Contae Chiarraí

In iarthar Chúige Mumhan atá Ciarraí nó Contae Chiarraí.^[1] Is í an Trá Lí an príomhbhaile sa chontae. Tá dhá pháirc náisiúnta i gCiarraí, agus tá Corrán Tuathail, an sliabh is mó in Éirinn, suite sa chontae. Is iomaí féile a bhíonn ar siúl ann i rith na bliana, "The Rose of Tralee" i measc na bhfeiseanna is cáiliúla.

Contae Chiarraí
Suíomh
52° 10′ N, 9° 45′ O
Stát ceannasach	Éire
Cúige Éireannach	Cúige Mumhan
Príomhchathair	Trá Lí
Daonra
Iomlán	147,707 (2016)
• Dlús	30.73 hab./km²
Tíreolaíocht
Cuid de	Réigiún an Iardheiscirt
Achar dromchla	4,807 km²
Pointe is airde	Corrán Tuathail (1,038.6 m)
Ar theorainn le	Contae Chorcaí Contae Luimnigh
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháin	office of the Cathaoirleach of Kerry County Council (en)
Comhlacht reachtach	comhlacht reachtach Chomhairle Contae Chiarraí
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC±00:00
Cód ISO 3166-2	IE-KY
Cód NUTS	KY
Eile
Logainm.ie	100005
Suíomh gréasáin	kerrycoco.ie

Bailte i gContae Chiarraí

• Abha na Scáil, Ard Fhearta
• Baile an Mhuilinn, Baile na Sceilge, Baile an Bhuinneánaigh, An Baile Dubh, Baile an Fheirtéaraigh, Baile Uí Thaidhg, Béal Átha Longfoirt, Baile Mhic Eilegóid, Brosnach, Baile Uí Shíoda, Baile an Ridire
• An Caladh, Cathair Dhónaill, Cathair Saidhbhín, Caislean Graighre, Caisleán na Mainge, Cill Flainn, Cill Garbháin, Cill Airne, Cill Flainn, Cill Orglan, Cill Mhaoile, Cnoc na gCaiseal, Ceann Trá, An Coireán, Cathair Uí Mhóráin, Cuas an Bhodaigh, Cathair Bó Sine, An Cam, An Currach, Na Coirríní
• Doire Mór, Doire Fhionain, An Daingean (nó Daingean Uí Chúis), Dubháth, Dún Chaoin, Dún Síon, Dubháth
• An Fearann Fuar, An Fhianait, An Fheothanach, Fionnóg, An Fhaiche Mhór, Na Foidhrí, An Fosadh
• Gleann Beithe, Gníomh go Leith, Gleann Beith
• Lios Póil, Lios Eiltín, Lios Tuathail, Leic Snámha, Lios an Phúca
• Maigh Mheáin, Mainistir Ó dTorna
• An Neidín
• Oileán Chiarraí, Oileán Dairbhre
• An Ráth Mhór
• Scarteach an Ghlainne, An Siopa Dubh, An tSnaidhm, An Scragán
• Tairbeart, An Tóchar, Trá Lí, An Tearmann, An Teampall Nua

Baile fearainn

• Achadh Deo
• An Chúil Gharbh
• Drom an Easaigh
• An Fheothanach
• An Rinn Aird

Barúntachtaí

• Clann Mhuiris, Corca Dhuibhne
• Dún Ciaráin Thuaidh, Dún Ciaráin Theas
• Gleann na Ruachtaí
• Maigh gCoinchinn
• Oireacht Uí Chonchúir
• Triúcha an Aicme
• Uíbh Ráthach

Daoine cáiliúla

• Mícheál Ó Conaill, Dónall Ó Conaill, Tomás Ó Criomhthain, Pádraig Ó Cíobháin
• Mícheál Ó Duibhir, Nuala Ní Dhomhnaill
• Pádraig Ó Fiannachta, Piaras Feirtéir
• Seán Ó Lúing
• Muiris Mac Gearailt, Séamas Ó Muíneacháin
• Aogán Ó Rathaille
• Seán Ó Sé, Eoghan Rua Ó Súilleabháin, Peig Sayers, Muiris Ó Súilleabháin, Páidí Ó Sé, Pádraig Ó Spealáin

Tíreolaíocht

• Ard na Caithne, Abhainn Chárthaí
• Baile Mhic Eilegóid, Brosnach, Na Blascaodaí, Bá an Daingin, Beiginis, An Blascaod Mór, Barr Trí gCom, Binn Chaorach, Binn os Gaoith, Binn an Tí
• Corca Dhuibhne, Cuan an Chaoil, Ceann Sléibhe, Cuan Chaisín, Cuan Thrá Lí, Ceann Chiarraí, Cnoc Daod, Na Cruacha Dubha, Cnoc Breasail, Cathair Conraoi, Corrán Tuathail, Cnoc an Chuillin, Cnoc na Péiste, Cruach Mhór, Cnoc na dTobar, Cnoc Bhreandáin, Cnoic na Síofra, Cnoc an Stacaigh, Cuan Bhearrúin, Céim an Daimh
• An Dóinn, Dá Chích Anann, Doire Mór, Dún Lóich
• Easach Toirc
• An Fhearta
• An Geocán, An Gunna Mór
• Inis Tuaisceart, Inis Mhic Uileáin, Inis Faithlinn, Inis na Bró
• An Leamhain, Loch Cárthaí, Loch Luíoch, Loch Léin, Loch Gaineamháin agus Loch na mBreac Dearg
• Na Machairí, Maolán Buí, Mullach an Ois, Mórchuaird Chiarraí
• Oileán na gCánóg, Oileán Dairbhre, Oileán Baoi
• Pointe an Ghoba, Páirc Náisiúnta Chill Airne
• Na Scealaga, Sceilig Bheag, An Sliabh Corcra, Sliabh Mis, Sliabh Torc, Slí Bhéara, Slí Chorca Dhuibhne, Slí Uíbh Ráthaigh, Slí Chiarraí Thuaidh, Sliabh Luachra
• Trá Ros Beithe, An Tiaracht, An Triúr Deirfiúr, Trá na Beannaí
• Uíbh Ráthach

Cultúr

• Ardeaglais Ard Fhearta, Aerfort Chiarraí
• Caisleán Ghallarais, Caiseal Stéig, Caisleán Bhaile an Sceilg, Caisleán an Rois, Coláiste na Sceilge, Comhairle Contae Chiarraí
• An Dún Beag, Drúchtín Ballach, Deoise Chiarraí
• Fán
• Íochtar Cua, Institiúid Teicneolaíochta Trá Lí
• Mainistir Mhucrois, Meánscoil na mBráithre Críostaí
• Prióireacht Bhaile an Sceilg
• Riasc, Caisleán an Rois
• Séipéilín Ghallarais, Sceilig Mhichíl, Siamsa Tíre, Stáisiún Cill Airne, Staidiam Mhic Gearailt
• Tuath Ó Siosta, Tigh Mór Dhoire Fhíonáin, Teach Dhoire Fhionáin, Teach Mhucrois, Tearmann Dúlra Choill na hIúraí,

Teangacha

Bhí 64,105 duine ábalta Gaoluinn a labhairt. Labhair 13,109 daoine teanga eile seachas Béarla nó Gaeilge. Ba í an Pholainnis an teanga ba chomónta de na teangacha seo agus 3,942 duine á labhairt gach lá.

Spórt

Tá stair fhada agus rathúil ag Contae Chiarraí maidir le peil Ghaelach. Is í foireann idirchontae Chiarraí an fhoireann is rathúla sa tír sa lá atá inniu ann.