From Wikipedia, the free encyclopedia
Is feithid í an bheach. Is ball d'ord na Hymenoptera í. Tá 7̤̬% den bhia an domhain ag brath ar na beacha,[1] mar shampla trátaí agus sútha talún. Tá na beacha tábhachtach toisc go dtógann siad pailin ó bhláth go bláth agus iad ag eitilt timpeall.[2] Gan an phailin seo ní bheadh a lán glasraí agus torthaí ag fás.[3]
Anthophila | |
---|---|
Apis mellifera | |
Tacsanomaíocht | |
For-ríocht | Holozoa |
Ríocht | Animalia |
Fíleam | Arthropoda |
Aicme | Insecta |
Ord | Hymenoptera |
Luach ar iarraidh | Anthophila Latreille, 1804 |
Braitheann an cine daonna ar phailneoirí. Tá siad ríthábhachtach don slabhra bia domhanda. Ach caithfimid a admháil gur chuir ár ngníomhaíochtaí – lena n-áirítear cleachtais feirmeoireachta, uirbiú, bainistíocht talún, truailliú comhshaoil agus an ghéarchéim aeráide – ár ndomhan feithidí i mbaol géar.[4]
Sean-Ghaeilge “bech”, ón bhfréamh Ind-Eorpaise *bhei-.
Tá beacha na hÉireann i mbaol mór – agus leis sin, tá an córas bia agus beatha féin i mbaol.[6] Tá 90 speiceas beach dúchasach in Éirinn, ach tá an tríú cuid díobh i mbaol a dhíothaithe. Agus mura bhfuil beacha ann le plandaí a phailniú, tá an baol ann go dtitfidh ár gcóras bia ina iomláine as a chéile.
Seoladh an Plean Uile-Éireann um Pailneoirí sa bhliain 2015.
Sa bhliain 2019, d’fhógair Rialtas na hÉireann an tionscnamh “Coinnigh Coirceog, cuidigh leis an mbeach mheala”.[7] Féachtar leis an tionscnamh seo úinéirí foraoise a spreagadh chun an bheach mheala a thabhairt isteach sa choillearnach dhúchasach i gcomhar le Coillearnach Éireann agus na cumainn náisiúnta bheachairí. Bhí Cumann Bheach Mheala Dhúchasach na hÉireann freisin ag tacú leis an tionscnamh.[8]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.