Río Guadiana

O río Guadiana (en castelán Guadiana; en portugués Guadiana e Odiana) é un dos ríos máis importantes da Península Ibérica. O seu curso baixo serve de fronteira entre España e Portugal, desembocando entre Ayamonte (provincia de Huelva) e Vila Real de Santo Antonio (distrito de Faro).

Río Guadiana

Tipo	río área protexida da rede Natura 2000 río aurífero río principal
Situado na entidade xeográfica	val do río Guadiana
Inicio
Continente	Europa
País da cunca	España
División administrativa	Algarve, Portugal, Alentexo, Portugal, Castela-A Mancha, España, Estremadura, España e Andalucía, España
Localización	Ojos del Guadiana (pt)
Final
División administrativa	Andalucía, España
Localización	Provincia de Huelva, Ayamonte, Distrito de Faro e Vila Real de Santo António
Desembocadura	Golfo de Cádiz
39°07′54″N 3°43′59″O B 37°10′07″N 7°23′45″O
Afluentes	29
Conca hidrográfica	Bacia hidrográfica do Guadiana (pt)
Características
Dimensións	778 () km
Superficie da cunca hidrográfica	67.700 km²
Área protexida da rede Natura 2000
Identificador	ES4310026
Medicións
Caudal	70 m³/s , 23 m³/s

O Guadiana ó seu paso por Mértola (Portugal).

Etimoloxía

Na época do Imperio Romano o curso -que separaba as provincias Baetica e Lusitana- coñecíase como río Ana, segundo cita Plinio o Vello en Naturalis Historia e nos Comentarios á guerra civil de Xulio César, libro I, XXXVIII. O nome actual débese aos poboadores musulmáns, que substituíron o termo "río" en latín (flumen) pola palabra relacionada "val" en árabe: وادي (wādi)^[1], dando orixe ao hidrónimo Guadiana: واديان (wadi-ana).^[2]

Situación xeográfica

Río Guadiana.

Nace en Fuente del Ojuelo (Viveros, Albacete), no tramo do río Pinilla, ata as Lagoas de Ruidera (folla cartográfica: 788), que forman o chamado Guadiana Vello ou Guadiana Alto. A seguir, atravesa terreos moi permeables, polo que chega a desaparecer e reaparecer nuns pequenos mananciais chamados Ollos do Guadiana, en Villarubia de los Ojos (Cidade Real), no tramo denominado Guadiana medio. En realidade, a causa da sobrexplotación do río e dos afluentes, podemos afirmar que volve nacer unha vez pasado os Ollos do Guadiana. Finalmente, percorre a provincia de Cidade Real e as comunidades de Estremadura e Andalucía (Guadiana propiamente dito), para desembocar no océano Atlántico por Ayamonte (Huelva) (folla cartográfica: 998).

Afluentes

Ó longo dos seus 744 km de curso recibe auga dos seguintes afluentes:

• Guigüela, Záncara e Riánsares pola dereita ou marxe norte.
• Azuer, Jabalón, Zújar e Matachel pola esquerda ou marxe sur.

Réxime

Canto ó seu réxime fluvial, o Guadiana é de caudal escaso, uns 70 m³/s en Ayamonte, cun máximo en inverno, coincidindo co período de máis choivas. Inmediatamente despois de entrar en Portugal, construíuse o encoro de Alqueva.

En novembro de 1997 produciuse unha grande inundación, con desbordamentos na provincia de Badaxoz e numerosas perdas humanas e materiais.