Véyhika

Véyhika, héra tee Tavetã Véyhika, ha'e peteĩ umi mokõipa poteĩ tetã hekosãsóvagui oĩva pe Európa Joajúpe. Ojejuhu Európa vore yvate kuarahyreikeguápe. Ijyvy apekue hína 30.528 km²^[1] ha oiko ijyvýpe amo 11 550 039 tapicha, ojeipapaháicha 2021 aja.^[2] Itavusu ha pe táva tuichavéva, ojoajúrõ umi táva ijykeguáre, niko Vuruséla ha pe táva orekovéva tapichakuéra niko Amberes.^[5]

Tavetã Véyhika
Tetã oĩva Európa Joajúpe
Poyvi Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: Eendracht maakt macht L'union fait la force Einigkeit macht stark («Joajuhápe ñanembarete»)
Tetã Momorãhéi: La Brabançonne (en español: «La Brabanzona») Nerehendúirõ
Tavusu	Vuruséla
Táva tuichavéva	Vuruséla (aglomeración) Amberes (municipio)
Ñe'ẽnguéra	Neelándañe'ẽ, Hyãsiañe'ẽ, Alemañañe'ẽ ha valõ ñe'ẽ (regional)[3]
Tetãygua réra	Belga
Tekuái reko	Porokuái peteĩme tetã ñembyatypyrépe ha amandajerapépe
• Mburuvichavete	Felipe Véyhika pegua
• Sãmbyhyhára Tenondegua	Bart De Wever
Tetã Amandaje	Parlamento Federal de Bélgica
Sãso  • Oguerosapukáivo  • Oñemoañetévo  • Jekupytyha Lóndyre pegua	Tetãnguéra Yvýi pegua 4 jasypa 1830 20 jasypakõi 1830 19 jasyrundy 1839
Yvy apekue	Ñemoĩha 135.º
• Opaite	30 528[1] km²
• Y (%)	6,20
Tembe'y	1297 km[1]
Y rembe'y	66,5 km[1]
Yvyty yvatevéva	Signal de Botrange
Ava hetakue	Ñemoĩha 80.º
• Estimación	11 550 039 hab. (2021)[2]
• Hetakue	11 522 000 hab. (2021)
• Typy'ũ (est.)	377 hab./km²*
PIB (PPA)	Ñemoĩha 38.º
• Opaite (2018)	US$ 550 664 sua[3]
• Per cápita	US$ 48 258[3]
PIB (nominal)	Ñemoĩha 25.º
• Opaite (2021)	US$ 562 229 sua[3]
• Per cápita	US$ 49 272[3]
IDH (2020)	0,931[4] (14.º) – Iporãite
Viru	Euro
Ára	CET (UTC +1)
• Arahakúpe	CEST (UTC +2)
ISO Jehero	056 / BEL / BE
Tetã renda tee Ñandutíme	.be, .eu
Tetã pumbyry papapy	+32
Tetã puhoe papapy	ONA-OTZ
Tetã aviõ papapy	OO
Mba'yrumýi papapy tee	B
COI Jehero	BEL
Atyvete Tembiecharã:EU, OTAN, ONU, OCDE, OSCE, Benelux, COE, G-12
Opaite Tetã Yvýgui
[editar datos en Wikidata]

Ko tetã iñe'ẽ tee mbohapy hína: 57 % Véyhika retãyguágui, tuichaitépe Flandes rekohágui, oñe'ẽ Neelándañe'ẽ, upe aja oĩ 42 % oñe'ẽva Hyãsiañe'ẽ (Valónia rekohápe, ñemby gotyo, ha Vuruséla-Tavusu Rekohápe, iñe'ẽ tee mokõiva ojehecha meméva umi oñe'ẽkuaáva Hyãsiañe'ẽ). Sa'ive 1 % Véyhika retãyguágui oiko oñe'ẽhápe Alemañañe'ẽ, ko tetã kuarahyresẽ ngotyo oñomohembe'yhápe Alemáña rehe.

Ára Mbytegua opami guive saro'y XVII oñepyrũmi meve, ko tetãre heta ojehecha umi oñemukuaáva ha umi iñarandupy opaichagua. Saro'y XVIII oñepyrũmi guive oiko peve pe Véyhika ñepu'ã 1830 aja, oiko ko tetãgui oñorairõitereihápe, heta tetã mbarete Europagua oñorairõ ijyvy apekuépe, upévare ojehero ko tetã upe aja "Európape oñorairõhápe".^[6]

Ko tetã oĩ umi omoheñóiva Európa Joaju apytépe, ha heta Európa Joaju remimoĩmbyre ojejuhu ko tetãme, upéicha avei oĩ ambue temimoĩmbyre imba'eguasuitéva ha hóga guasu oĩ ko tetãme, techapyrã pe OTAN.