Contae an Chabháin

I ndeisceart Chúige Uladh atá An Cabhán nó Contae an Chabháin.^[1] "Log' a chiallaíonn an focal 'Cabhán' agus tá an baile den ainm sin suite i ngleann beag i lár na gcnoc. Ba iad clann Uí Raghaillaigh a thóg caisleán anseo sa tríú haois déag agus rialaigh siad oirthear an cheantair ar ar tugadh 'Breifne'. Bhunaigh na Proinsiasaigh mainistir sa Chabhán ag an am céanna ach níl fágtha de sin anois ach túr an chloig. Ba sa bhliain 1579 a leagadh amach teorannacha an chontae. Rinneadh ionad margaidh den bhaile sa chúigiú haois déag, agus bhí tábhacht leis mar ionad traenach faoi dheireadh an naoú haois déag. Ba ionad tábhachtach é do thionscal an línéadaigh chomh maith.

Contae an Chabháin
An Cabhán (ga)
Suíomh
53° 55′ 00″ N, 7° 15′ 00″ O
Stát ceannasach	Éire
Cúige Éireannach	Cúige Uladh
Príomhchathair	An Cabhán
Daonra
Iomlán	73,183 (2011)
• Dlús	37.88 hab./km²
Tíreolaíocht
Achar dromchla	1,932 km²
Ar theorainn le	Contae Liatroma Contae Mhuineacháin Contae Fhear Manach Contae na Mí Contae an Longfoirt Contae na hIarmhí Tuaisceart Éireann
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháin	office of the Cathaoirleach of Cavan County Council (en)
Comhlacht reachtach	comhlacht reachtach Chomhairle Contae an Chabháin
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC±00:00
Cód ISO 3166-2	IE-CN
Eile
Logainm.ie	100003
Suíomh gréasáin	cavancoco.ie

Tá iarsmaí ón Chlochaois i leith ar fud an chontae go háirithe san iarthar mar a raibh cónaí ar dhaoine le breis agus cúig mhíle bliain. Tá a lán locha ann agus ba mhinic a chónaigh daoine ar oileáin shaorga ar a dtugtar crannóga.

Loch Uachtair

Bailte agus Sráidbailte i gContae an Chabháin

• Achadh an Iúir, Ármhach
• Baile Shéamais Dhuibh, Béal Átha na nEach, Béal Tairbirt, Blaic, Béal Átha Conaill, Béal Átha hÉis, Baile Mhic Shamhráin, An Bádhún Buí, Baile Chainín, Baile an Mhuilinn
• An Cabhán, Carraig an Tobair, Cill an Seanrátha, Cill na Leice, Coill an Chollaigh, Corr Locha, Cros Domhnaigh, Coill Chóige, An Cnoc Rua
• Damhshraith, Droichead an Bhuitléaraigh, Dún an Rí, An Damhshraith, Droim Chearbán, Droichead Uí Dhálaigh
• Gleann Ghaibhle
• Muinchille, An Mullach, An Muileann Iarainn
• Sraith an Domhain, Searcóg

Féach freisin: Bailte i gContae an Chabháin

Barúntachtaí

• Caisleán Raithin, Clann Chaoich, Clann Mhathúna
• Lucht Tí Íochtarach, Lucht Tí Uachtarach
• Teallach Ghairbhíth, Teallach Eathach, Teallach Dhúnchadha

Tíreolaíocht

• Achadh an Mhothair, Abhainn na hÉirne, An Abhainn Rua
• Bun Abha, Binn Chuilceach
• Cros Ar Loch, Cillín Chéir, An Chill Mhór, An Chlaideach (Contae an Chabháin), Cairrigín, Ceathrú Mhór, Cabhanach,Clochán, Cluain Colbhaigh, Cor Mín, Cor an Iarna, Crannachan, Coill Uí Lionáin, Cill na Craoibhe, Coill Og
• Doire Goinimhe, Dún, Dún Mhic Íomhair
• Each Druim
• Far Druim
• Gort Aodh Bhuide, Gort Urlainn
• Loch Gamhna, Loch Mac nÉan Íochtair, Loch Saileán, Loch Ramhar, Lag na Sionna, Lios na hEadarnaidhe
• Muintir Connacht, Mothar, Moinín Samhradhain, Muc Lach, Mullach Dubh, Mullach na gColman
• Rath Caolain
• Slí an Cabhán, An tSionainn, Sliabh Rosín, Sliabh Bricín, Srath Leathan
• Teallach Eathach, Teampall An Phoirt, Tuaim Dreagain

Cultúr

• Comhairle Chontae an Chabháin, Claí na Muice Duibhe
• Coláiste Naomh Pádraig
• Droim Leathain
• Magh Slécht
• Páirc Bhreifne

Oideachas

• Institiúid an Chabháin

Féach freisin

• Daoine as Contae an Chabháin