From Wikipedia, the free encyclopedia
Azerbaijan Khiung-fò-koet (Azerbaijan-ngî: Azərbaycan Respublikası) he yit-ke vi-yî ngoi Kavkaz tûng-phu ke khiam Thai-liu̍k ke Chúng-thúng chṳ, Hièn-fap Khiung-fò chṳ ke koet-kâ, só chhú thi-khî he lièn-chiap tûng êu fò Sî-Â ke sṳ̍p-sṳ lu-khiéu [chu 1], tûng-lìm Lî-hói, nàm chiap Iran, sî piên fò Armenia, Thú-ngí-khì khi̍p Gruzia vì lìn, pet kie Ngò-lò-sṳ̂. Azerbaijan ke yit-khoài fî thi Nakhchivan chhṳ-chhṳ Khiung-fò-koet, lâu Thú-ngí-khì tûng-pet-phu yû séu thon chiap-yòng. koet miàng lòi-chhṳ yî kú Pô-sṳ̂-ngî, yi vì “ fó ke koet-kâ ”[1].
Azerbaijan Khiung-fò-koet Azərbaycan Respublikası | |
---|---|
Koet-kô: Azərbaycan marşı "Azerbaijan chin-hàng-khiuk" | |
Sú-tû lâu chui-thai sàng-sṳ | Baku |
Kôn-fông ngî-ngièn | Azerbaijan-ngî |
Chṳn-fú | tân-yit-chṳ, pan-chúng-thúng-chṳ, khiung-fò-koet |
• chúng-thúng | Ilham Aliyev |
• fu-chúng-thúng | Mehriban Aliyeva |
• chúng-lî | Ali Asadov |
• Koet-mìn Ngi-fi ngi-chóng | Sahiba Gafarova |
Li̍p-fap kî-koân | Koet-mìn Ngi-fi |
Mien-chit | |
• Chúng-khiung | 86,600 km2 (33,400 sq mi) (thi 112 miàng) |
• súi-vet (%) | 1.6 |
Ngìn-khiéu | |
• 2021-ngièn kû-kie | 10,130,100 (thi 90 miàng) |
• Me̍t-thu | 115/km2 (297.8/sq mi) (thi 99 miàng) |
GDP (PPP) | 2019-ngièn kû-kie |
• Chúng-khiung | $189.050 sṳ̍p-yi |
• Phìn-kiûn | $18,793 |
GDP (miàng-ngi) | 2019-ngièn kû-kie |
• Chúng-khiung | $45.284 sṳ̍p-yi |
• Phìn-kiûn | $4,498 |
Gini (2008-ngièn) |
33.7 chûng |
HDI (2019-ngièn) |
0.756 kô · thi 88 miàng |
Chhièn | Azerbaijan manat (₼) (AZN) |
Sṳ̀-khî | UTC+4 (AZT) |
Sṳ̀-kiên kiet-sṳt | dd.mm.yyyy (CE) |
Khôi-chhâ fông-hiong | yu |
Thien-fa khî-ho | +994 |
ISO 3166 thoi-ho | AZ |
Táng-kip Mióng-vet | .az |
Azerbaijan Mìn-chú Khiung-fò-koet yî 1918-ngièn chang-sṳt siên-pu thu̍k-li̍p, sṳ̀n-vì thi-yit-ke yî mu̍k sṳ̂ lìm tsam chhie̍t thai-tô-sú ke sṳ siu̍k fa mìn-chú Khiung-fò-koet [2], ya-he thi-yit-ke yû kô khia̍k fò hi khia̍k yen fò hien-thoi Thai-ho̍k ke mu̍k sṳ̂ lìm koet-kâ [3]. Azerbaijan yî 1920-ngièn pìn ngi̍p Sû-lièn sṳ̀n-vì yit-ke sa-fi chú-ngi koet-kâ[4][5], Azerbaijan chhai Sû-lièn kié-thí chhièn ke 1991-ngièn 10-ngie̍t thu̍k-li̍p. 1991-ngièn 9-ngie̍t, Azerbaijan khí-yû châng-ngi ke yî Armenia ngìn vì-chú-thí ke na̍p kô ngì nok - khà là pâ het khî-vet chhùng sṳ̂n liáu kì-têu chhṳ ngien sióng-yeu thu̍k-li̍p kien-koet ke siên-ngièn, chit Nagorno-Karabakh Khiung-fò-koet[6]. Chhṳ 1991-ngièn ke Nagorno-Karabakh chan-châng pau-fat yî-lòi Nagorno-Karabakh Khiung-fò-koet chhòi chang-sṳt thu̍k-li̍p yun-chok, chṳ̂-chhièn chhai fap-lî sông pûn Koet-chi kóng-fàm ngin chok he Azerbaijan ke liâng-thú, chhṳ̍t-to chan sṳ kiet-suk, chhai Êu-chû ôn-chhiòn lâu ha̍p-chok chû-chṳt ke thûi-thûng hâ, chhiu khì thi-vi kîn-ko chûng thàm-phan yí-kîn kié-kiet, Nagorno-Karabakh Khiung-fò-koet chhai sṳ̍t-chi sông chhí-tet thu̍k-li̍p [7][8][9][10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.