From Wikipedia, the free encyclopedia
Իսիմանգալիսո ջրաճահճային պարկ (աֆրիկաանս՝ iSimangaliso-vleilandpark), ազգային պարկ ՀԱՀ արևելյան մասում Կվազուլու-Նատալ նահանգում։ Պարկը ընդգրկում է մի շարք բնական համալիրներ, որոնք մշտապես գտնվում են ափամերձ հոսանքների և փոթորիկների ազդեցության ներքո[2]։ 2008 թվականին պարկը փոխեց անվանումը՝ Սենտ-Լուիսից դառնալով Իսիմանգալիսո (անգլ.՝ iSimangaliso Wetland Park)[3]:
| Իսիմանգալիսո ջրաճահճային պարկ | |
|---|---|
 | |
| Տեղագրություն | Կվազուլու-Նատալ, Հարավային Աֆրիկա |
| Ամենամոտիկ քաղաք | Դուրբան, Հարավային Աֆրիկա |
| Կոորդինատներ | 28°00′ հվ. լ. 32°30′ ավ. ե.HGЯO |
| Տարածք | 3 280 կմ² |
| Հիմնադրված է | նոյեմբեր 2000[1] |
| Ղեկավարող կազմակերպություն | Իսիմանգալիսոյի իշխանություն |
| Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ | ՅՈՒՆԵՍԿՕ Համաշխարհային ժառանգություն |
| Կայք | isimangaliso.com(անգլ.) |
 | |
 ISimangaliso Wetland Park Վիքիպահեստում | |
 |
ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգություն , օբյեկտ № 914 ռուս.. • անգլ.. • ֆր. |
Պարկի տարածքում կա ջրաճահճային հանդակների չորս գոտի 2137 32 կմ2 ընդհանուր մակերեսով, որոնք պահպանվում են Ռամսարի համաժողովով։ 1999 թվականից պարկը մտնում է ՀԱՀ-ում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկի մեջ[2]։
Պարկը գտնվում է ՀԱՀ արևելյան ափին։ Այն սկսվում է Դուրբանից 160 կմ հյուսիսից և ձգվում 220 կմ, մինչև Մոզամբիկի սահմանը։ Պարկի գոտու լայնությունը տատանվում է 1-ից մինչև 24 կմ, բացի այդ պարկում ընդգրկվում է ծովային գոտին, ափից 5 կմ լայնությամբ և 155 կմ երկարությամբ։ Պարկի որոշ տարածքներում ծովի մակարդակից բարձրությունը հասնում է 170 մետրի[3]։
Պարկի տարածքը իրենից ներկայացնում է ափամերձ հարթավայր և մայրցամաքային շելֆ։ Ափամերձ հարթավայրը գտնվում է պարկի հյուսիսային մասում, Մոզամբիկի հետ սահմանին և ընդգրկում է Աֆրիկայի ամենախոշոր էստուարային համակարգերից մեկը, որն առանձնանում է ծովից ավազաբլուրներով և ծածկված է բարձրադիր անտառներով։ Ավազաբլուրներն առաջացել են շուրջ 25000 տարի առաջ։ Ներկայումս ավազաբլուրներում հանդիպում են երկու տեսակի լճեր, էստուարային լճեր, որոնց շարքին են դասվում Իսիմանգալիսոն և Կոզին և քաղցրահամ ջրերով լճեր, որոնցից է Սիբային և մի շարք փոքր լճեր։ Երկուսից չորս կիլոմետր լայնությամբ մայրցամաքային շելֆի գոտին ներառում է հարավային Աֆրիկայի միակ կորալային խութերը։ Ստորջրյա խութերը գտնվում են 8-ից մինչև 35 մետր խորության վրա, նրանց միջով անցնում են յոթ ստորջրյա կանյոններ։
Աշխարհագրական տեսանկյունից պարկը դասվում է հարավաֆրիկյան անտառների և սավաննաների շարքին[3]։
Տարածքի պահպանությունը իրականացվում է 1897 թվականից, երբ Իսիմանգալիսո լճում հիմնադրվեց որսորդական արգելոց։ Տարածքի հատուկ կարգավիճակը, ինչպես նաև պարկի մեջ հետագայում ընդգրկված հարակից տարածքները հաստատվել են 1935, 1956, 1974 և 1984 թվականների ակտերով ու կարգադրություններով։ 1999 թվականին ստեղծվեց ազգային պարկը, որն իր անվանումը փոխեց 2008 թվականին[3]։
1986 թվականից սկսած պարկի տարբեր գոտիները դարձան ռամսարյան պահպանվող օբյեկտներ։ Տոնգալենդի (անգլ.՝ Turtle beaches/Coral reefs of Tongaland) առաջին օբյեկտներից էին կրիաների լողափը և կորալային խութերը, 395,0 քառակուսի կիլոմետր ընդհանուր մակերեսով[4]։ Նույն թվականին նրան միացավ Սենտ-Լուիսի համակարգը (անգլ.՝ St. Lucia System) 1555,0 կմ² մակերեսով[4]։ 1991 թվականին համակարգը համալրվեց Կոզի Բեյի ծովածոցով (անգլ.՝ Kosi Bay) 109,8 կմ² մակերեսով և Սիբայի լճով (անգլ.՝ Lake Sibhayi) 77,5 կմ² մակերեսով[3][4]։ 1990 թվականի հուլիսի 4-ից մինչև 1996 թվականի մարտի 11-ը Իսիմանգալիսո լճի համակարգը գտնվում էր Մոնրոյի ջրաճահճային համակարգի տարածքում և անհետացման վտանգի տակ։
1998 թվականի տվյալներով պարկը ներառում էր 13 հատուկ պահպանվող բնական տարածքներ[3]։
Հարավաֆրիկյան-մոզամբիկյան սահմանի հյուսիսային մասում պարկի տարածքին հարում է Պոնտա-դու-Օրու ծովային արգելոցային գոտին։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
