Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ-հոդված From Wikipedia, the free encyclopedia
Այս հոդվածը ներկայացնում է Տավուշի մարզի Աճարկուտ գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 89 հուշարձան (16 միավոր)։
հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամրոց «Բերդաքար» | 12-13 դդ. | գյուղից 10 կմ հվ-ամ | — | Հ | կարծիք կա, որ Մահկանաբերդն է | Լուսանկար վերբեռնել | |
Գերեզմանոց | 13-17 դդ. | գյուղի հս-աե մասում, բարձունքի վրա | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գյուղատեղի | 10-14 դդ. | գյուղից 15 կմ ամ, անտառում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գերեզմանոց | 10-14 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | |||
Գերեզմանոց | 12-13 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | |||
Եկեղեցի | 10-12 դդ. | գյուղատեղիի կենտրոնում | — | Հ | կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Մատուռ | 12-13 դդ. | — | Հ | ավերված | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գյուղատեղի | 10-17 դդ. | գյուղից 5 կմ ամ, գետակի երկու կողմում, «Չայ-Ղոշան» կամրջի մոտ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գերեզմանոց | 13-14 դդ. | գյուղատեղիի հս-աե մասում, մատուռի մոտ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Կամուրջ «Չայ-Ղոշան» | 12-13 դդ. | Կիրանց գետակի վրա | — | Հ | վերանորոգվել է 1853-54 թթ., 1980-ական թթ. ամրացվել է բետոնով | Լուսանկար վերբեռնել | |
Մատուռ | միջնադար | գյուղատեղիում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Քարայր-կացարան | միջնադար | Կիրանց ջուր գետակի ձախ ափին, կամրջից քիչ հեռու | — | Տ | վերջին շրջանում վերածվել է թանգարանի | Լուսանկար վերբեռնել | |
Գյուղատեղի | ուշ միջնադար | գյուղից 3 կմ ամ, Կունեն գետի 2 կողմում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գյուղատեղի «Առաքելոց» | 10-14 դդ. | գյուղից 2 կմ ամ, Կիրանց գետակի ափին | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Բաղնիք | 13 դ. | գյուղատեղիում, Առաքելոց վանքի պարսպից 50 մ ամ | — | Հ | ավերված | Լուսանկար վերբեռնել | |
Եկեղեցի | 1274 թ. | գյուղատեղիում, վանքից մոտ 200 մ հվ-ամ | — | Հ | 4-րդ` զույգ եկեղեցիներ, կառուցել է Շնորհավորը | Լուսանկար վերբեռնել | |
Խաչքար | 13 դ. | զույգ եկեղեցիների և թևավոր խաչքարի միջև | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | զույգ եկեղեցիներից 4-5 մ հս | — | Հ | ընկած է գետնին, ստորին մասը ջարդված | Լուսանկար վերբեռնել | |
Խաչքար Բիսում քահանայի | 1267 թ. | զույգ եկեղեցիներից 15 մ հս | — | Հ | պատվանդանից ընկած | Լուսանկար վերբեռնել | |
Խաչքար Գորգի | 1273 թ. | զույգ եկեղեցիներից 10 մ աե | — | Տ | բեկոր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Եկեղեցի | 1275 թ. | գյուղատեղիում, աե ճակատով կից է վանքի պարսպին | — | Հ | 3-րդ եկեղեցի, կառուցել է Գրիգոր կրոնավորը, ավերված | Լուսանկար վերբեռնել | |
Եկեղեցի | 13 դ. | գյուղատեղիում, վանքից մոտ 1 կմ հվ-ամ | — | Հ | 5-րդ եկեղեցի, կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Գերեզմանոց | 13 դ. | եկեղեցու շուրջը | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Եկեղեցի | 13-14 դդ. | գյուղատեղիում, վանքից 700 մ հվ, ֆերմաների մոտ | — | Հ | 6-րդ եկեղեցի, կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Գերեզմանոց | 13 դ. | եկեղեցու շուրջը | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Եկեղեցի | 13-14 դդ. | գյուղատեղիում, վանքից 700 մ ամ, անտառում | — | Հ | 7-րդ եկեղեցի, կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Եկեղեցի | 13-14 դդ. | գյուղատեղիում, վանքից 1.5 կմ հս, անտառում | — | Հ | 8-րդ եկեղեցի | Լուսանկար վերբեռնել | |
