Այնթապի բերդ

Այնթապի բերդ (թուրքերեն՝ Gaziantep Kalesi), բերդ Թուրքիայի Այնթապ (Գազիանթեպ) քաղաքի կենտրոնում գտնվող բլրի գագաթին։ Առաջին անգամ որպես դիտակետ օգտագործվել է Խեթական կայսրության ժամանակ։ Այն ընդարձակվել և վերածվել է ամրոցի հռոմեական տիրապետության ժամանակ։ Ամրոցը լրջորեն տուժել է 2023 թվականի փետրվարին տեղի ավերիչ երկրաշարժերից^[2][3]։

Այնթապի բերդ
Նկարագրություն
Տեսակ	դղյակ և հնագիտական հուշարձան
Վարչական միավոր	Այնթապ և Շահինբեյ
Երկիր	Թուրքիա
Իրադարձություններ	Երկրաշարժ (Թուրքիա-Սիրիա, 2023)[1]
Gaziantep Castle Վիքիպահեստում

Պատմություն

Բլրի գագաթն առաջին անգամ որպես դիտակետ օգտագործվել է Խեթական կայսրության կողմից։ Հետագայում այն ընդլայնվել է և վերածվել գլխավոր ամրոցի՝ Հռոմեական կայսրության կողմից մ.թ. 2-րդ և 3-րդ դարերում^[4]։ Ամրոցը վերակառուցվել և ընդարձակվել է Բյուզանդիայի կայսր Հուստինիանոս I-ի օրոք մ.թ. 527-ից մինչև 565 թվականներին^[4]։ Շրջանաձև ամրոցի շրջագիծը 1200 մետր է (3900 ոտնաչափ)։ Պարիսպները կառուցված են քարից, իսկ ամրոցն ունի 12 բաստիոն։

Ամրոցը բազմիցս վերակառուցվել է։ Այստեղ փոփոխություններ են տեղի ունեցել 12-13-րդ դարերում, ինչպես նաև Օսմանյան կայսրության օրոք, և այն կարևոր դեր է խաղացել 20-րդ դարի սկզբին Թուրքիայի անկախության պատերազմի ժամանակ։

2023 թվականի փետրվարի 6-ին ամրոցը լրջորեն վնասվել է երկու հաջորդական երկրաշարժերից։ Արևելյան և հարավային բաստիոններից մի քանիսը փլուզվել են, իսկ ամրոցի շուրջ երկաթե ճաղավանդակները և պատերը լրջորեն վնասվել են^[5][6]։

Պատկերասրահ

Այնթապ ամրոցի կամուրջ, 19-րդ դար Այնթապ ամրոցի կամուրջ, 19-րդ դար   Տեսանյութ, որը ցույց է տալիս ամրոցի և մոտակա մզկիթի վնասները 2023 թվականի երկրաշարժի օրը Տեսանյութ, որը ցույց է տալիս ամրոցի և մոտակա մզկիթի վնասները 2023 թվականի երկրաշարժի օրը

Ծանոթագրություններ

1. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/depremde-tarihi-gaziantep-kalesi-de-hasar-gordu/2807373
2. Marcus, Lilit (2023 թ․ փետրվարի 6). «Ancient castle used by Romans and Byzantines destroyed in Turkey earthquake». CNN (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 6-ին.
3. Engelbrecht, Cora (2023 թ․ փետրվարի 6). «A castle that has stood guard over Gaziantep for nearly 2,000 years was badly damaged». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 6-ին.
4. Defence Sites II: Heritage and Future
5. Marcus, Lilit (2023 թ․ փետրվարի 6). «Ancient castle used by Romans and Byzantines destroyed in Turkey earthquake». CNN (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 6-ին.
6. «A Turkish castle that withstood centuries of invasions is damaged in the earthquake».