लंदन में पर्यटन
विकिपीडिया से, मुक्त विश्वकोश
विकिपीडिया से, मुक्त विश्वकोश
लंदन दुनिया के अग्रणी पर्यटन स्थलों में से एक है, इस शहर में कई प्रसिद्द पर्यटक आकर्षण के केंद्र बिंदु हैं। लंदन में हर साल लगभग 15 मिलियन से अधिक अंतर्राष्ट्रीय पर्यटक आते हैं, इस दृष्टि से पर्यटकों के द्वारा दुनिया के सबसे ज्यादा अंतर्राष्ट्रीय दौरे यहीं पर किये जाते हैं। लंदन के लिए पर्यटन बोर्ड कहा जाता है लंदन पर जाएँ. ब्रिटेन और लंदन में विजिटर सेंटर पिकाडिली सर्कस के पास, लोवर रिगेंट स्ट्रीट पर स्थित है।
लन्दन के सरकारी कार्यालय के अनुसार पर्यटन राजस्व लन्दन के सकल राजस्व मूल्य का 10 प्रतिशत हिस्सा बनता है और यह लन्दन के 13 प्रतिशत लोगों के लिए रोजगार भी उपलब्ध करता है। लन्दन डवलपमेंट एजेंसी के अनुसार, लन्दन में आने वाले आगंतुक प्रति वर्ष यहां लगभग £15 बिलियन का व्यय करते हैं।[1] [2]
हालांकि लंदन एक सुन्दर शहर है, जहां कई भीतरी आकर्षण केंद्र हैं, कभी कभी पतझड़ और सर्दी के महीनों (अक्टूबर से अप्रैल) में यहां बरसात होती है या यह ठंडा हो जाता है। गर्मियों में औसत उच्च तापमान लगभग 23 डिग्री सेल्सियस (73 ° फारेनहाईट) होता है। सर्दियों में काफी ठण्ड होती है और उच्चतम तापमान 7 डिग्री सेल्सियस (45 ° फारेनहाईट) के आसपास होता है। सितम्बर और अक्टूबर के महीने विशेष रूप से नम होते हैं, इन महीनों में यहां वर्षा होती है।[3]
चूंकि लन्दन एक बड़ा शहर है और पर्यटकों के लिए यहां रहने के लिए कई स्थान हैं। यहां कई होटल (लक्जरी और टूरिस्ट), बेड और ब्रेकफास्ट होटल और फ्लैट्स (होटल अपार्टमेट्स) हैं। इन में से अधिकांश आवास स्थान कई पर्यटक आकर्षण केन्द्रों से पैदल की दूरी पर हैं। आवास स्थान की कीमत आपके द्वारा चुने गए होटल के प्रकार पर निर्भर करती है। लक्ज़री और टूरिस्ट होटल अधिक महंगे होते हैं। बेड और ब्रेकफास्ट होटल आमतौर पर अधिक किफायती होते हैं और यहां पर सुबह से समय नाश्ता भी उपलब्ध कराया जाता है। फ्लैट वे अपार्टमेन्ट हैं जिन्हें पर्यटकों को किराये पर दिया जाता है। ये एक सप्ताह से अधिक अवधि के लिए रहने के लिए उपयुक्त हैं।[4]
लन्दन शहर में आने जाने के लिए कई तरीके हैं, जैसे पैदल चलना या टॉकिंग द ट्यूब (सबवे) या बस. लंदन के कई पर्यटन केंद्र एक दूसरे से पैदल दूरी पर ही हैं। एक अच्छा पर्यटक नक्षा या गाइड पुस्तिका गंतव्य स्थानों पर पैदल आने जाने में मदद कर सकती है। इनमें एक भूमिगत नक्षा भी होता है।
लंदन अंडरग्राउंड लंदन में यात्रा करने का एक लोकप्रिय तरीका है। इसे घूमने का सबसे आसान और सबसे तेज तरीका माना जाता है। अंडरग्राउंड में 12 लाइनें हैं जो सोमवार से शनिवार सुबह 5 बजे से मध्यरात्रि तक चलायी जाती हैं। हालांकि यह भी रविवार को चलती है, लेकिन इस दिन इसे कम घंटों के चलाया जाता है।