Եկեղեցի «Թևավոր խաչ» | 13 դ. | գյուղատեղիում, վանքից 100 մ հվ, անտառում | — | Հ | միանավ, պահպանվել են որմնանկարների հետքեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Գերեզմանոց | 13 դ. | եկեղեցու շուրջը | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար թևավոր | 1288 թ. | հուշարձանախմբից 30 մ հվ-ամ | — | Հ | Սարգսի | Լուսանկար վերբեռնել | |
Խաչքար | 13 դ. | ագուցված է եկեղեցու խորանում, լուսամուտից հվ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Կամուրջ «Սրանոցի» | 13-14 դդ. | գյուղատեղիի հվ մասում, Կիրանց գետի վրա | — | Հ | միաթռիչք | Լուսանկար վերբեռնել | |
Պահակատուն | 13 դ. | կամրջից ոչ հեռու, գետի աջ ափին | — | Հ | ծածկը և շարվածքի վերին մասերն ավերված են | Լուսանկար վերբեռնել | |
Ձիթհան | 13-14 դդ. | գյուղատեղիի հվ մասում | — | Հ | ավերված | Լուսանկար վերբեռնել | |
Մատուռ | 13 դ. | վանքից մոտ 700 մ հվ-աե, Կիրանց գետի աջ ափին | — | Հ | ավերված | Լուսանկար վերբեռնել | |
Վանական համալիր Սբ. Առաքելոց | 13-14 դդ. | Կիրանց գետակի ձախափնյա բլրակի վրա | 41°02′02″ հս․. լ. 45°03′58″ ավ. ե.HGЯO | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գավիթ | 1245 թ. | կից է գլխավոր եկեղեցուն ամ-ից | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գերեզմանոց | 12-13 դդ. | գլխավոր եկեղեցուց հվ և աե | — | Հ | ավերված | Լուսանկար վերբեռնել | |
Եկեղեցի | 13 դ. | վանքի տարածքի հս-ամ կողմում | — | Հ | գմբեթավոր դահլիճ, գլխավոր եկեղեցին է, պահպանվել են որմնանկարների մնացորդներ | Լուսանկար վերբեռնել | |
Եկեղեցի | 13 դ. | աե պարսպապատին կից, գլխ. մուտքից հվ | — | Հ | 2-րդ եկեղեցի, միանավ սրահ | Լուսանկար վերբեռնել | |
Զանգակատուն | 13 դ. | կից է գավթին հվ-ամ-ից | — | Հ | կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Ընդունարան-դահլիճ | 13 դ. | վանքի երկրորդ եկեղեցու և սեղանատան մոտ | — | Հ | կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Խաչքար «Սբ. Կարապետ» | 13 դ. | գլխավոր եկեղեցու հվ պատի մոտ, արտաքուստ | — | Հ | կանգնեցված է պատվանդանի վրա, արձանագիր է, գեղաքանդակ | Լուսանկար վերբեռնել | |
Պարիսպ | 13-14 դդ. | վանքի շուրջը | — | Հ | առանձին հատվածներ ավերված են | Լուսանկար վերբեռնել | |
Սեղանատուն | 13 դ. | կից է աե պարսպապատին | — | Հ | կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Քարավանատուն | 13-14 դդ. | գյուղատեղիի աե եզրին, Սրանոցի կամրջից ոչ հեռու | — | Հ | կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Շինություն | 12-13 դդ. | քարավանատան մոտ | — | Հ | ընդարձակ է, կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Գյուղատեղի «Բոզլուղ» | 14-17 դդ. | գյուղից 13 կմ ամ, Կիրանց ջուր վտակի ձախ կողմում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գերեզմանոց | 14-17 դդ. | — | Տ | ավերված | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գյուղատեղի «Դեղձնուտ» | 10-17 դդ. | գյուղից 9 կմ հվ-ամ, անտառում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գերեզմանոց | միջնադար | մատուռի շրջակայքում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Մատուռ | 13 դ. | գյուղատեղիի հս-ամ եզրին | — | Հ | ավերված | Լուսանկար վերբեռնել | |
