Latè

From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Latè se twazyèm planèt nan lòd distans ak Solèy la ak senkyèm pi gwo nan Sistèm solè a tou de an tèm de mas ak dyamèt. Anplis de sa, li se sèl objè selès yo konnen ke lavi ka abite. L ap vire alantou Solèy la nan 365,256 jou solè — yon ane sideral — epi li vire sou li menm parapò ak Solèy la nan yon sèl ane sideral nan yon jou sideryèl (apeprè 23 è 56 min 4 s), yon ti kras mwens pase jou solè li a nan 24 è akòz mouvman sa a alantou. Solèy la^{[alpha 1]}. aks wotasyon Latè a gen yon enklinasyon 23°, ki lakòz aparans sezon yo.

Latè

Latè

jewografi

sipèfisi

510,1 km² km²

demografi

popilasyon	Erreur Lua dans mw.text.lua à la ligne 25 : bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil). ab.
dansite	5 514 kg/m³ ab./km²
popilasyon dat	2023

Latè (senbòl: ) se planèt nou.

Remove ads

Chronologie

Atik detaye : Istwa Latè ak Istwa evolisyonè lavi a.

Laj Latè jodi a estime a 4.54 milya ane^[1]. Istwa Latè a divize an kat gwo entèval tan, yo rele ewon, yo bay delè a anba a (an dè milyon de ane)^[2]:

Tradiksyon

Lòt kreyòl:
Franse: terre
Angle: earth
Alman: Erde
Panyòl: tierra

Etimoloji

Mo latè nan soti nan lang franse a (la terre) ki soti nan yon mo laten (terra).

Imaj jeneral

Latè wè depi Apolo 17
Emisfè lwès
Emisfè lès
Foto latè a pati de Celestia
Lè latè ap leve lè ou kanpe sou lalin nan
Latè
Latè k ap vire
Latè k ap vire
Latè santre sou Afrik

Konpozisyon ak estrikti

Atik detaye : Syans Latè.

Latè se yon planèt telirik, sa vle di yon planèt esansyèlman wòch itilize ak nwayo metallik, kontrèman ak jeyan gaz yo tankou Jipitè, esansyèlman ki fòme ak gaz limyè (idwojèn ak elyòm)^[3]. Li se pi gwo nan kat planèt terès yo nan Sistèm solè a, kit pa gwosè oswa mas^[4]. Nan kat planèt sa yo, Latè gen tou dansite ki pi wo a, gravite sifas la ki pi fò, chan mayetik ki pi fò, vitès wotasyon ki pi wo a ^[5] epi li se pwobableman youn nan sèl ki gen tektonik plak aktif^[6].