Eleksyon prezidansyèl ayisyèn an 1913

Eleksyon prezidansyèl ayisyèn 4 me 1913 se yon eleksyon prezidansyèl òganize aprè lanmò Prezidan Tancrède Auguste, ki te mouri 2 me 1913^[1], sèlman yon ane aprè eleksyon li. Fas ak enstabilite politik k ap blayi sou peyi a, Asanble Nasyonal la te reyini de jou aprè pou chwazi yon nouvo chèf Leta.

Eleksyon prezidansyèl ayisyèn an 1913
Fonksyon
Michel Oreste 42.34 % (47 vòt) 53.15 % (59 vòt) Edmond Polynice 34.23 % (38 vòt) 39.63 % (44 vòt) Oreste Zamor 17.11 % (19 vòt)
Biyografi
Eleksyon avan : 1912 Pwochen eleksyon : 1914
modifye

Prezidan Repiblik la eli nan yon vòt endirèk, kote yon kolèj palmantè ki gen 39 senatè ak 72 depite chwazi li pou yon manda sèt ane.

Konteks istorik

Lanmò sipòtan Tancrède Auguste te mete gouvènman an nan difikilte, epi li te nesesè pou òganize yon eleksyon rapidman. Prezidan enterimè a, Seymour Pradel, ki te gen responsablite gouvène tanporèman, lanse pwosesis elektoral la ak objektif pou retabli estabilite a.

Malgre enstabilite repete, eleksyon sa a fèt nan menm kad elektoral ak eleksyon ki te fèt an 1912, kote se palmantè yo ki deside sou Chèf Leta a. Asanble Nasyonal la, ki gen 111 manm (72 depite ak 39 senatè), te gen wòl pou chwazi nouvo prezidan an.

Kandida yo ak Enje yo

Twa kandida prensipal te patisipe nan eleksyon sa a :

• Michel Oreste, kandida Pati Nasyonal la, ki te gen avantaj majorite palmantè yo.
• Edmond Polynice, ki reprezante Pati Liberal la.
• Oreste Zamor, kandida Pati Repibliken Refòm (PRR), ki te deja patisipe nan eleksyon an 1912.

Rezilta eleksyon an

Premye tou eleksyon an pa bay okenn majorite klè, kidonk yo òganize yon dezyèm tou. Pandan dezyèm tou a, Oreste Zamor retire kandidati li san li pa bay okenn konsèy vòt.

Nan dezyèm tou a, Michel Oreste ranpòte eleksyon an ak 59 vwa sou 111^[2], devan Edmond Polynice ki te gen rès vòt yo. Eleksyon li a te make pa tansyon ak divizyon politik, men li te konfime dominasyon Pati Nasyonal la sou politik ayisyen an nan peryòd sa a.

Kandida		Pati politik	Premye tou		Dezyèm tou
			Vòt	%	Vòt	%
	Michel Oreste	Nasyonal	47	42,34	59	53,15
	Edmond Polynice	Liberal	38	34,23	44	39,63
	Oreste Zamor	PRR	19	17,11
Abtansyon			7	6,30	8	7,20
Total			111	100,00	111	100,00

Konsekans yo

Eleksyon Michel Oreste a te fèt nan yon moman kote Ayiti te deja ap travèse plizyè kriz politik siksesif^[3]. Ant 1911 ak 1913, twa prezidan te kite pouvwa a: youn te bay demisyon (Antoine Simon), youn te mouri nan yon atak (Cincinnatus Leconte), epi youn te mouri ak yon maladi (Tancrède Auguste). Malgre eleksyon li a, Michel Oreste pa t rive pote estabilite a paske peryòd li sou pouvwa a te make pa gwo kriz finansye ak politik, ki t ap vin agrave enstabilite peyi a pi plis ankò^[4].