Վանական համալիր «Դեղձնուտ» | 10-17 դդ. | — | Հ | հիմնադրել է Առաքել վարդապետը (Կիլիկիայի Տարսոն քաղաքից) | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գավիթ | 13 դ | կից է գլխավոր եկեղեցուն ամ-ից | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 1274 թ. | — | Հ | կազմողներ` Պողոս և Քաղաք, բեկորոտված, ընկած է գետնին, արձանագրությունը վանքի հիմնադրման հանգամանքների մասին է | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 1281 թ. | — | Հ | փոքր, կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Տապանաքար Առաքել վարդապետի | 1292 թ. | — | Հ | բեկորոտված | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Եկեղեցի | 1258 թ. | — | Հ | գմբեթավոր դահլիճ, գլխավոր եկեղեցին է | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Եկեղեցի | 1275 թ. | գլխավոր եկեղեցուց 20 մ հս-աե | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գյուղատեղի «Թթու ջուր» | 14-17 դդ. | գյուղից 8 կմ հվ-ամ, Կիրանց ջուր վտակի աջ կողմում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գերեզմանոց | 14-17 դդ. | գյուղատեղիի ամ եզրին | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գյուղատեղի «Խնձորուտ» | 12-13 դդ. | գյուղից մոտ 2 կմ հս-ամ, Առաքելոց վանքից 2 կմ հս-աե, անտառում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գերեզմանոց | 13 դ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | |||
Խաչքար «Բեմ» (Հովհաննեսի և Գրիգորի) | 1251 թ. | — | Հ | կանգնեցված է պատվանդանի վրա | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Եկեղեցի | 12-13 դդ. | գյուղատեղիի կենտրոնում, բարձունքի վրա | — | Հ | միանավ, թաղածածկ, տանիքը քանդված է | Լուսանկար վերբեռնել | |
Գյուղատեղի «Տամարք» | 12-13 դդ. | գյուղից 5 կմ հվ-աե | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գերեզմանոց | 12-13 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | |||
Խաչքար Ամիրզատի և Մահնանի | 1273 թ. | մատուռից 15 մ հվ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար թևավոր | 13 դ. | մատուռից հվ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Մատուռ | 12-13 դդ. | գյուղատեղիի կենտրոնում | — | Հ | կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Խաչքար | 12-13 դդ. | մատուռի խորանում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 12-13 դդ. | մատուռի խորանում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 12-13 դդ. | մատուռի խորանում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | գյուղից 5 կմ ամ, «Չայ-Ղոշան» կամրջի մոտ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 12-13 դդ. | գյուղի մեջ, աղբյուրի մոտ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Հուշաղբյուր | 1985 թ. | գյուղից 5 կմ ամ, «Չայ-Ղոշան» կամրջի մոտ | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | հուշաղբյուրի մոտ | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Ճանապարհ | միջնադար - 20 դդ. | գյուղից ամ | — | Տ | տանում է դեպի Առաքելոց, Կիրանց, Սամսոնի և Դեղձնուտի վանքեր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Վանական Համալիր «Սամսոն» | 12-13 դդ. | գյուղից 20 կմ հվ-ամ, Սամսոնի ջուր գետակի ձախափնյա անտառապատ սարահարթում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Գերեզմանոց | 12-13 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել | |||
Եկեղեցի | 12-13 դդ. | — | Հ | կենտրոնագմբեթ, գլխավոր եկեղեցին է, պահպանվել են որմնանկարների մնացորդներ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 12 դ. | հս-ամ որմնասյան վրա | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 12-13 դդ. | խորանում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 12-13 դդ. | խորանում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 13 դ. | խորանում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Խաչքար | 13 դ. | ագուցված է եկեղեցու հս պատին, ներքուստ | — | Տ | ստորին բեկոր | Լուսանկար վերբեռնել | |
Եկեղեցի | 12-13 դդ. | կից է գլխավոր եկեղեցուն հվ-ից | — | Հ | միանավ դահլիճ | Լուսանկար վերբեռնել | |
Կառույցներ օժանդակ | 12-13 դդ. | — | Հ | ավերված | Լուսանկար վերբեռնել | ||
Մատուռ | 12-13 դդ. | գլխավոր եկեղեցուց հս | — | Տ | կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.