Ndinamáka

Ndinamáka (ndinamákañe'ẽme: Danmark [ˈd̥ænmɑɡ̊]]) hína tetã hekosãsóva oĩva Európa Joaju atýpe ojejuhúva Európa yvate pehẽnguéme. Ko hína pe tetã oĩ yvatevéva gotyo umi tetãnguéra yvateguigua apytépe ha avei upe tetã imichĩvéva. Ha'etehápe, ko Tavetã Ndinamáka —ndinamákañe'ẽme: Kongeriget Danmark térã Danmarks Rige— hína ko mbohapy tetãnguéra hekosãsóva aty, Ndinamáka ha'e ae ha mokõi tetã ambuéve, Kyoẽlándia ha ypa'ũnguéra Feroe.

Tavetã Ndinamáka Kongeriget Danmark
Estado miembro la Unión Europea
Poyvi Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: Guds hjælp, Folkets kærlighed, Danmarks styrke («La ayuda de Dios, el amor del pueblo, la fuerza de Dinamarca»)1
Tetã Momorãhéi: Der er et Yndigt land (‘Oiko tetã iporãva’) noicon Tavetã Momorãhéi: Kong Kristian (Mburuvicha guasu Christian) Nerehendúirõ
Tavusu (ha táva tuichavéva)	Kopeniháge
Ñe'ẽnguéra	Ndinamakañe’ẽ féroe ñe'ẽ kyoẽlándiañe'ẽ
Tetãygua réra	Ndinamákagua
Tekuái reko	Porokuái peteĩme léi guasúre
• Kuña Mburuvicha Guasu	Frederik X
• Sãmbyhyha peteĩha	Lars Løkke Rasmussen
Tetã Amandaje	Folketing
Unificación  • 1058	2 jasyapy ary 1058
Yvy apekue	Ñemoĩha 130.º
• Opaite	43094 [1] km²
• Y (%)	1,6 %
Tembe'y	140 km (Alemáña rehe) [1]
Y rembe'y	7314 km [1]
Yvyty yvatevéva	Møllehøj
Ava hetakue	Ñemoĩha 111.º
• Hetakue	5 627 235[2] hab. (est. 2014)
• Typy'ũ	130 hab./km²*
PIB (PPA)	Ñemoĩha 52.º
• Opaite (2016)	US$ 264.837 sua
• Per cápita	US$ 46.602
PIB (nominal)	Ñemoĩha 34.º
• Opaite (2016)	US$ 302.571 sua
• Per cápita	US$ 53.242
IDH (2015)	0,925[3] (5.º) – Iporãite
Viru	Corona danesa = 100 øre
Ára	CET (UTC+1)
• Arahakúpe	CEST (UTC+2)
Tetã renda tee Ñandutíme	.dk
COI Jehero	DEN
Atyvete Európa Joaju, OTAN, ONU, OCDE, OSCE, Consejo Nórdico, COE
Opaite Tetã Yvýgui
[editar datos en Wikidata]

Itavusu hína ha itáva orekovéva tapichakuéra ipype niko Kopeniháge, oĩva Selándia ypa'ũme. Ndinamáka hína pe tetã umi polítiko mbovyitevéva omonda tetã pirapirégui (ary 2010 jave) ha, he'iseháicha ñehesa'ỹijo, pe tetã tapichakuéra ovy'avéva.

Ndinamáka oĩ Ekandinávia rendakuépe ha yvýre ojejuhúnte ñemby gotyo tetã Alemáña, ary 1999 guive orekóramo jepe tape guasu ohasa y ári ha ohóva Suésia retãme, upe hasaha Øresund. Ndinamáka apekue ipype oĩ ku yvyapy Julándia (Jylland) ha 407 ypa'ũnguéra, umíva pegua 79 mante oreko ipype tapichakuéra (ary 2009 jave).^[4]

Ndinamáka rembe'y ýre hína amo 7314 km ipukukue^[1] ha ijerére ojejuhu ku para Yvate ha ku para Vátiko, Julándia ñemby gotyo mante yvýre ojejuhu Európa.

Ndinamáka hína iporokuái peteĩme léi guasúre ary 1849 guive, upe ary ojeheja pe porokuái peteĩme pavẽ oiko va'ekue ary 1660 guive, ha upéi oñemoambue ha oporokuái peteĩme amandajére ary 1901 guive. Porokuái peteĩme itujavéva opa Yvy ári. Ndinamáka hína oiko Európa Joaju atýpe (ndoipurúi hákatu euro pirapire).