Cíteasol
From Wikipedia, the free encyclopedia
Sreabhán taobh istigh de chealla bitheolaíocha is ea cíteasol. I nduine fásta bíonn timpeall 28 lítear de. Ní hionann a chomhdhéanamh i ngach fíochán, mar braitheann sé sin ar fheidhmeanna ar leith na bhfíochán. Chomh maith le huisce, is iad a phríomhchomhábhair ná iain photaisiam, fosfáití orgánacha, is próitéiní. Bíonn sé roinnte ina urrainní ar leith ag scannáin. Mar shampla, scarann an mhaitrís mhiteacoindreach an mhiteacoindre i go leor urrann. Sa chill eocarótach, tá an cíteasol laistigh den chillscannán agus tá sé mar chuid den chíteaplasma, a chuimsíonn freisin na miteacoindrí, plastaidí, agus orgánaidí eile (ach ní a sreabháin inmheánacha agus a struchtúir); tá an núicléas cilleléi féin. Dá bhrí sin, maitrís leachtach timpeall na n-orgánaidí is ea an cíteasol. Sna prócaróit, cuirtear an chuid is mó de na himoibrithe meitibileacha ceimiceacha ar siúl sa cytosol, fad a tharlaíonn beagán sna scannáin nó sa spás peireaphlasmach. Sna eocaróit, cé go mbíonn go leor bealach meitibileach fós ann sa chíteasol, tarlaíonn cinn eile taobh istigh de na horgánaidí.
Cuid de | cíteaplasma |
---|---|
Aitheantóirí | |
MeSH | D003600 |
TH | H1.00.01.0.00008 |
FMA | 66836 : il-aiseach – ordlathach |
Acmhainní seachtracha | |
EB Online | science/cytosol |
Téarmaíocht anatamaíoch |
Meascán casta de shubstaintí leáite in uisce is ea cíteasol. Cé gurb é an t-uisce tromlach mór an chíteasoil, níl tuiscint maith ar a struchtúr agus ar a n-airíonna laistigh de na cealla. Tá tiúchan na n-ian, mar shampla sóidiam agus potaisiam, difriúil sa chíteasol ná mar atá sa sreabhán eachtarcheallach; tá na difríochtaí seo i leibhéil na n-ianian tábhachtach i bpróisis mar osmairialú, comharthaíocht na gceall, agus giniúint poitéinsil gníomhaithe i gcealla sochorraithe, mar shampla cealla inchríneacha, néarógacha and matánacha. Tá méideanna móra macramóilíní sa chíteasol freisin, rud a d'fhéadfadh athrú a dhéanamh ar conas a iompraíonn móilíní trí phlódú macromóilíneach.