Ալ-Կաիդա
Վիքիմեդիայի նախագծի կատեգորիա / From Wikipedia, the free encyclopedia
«Ալ-Կաիդա» (արաբ․՝ القاعدة, al-qāʿidah, IPA: /ælˈqɑːʕɪdɐ/, «Հիմք», «Հենակետ», «ֆունդամենտ», «սկզբունք»), ամենածայրահեղական-արմատական ահաբեկչական կազմակերպություններից մեկը[3], պատկանում է իսլամի վահաբիստական ուղղությանը։
Ալ-Կաիդա արաբ․՝ القاعدة | |
---|---|
Տեսակ | ահաբեկչական կազմակերպություն և զինված կազմակերպություն |
Գաղափարախոսություն | Վահաբականներ, Salafi jihadism?, Qutbism?, Պանիսլամիզմ, հակակոմունիզմ, anti-Zionism?, հակասեմականության և Իսլամիզմ[1] |
Հիմնադիր | Ուսամա բեն Լադեն |
Ղեկավար | Այման ալ-Զավահիրի[2] և Ուսամա բեն Լադեն |
Առաջացման երկիր | Աֆղանստան |
Ստեղծման տարեթիվ | 1988 |
Al-Qaeda Վիքիպահեստում |
Ստեղծվել է 1988 թվականին[4][5]։ Խորհրդային զորքերի Աֆղանստան ներխուժումից հետո «Ալ-Կաիդան» երկար պայքար սկսեց ԱՄՆ-ի՝ երկրի, որին այդ ժամանակ անվանում էին «Արևմտյան աշխարհ», և մուսուլմանական երկրներում գտնվող նրա դաշնակիցների դեմ։ Կազմակերպության նպատակն է հանդիսանում իսլամական երկրներում աշխարհիկ ռեժիմի տապալումը և «Իսլամական մեծ խալիֆաթի» ստեղծումը[6]։
1998 թվականին Քենիայի և Տանզանիայի մայրաքաղաքներում ԱՄՆ դեսպանատան պայթյուններից հետո «Ալ-Կաիդան» համարվեց աշխարհում թիվ 1 ահաբեկչական կազմակերպությունը։ «Ալ-Կաիդայի» կողմից իրականացվել են մի շարք ահաբեկչական գործողություններ, այդ թվում ԱՄՆ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական հարձակումները։ Դեպքերի շղթան սկսվում է 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ից և կապված է «Ալ-Կաիդայի» գործունեության և դրա ճնշման հետ։ Սա առավել հայտնի է Ահաբեկչության դեմ պատերազմ անունով։ Համագործակցում է Լաշկարե Թայբայի[5], Կովկասյան էմիրաթի և այլ ահաբեկչական կազմակերպությունների հետ[7]։