- Heal Europa is fol woede
- Om it yslik grouwelstik;
- Mar de wraak komt mei syn roede:
- Trilje dan, tirannen, skrik!
- Ienris sil dy dei oanbrekke,
- As in swarte tongerwolk;
- Dan sil hiel Euroop' opkomme
- Foar it eed'le Ongersfolk.
- Ja, fandaalske tirannije!
- Tink net dat de wraak ferjit
- De eed'le deaden, ja dy swije,
- Mar har geast, dy libbet jit.
- Libbet! Edele Hongaren!
- Spriedt him hiel it ierdryk oer,
- Fier oer de Atlantis hinne
- As in helder, hillich fjoer
- Hoopj', o Ongersman en Poalen!
- Jitte is it tsjust're nacht:
- Leit de frijheid no ferhoalen,
- Ienris komt se ûnferwacht'!
|
Boarnen, noaten en referinsjes
Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
- Halbertsma, bruorren, Rimen en Teltsjes, Boalsert/Ljouwert, 1958 (A.J. Osinga Utjouwerij/R. van der Velde), sûnder ISBN, s. 330.
- Halbertsma, bruorren, Rimen en Teltsjes, Drachten, 1993 (A.J. Osinga Utjouwerij), ISBN 9 06 06 64 892, s. 480.
|