An Ungáir

Tír thalamhiata i lár na hEorpa is ea an Ungáir (Ungáiris: Magyarország) agus teorainneacha aici leis an Ostair, an tSlóvaic, an Úcráin, an Rómáin, an tSeirbia, an Chróit agus an tSlóivéin. Maigiaraigh a thugann na hUngáraigh orthu féin, agus is é an t-ainm seo is bun le hainm na tíre féin san Ungáiris agus ina lán teangacha eile sa réigiún.

An Ungáir
Magyarország (hu)
Bratach Armas
Aintiún	Himnusz
Mana	«Think Hungary more than expected» «Mwy na'r Disgwyl»
Ainmnithe in ómós	Onogurs (en) agus Ungáraigh
Suíomh
47° N, 19° E
Príomhchathair	Búdaipeist
Daonra
Iomlán	9,603,634 (2022)
• Dlús	103.25 hab./km²
Déamainm	Ungárach
Teanga oifigiúil	an Ungáiris
Tíreolaíocht
Cuid de	an tAontas Eorpach an Limistéar Eorpach Eacnamaíoch an Eoraip Láir
Achar dromchla	93,011.4 km²
Suite i nó in aice le limistéar uisce	Neusiedl Lake (en) , an Danóib, Ipoly, Tisza, Drava, Lake Balaton (en) agus Rába
Pointe is airde	Kékes (en) (1,015 m)
Pointe is ísle	Gyálarét (en) (75.8 m)
Ar theorainn le	an tSlóvaic an Chróit an tSlóivéin an tSeirbia an Úcráin an Rómáin an Ostair
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Daon-Phoblacht na hUngáire
Cruthú	Nollaig 1000
Eachtra thábhachtach	Conradh Trianon (4 Meitheamh 1920)
Saoire phoiblí	Saint Stephen's Day in Hungary (en) (20 Lúnasa)
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	poblacht pharlaiminteach
Comhlacht feidhmiúcháin	Rialtas na hUngáire
Comhlacht reachtach	Országgyűlés
• Uachtarán na hUngáire	Mátyás Szűrös (1989–1990)
• Príomh-Aire na hUngáire	Viktor Orbán (2010–)
Údarás breithiúnach is airde	Cúirt Bhunreachtúil na hUngáire
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil	181,848,022,230 $ (2021)
OTI ainmniúil in aghaidh an duine	37,128 $ (2021)
Airgeadra	forint na hUngáire
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+01:00
Fearann Idirlín barrleibhéil	.hu
Glaochód	+36
Uimhir theileafóin éigeandála	112, 104, 105 agus 107
Cód tíre	HU
Cód NUTS	HU
Eile
Suíomh gréasáin	kormany.hu

Tíreolas

Is tír cothrom den chuid is mó an Ungáir, agus mar sin is féidir talmhaíocht torthúil ar fad na tíre. Cludaíonn talamh curaíochta 49.58% dá hachar, cuid ard ar ghualainn tíortha eile.^[1]

Sníonn an abhainn Danóibe tríd an tír, agus tríd an bpríomhchathair, Búdaipeist, agus í dá roinnt ina dá cuid, Búda ar an dtaobh thiar, agus Peist ar an dtaobh thoir. Is iad Debrecen, san oirthear, agus Szeged, sa deisceart, an dá chathair is mó tar éis Bhúdaipeist.

Impireacht na hOstaire is na hUngáire (1914)

Stair

• Is éard a bhí i gceist leis an Ostair-Ungáir, nó Impireacht na hOstaire is na hUngáire, ná an t-aontas bunreachtúil monarcach i lár na hEorpa a tháinig ar an bhfód de thoradh an Ausgleich, nó Comhréiteach na bliana 1867.
• Éirí amach ar fud na tíre i gcoinne rialtas Daon-Phoblacht na hUngáire agus a bpolasaithe a chuir na Sóivéidí i bhfeidhm ab ea an Réabhlóid na hUngáire 1956.

Eacnamaíocht

Úsáidtear an forint mar airgeadra san Ungáir. Dar le tuairisc na bliana 2017 ón gCiste Airgeadúil Idirnáisiúnta, is é geilleagar na hUngáire an 60ú ceann is mó ar domhan de réir olltáirgeacht intíre (OTI) paireachta cumhacht cheannaigh (PCC), agus an 58ú ceann de réir OTI ainmniúla. De réir OTI PCC de réir chónaithigh, is an 48ú geilleagar is mó ar domhan atá ag an Ungáir, é ar $28,910 don chónaitheach.

Dar le hInnéacs Forbartha Daonna Socraithe don Éagothroime na Náisiún Aontaithe, a thomhaiseann caighdeán an tsaoil i dtíortha éagsúla de réir gnéithe eacnamaíochta agus neamh-eacnamaíochta, is í an Ungáir an 30ú tír is forbartha ar domhan, as 151 ceann a tomhaiseadh, agus an 18ú tír is forbartha san Aontas Eorpach, as 28 ceann.^[2] I dTuarascáil Sonais Domhanda 2018 na Náisiún Aontaithe, meastar gurb í an Ungáir an 69ú tír is sona, as 156 thír.

I Mí na Bealtaine 2019, bhí ráta dífhostaithe na tíre ag 3.4%, an ceathrú leibhéal is ísle san Aontas Eorpach.^[3]