शहर में घूमने का एक और लोकप्रिय तरीका बस है। परिवहन की यह विधा पूरे सप्ताह 24 घंटों के लिए अपनी सुविधाएं उपलब्ध कराती है। यहां तक कि कुछ बसें ऐतिहासिक स्थलों और पर्यटक स्थलों तक आने जाने की सुविधाएं भी उपलब्ध कराती हैं। बस से यात्रा करने के लिए आपको पहले से टिकट लेनी पड़ती है। इन टिकटों को प्रमुख स्टॉप्स के पास किसी भी टिकट मशीन से आसानी से प्राप्त किया जा सकता है। बस पास की कीमत दिनों की संख्या पर निर्भर करती है, एक दिन के पास की कीमत £3.80 और साप्ताहिक पास की कीमत £13.80 होती है।
ओपन-टॉप टूरिस्ट बसें भी हैं, इनके लिए आप पूरे दिन का टिकट खरीद सकते हैं और अपनी पसंद के पर्यटक स्थानों पर चढ़ और उतर सकते हैं। वैकल्पिक रूप से, आप बस पर रह कर इस गाईडेड टूर का आनंद उठा सकते हैं। ये बसें ब्रिटिश म्यूजियम और ब्रिटिश लाइब्रेरी के बीच आधे रास्ते में, टविसटोक स्क्वेयर में मिलती हैं।
यहां दो प्रकार की प्रीपेड टिकटें होती हैं जिनका उपयोग पूरे शहर में भिन्न प्रकार के परिवहन के साधनों के लिए किया जाता है। पहले प्रकार का टिकट है कोंटेक्टलेस स्मार्ट कार्ड-ओयस्टर कार्ड. इसका धारक कार्ड पर क्रेडिट लेता है, जिसका उपयोग अंडरग्राउंड, बस, ट्रामलिंक और कुछ राष्ट्रीय रेल सेवा लाइनों के लिए किया जा सकता है। इन टिकटों का उपयोग किसी भी समय किया जा सकता है, लेकिन पीक और ऑफ-पीक समय पर इनकी कीमत अलग अलग होती है। दिन के समय ऑफ-पीक में जब कीमत कम कर दी जाती है, वह समय है सुबह 9.30 बजे से शाम 4 बजे तक और सोमवार से शुक्रवार शाम 7 बजे के बाद.
ज़ोन | पीक मूल्य | ऑफ पीक मूल्य |
---|---|---|
1-2 | £2.50 | £1.90 |
1-6 | £4.50 | £2.70 |
ट्रैवल कार्ड टिकट का दूसरा प्रकार है। इसमें में ओयस्टर कार्ड की तरह सामान यात्रा अधिकार दिए जाते हैं, लेकिन इसमें सभी राष्ट्रीय रेल सेवा लाइनें शामिल हैं। टिकटों की कीमत नीचे दी गयी है।[5][6]
दिन | ज़ोन | मूल्य |
---|---|---|
1 | 1-6 | £7.50 |
3 | 1-6 | £22.50 |
7 | 1-6 | £47.60 |
लंदन के में कई पर्यटक आकर्षण के केंद्र हैं जिन्हें पूरी दुनिया में जाना जाता है। सबसे लोकप्रिय स्थानों में शहर के कई संग्राहलय (म्यूजियम) शामिल हैं, जिनमें से अधिकांश निःशुल्क प्रवेश की सुविधा देते हैं। ब्रिटिश म्यूजियम में सात मिलियन वस्तुएं प्रदर्शन के लिए रखी गयीं हैं, जो ना केवल लन्दन से हैं बल्कि प्राचीन मिस्र, यूनान और रोम आदि से भी हैं। प्रदर्शन के लिए रखी गयी लोकप्रिय वस्तुओं में एल्गिन मार्बल, रोसेटा स्टोन, दुनिया की सबसे पुरानी ममी 'जिंजर', लिंडोमेन आदि शामिल हैं। ब्रिटिश म्यूजियम सप्ताह में सातों दिन खुलता है और निःशुल्क है।
ब्रिटिश लाइब्रेरी में कई साहित्यिक पुस्तकें रखीं गयीं हैं और कई पांडुलिपियां भी शामिल हैं, जैसे एलिस इन वंडरलैंड, द नोटबुक ऑफ़ जेन ऑस्टेन, चारलोते ब्रोंटे की जेन आयर की पांडुलिपि, ओस्कर विल्दे की द बलाद ऑफ़ रीडिंग गओल, मेग्ना कार्टा, अ गुटेनबर्ग बाइबल, कोडेक्स सिनईकस, विलियम शेक्सपियर का ऑटोग्राफ, आर्थर सुलेवान के द्वारा मूल मूल संगीत स्कोर, एक स्थायी प्रदर्शनी में हेंडल और बीथोवन द सर जॉन रितब्लात गेलेरी में 200 से अधिक वस्तुओं का प्रदर्शन करते हैं। यह गैलरी सप्ताह में सातों दिन खुलती है और निःशुल्क है।[7]
