Ալեխանդրա Պիսարնիկ (իսպ.՝ Alejandra Pizarnik, ի ծնե՝ Ֆլորա Պիզարնիկ, ապրիլի 29, 1936[1][2][3][…], Ավելյանեդա, Բուենոս Այրես, Արգենտինա[4][2][5] - սեպտեմբերի 25, 1972[1][2][3][…], Բուենոս Այրես, Արգենտինա[4][5]), արգենտինացի բանաստեղծուհի, վիպասան, թարգմանչուհի։
Ալեխանդրա Պիսարնիկ Alejandra Pizarnik | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | ապրիլի 29, 1936[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Ավելյանեդա, Բուենոս Այրես, Արգենտինա[4][2][5] |
| Վախճանվել է | սեպտեմբերի 25, 1972[1][2][3][…] (36 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Բուենոս Այրես, Արգենտինա[4][5] |
| Գերեզման | La Tablada Cemetery[6] |
| Մասնագիտություն | լեզվաբան, օրագրի հեղինակ, բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի, գրական քննադատ և գրող |
| Լեզու | իսպաներեն |
| Քաղաքացիություն | Արգենտինա |
| Կրթություն | Փարիզի համալսարան և Բուենոս Այրեսի համալսարանի փիլիսոփայության և գրականագիտության ֆակուլտետ |
| Ժանրեր | պոեզիա, էսսե և Նամակաձև գրականություն |
| Պարգևներ | |
 Alejandra Pizarnik Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
1934 թվականին Ռովնոյից Արգենտինա ներգաղթած հրեաներ Էլի Պիզարնիկի և Ռեյզլ Բրոմկերի կրտսեր դուստրն էր։ Սովորել է հրեական դպրոցում։ Դեռևս պատանեկան հասակից, վախենալով գիրանալ, սկսել է օգտագործել ամֆետամիններ, կորցրել քունը, տառապում էր կակազումով, կորյակների գոյությամբ և ասթմայով։ Սովորել է Բուենոս Այրեսի համալսարանի փիլիսոփայության և լրագրության ֆակուլտետում՝ ուսումը համատեղելով հայտնի նկարիչ Խուան Բատլե Պլանասի մոտ գեղանկարչության դասերի հետ։ Համալսարանում սկսել է ընթերցել Կիերկեգորին, Ջոյսին, Պրուստին, Բրետոնին, սյուրռեալիստներին, թարգմանել է Էլուարի բանաստեղծությունները։ 1954 թվականին, անձի երկվության սիմպտոմներ նկատելով, սկսել է այցելել հոգեվելուծաբան Լեոն Օստրովին։
Հերթական անգամ հոգեբուժարանից վերադառնալուց հետո ինքնասպանություն է գործել՝ ընդունելով սեկոնալի մահացու չափաբաժին։
Ստեղծագործական շրջան
Պիսարնիկի բանաստեղծությունները և լիրիկական արձակը, որոնք Լոթրեամոնի, Ռեմբոյի, Արտոյի փնտրտուքներից հասնում են համարյա ինքնաոչնչացման, որոնք տոգորված են մահվան մոտիվներով, սեփական «ես»-ում իր սոցիալական և սեռական դիմանկարը գտնելու անկատար հույով, մոռացության անդիմադրելի տենչով և չգոյությամբ։
1960—1964 թվականներին ապրել է Փարիզում, ծանոթացել Խուլիո Կորտասարի, որը ընկերացել և նամակագրական կապ է հաստատել Ալեխանդրայի հետ, նվիրել նրան մի քանի բանաստեղծություն, Օ. Պասի, Իտալո Կալվինոյի, Անդրե Պիեռ դե Մանդյագրի, Ռոժե Կայուի հետ։ 1960-ականներին հրատարակել է հոդվածներ Խուլիո Կորտասարի մասին, հարցազրույց վերցրել Բորխեսից, գրել Անրի Միշոյին, Արտոյին, Բրետոնի մասին։ Բուենոս Այրեսյում մտերիմ է եղել սյուրռեալիստների ակումբի անդամների հետ (Է. Մոլինա, Ա. Հիրրի, Օ. Օրոսկո, Ռ. Խուարրոս)։ Թարգմանել է Արտոյի, Անրի Միշոյի, Էմի Սեզարի, Իվ Բոնուֆի, Սալվատորե Կվազիմոդոյի բանաստեղծությունները, Մարգարետ Դյուրասի, Անդրե Պիեռ դե Մանդյագրի արձակը։
Հայտնություն
1966 թվականին ստացել է Բուենոս Այրեսի գրական մրցանակը պոեզիայի ասպարեզում։ Պիսարնիկի բանաստեղծությունները և արձակը թարգմանվել են անգլերեն, գերմաներեն, ֆրանսերեն, իտալերեն, պորտուգալերեն, շվեդերեն, չեխերեն, սլովեներեն և այլ լեզուներով։ Ավելյանդայում, որտեղ անցել է նրա մանկությունը, տեղադրված է հուշարձան։
Պիսարնիկի հիշատակին է նվիրված Կրիստոֆ Կուրցմանի «Երաժշտական դժոխք» սկավառակը։
Ստեղծագործություններ
- La tierra más ajena / Ամենաօտար երկիրը (1955),
- La última inocencia / Վերջին մաքրությունը (1956,
- Las aventuras perdidas / Անխոհեմ արկածներ (1958),
- Arbol de Diana / Դիանայի ծառը (1962,
- Los trabajos y las noches / Գործեր և գիշերներ (1965),
- Extracción de la piedra de la locura / Հիմարության քարի առանձնացումը (1968,
- Nombres y figuras / Անուններ և դեմքեր (1969),
- El Infierno musical / Երաժշտական դժոխք (1971),
- Los pequeños cantos / Լակոնիկ երգեր (1971),
- La condesa sangrienta / Արյունոտ կոմսուհին (1971,
- Zona prohibida / Արգելված գոտի (1982, հետմահու, հեղինակի նկարներով).
Ազատ հրատարակություններ
- El deseo de la palabra. Barcelona: Ocnos, 1975 (ընտրյալ բանաստեղծություններ և արձակ).
- Poemas. Buenos Aires: Centro Editor de América Latina, 1982.
- Textos de Sombra y últimos poemas/ Olga Orozco y Ana Becciú, eds. Buenos Aires: Sudamericana, 1982.
- Obras Completas. Buenos Aires: Corregidor, 1993 (բանաստեղծությունների լիակատար ժողովածուն և ընտրյալ արձակներ).
- Correspondencia Pizarnik/ Ivonne Bordelois, ed. Buenos Aires: Editorial Planeta Argentina, 1998 (նամակներ).
- Prosa completa. Barcelona: Lumen, 2002
- Diarios. Barcelona: Lumen, 2003 (օրագրեր 2005, 2007 հրատարակություն).
- From the Forbidden Garden: Letters to Antonio Beneyto. Lewisburg: Bucknell UP, 2004 (նամակներ).
- Nueva correspondencia Pizarnik/ Ivonne Bordelois y Cristina Piña, eds. Monterrey: Universidad Autónoma de Nuevo León, Editorial Buró Blanco, Posdata Editores; Guadalajara: Imprenta Pandora, 2012 (նոր նամակներ)
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
Արտաքին հղումներ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