केंसिंग्टन में विक्टोरिया और अल्बर्ट संग्रहालय सजावटी कला और डिजाइन की दृष्टि से दुनिया का सबसे बड़ा संग्रहालय है, जिसमें 4.5 मिलियन वस्तुओं का एक स्थायी संग्रह है। इस संग्रहालय का नाम प्रिंस एल्बर्ट और क्वीन विक्टोरिया के नाम पर दिया गया, इसकी स्थापना 1852 में की गयी थी और वर्तमान में यह 12.5 एकड़ (0.05 किलोमीटर2) क्षेत्र को कवर करता है और इसमें 145 गैलरियां हैं। इसके संग्रह में प्राचीन काल की 5000 साल पुरानी कला मिलती है, जो लगभग हर माध्यम में है। यह यूरोप, उत्तरी अमेरिका, एशिया और उत्तरी अफ्रीका की संस्कृतियों से है। इसका प्रवेश भी निःशुल्क है।
यहां कई ऐतिहासिक और सांस्कृतिक आकर्षण के केंद्र भी हैं, बकिंघम पेलेस इनमें सबसे लोकप्रिय है। इस शाही महल प्रयोग में आज भी है। यहां, आगंतुकों (लगभग 15 मिलियन पर्यटक प्रति वर्ष) ने "चेंजिंग ऑफ़ द गार्ड" को देखा है, जब शाही परिवार का कोई सदस्य आवास में हो। गर्मियों के महीनों के दौरान, कुछ कमरे जनता के लिए खोल दिए जाते हैं। अन्य स्थलों में लन्दन का टॉवर शामिल है, यह एक ऐतिहासिक शाही किला है जिसमें इंग्लैण्ड का मुकुट (क्राउन ज्वेल्स) रखा गया है। पास ही में एक प्रसिद्ध टावर ब्रिज है, जिसे अक्सर पर्यटक लन्दन ब्रिज समझ लेते हैं।[8]
अन्य आकर्षणों में ट्राफलगर स्क्वेयर, कोनवेंट गार्डन, लन्दन आई, लन्दन ज़ू, द नेचुरल हिस्ट्री म्यूजियम, द ग्लोब थियेटर, द चार्ल्स डिकेंस म्यूजियम और माडेम टुसौड्स शामिल हैं। खुद शहर में और इसके आसपास के क्षेत्रों में कई आकर्षक स्थान हैं। यह सलाह दी जाती है कि आगंतुक गुड गाइड बुक को खरीद ले और पहले से योजना बना ले वह क्या देखना चाहता है। बड़े संग्रहालयों जैसे ब्रिटिश म्यूजियम और विक्टोरिया और अल्बर्ट संग्रहालय का दौरा करने में कई दिन लग जाते हैं। बेहतर यह है कि कुछ स्थानों का चुन लिया जाये, जिन्हें आप देखना चाहते हैं और उसी पर ध्यान दिया जाये.[9]
लंदन का वेस्ट एंड शहर का थियेटर जिला है। यहां नवीनतम स्टेज शो और संगीत प्रदर्शन देखे जा सकते हैं। हालांकि, ये आमतौर पर बहुत लोकप्रिय हैं और सलाह दी जाती है कि आप जितनी जल्दी हो सके इनकी अग्रिम टिकेट बुक कर लें. टिकेट बुक करने के लिए लन्दन के सभी थियेटरों की अपनी वेबसाइट्स हैं। इन्हें उसी दिन बॉक्स ऑफिस से लिया जा सकता है या डाक के द्वारा भेज दिया जाता है।
लन्दन अंडरग्राउंड, लन्दन बसों या लन्दन टैक्सी की सहयता से बाहरी लन्दन घूमने के लिए आसानी से जाया जा सकता है। चेसिंग्टन वर्ल्ड ऑफ़ एडवेंचर्स एक थीम पार्क है जो ग्रेटर लन्दन की सीमा के भीतर स्थित है।
बाहरी लंदन में भी कई आकर्षक चीजें हैं जैसे फ़ार्म, गोल्फ कोर्स, घुड़सवारी, हेम्पटन कोर्ट पेलेस. इसी तरह के आकर्षण मध्य लन्दन में भी हैं जैसे म्यूजियम और बगीचे। लेकिन बाहरी लन्दन के आकर्षक स्थलों की क्षमता अपेक्षाकृत कम है। [मूल शोध?]
Book: London | |
Wikipedia Books are collections of articles that can be downloaded or ordered in print. |
विकियात्रा पर London के लिए यात्रा गाइड |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.