Աշխարհի ծագումը (նկար)

«Աշխարհի ծագումը» (ֆր.՝ l'Origine du monde), ֆրանսիացի նկարիչ, կերպարվեստում ռեալիզմի հիմնադիրներից Գյուստավ Կուրբեի նկարներից^[3]։ Այս ստեղծագործությունը հեղինակը վրձնել է 1866 թվականին։ Յուղաներկով կտավի չափերն են 46 × 55 սմ։

Աշխարհի ծագումը
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Գյուստավ Կուրբե[1]
տարի	1866
բարձրություն	46 սանտիմետր
լայնություն	55 սանտիմետր
ուղղություն	ռեալիզմ
ժանր	նյու, այլաբանություն և մարդու ձևի գեղանկարչություն
նյութ	յուղաներկ և կտավ
գտնվում է	Օրսե թանգարան
հավաքածու	Օրսե թանգարան
սեփականատեր	Ֆրանսիական պետություն
պատվիրատու	Հալիլ Բեյ Մենթեշե
պատկերված են ամոթույք[1], սավան, ազդր, Որովայն, մահճակալ, կուրծք, սեռական օրգանների հատվածի մազեր, մերկություն[1], կին, պառկում, պորտ, արեոլա, պտուկ, սրունք և Constance Quéniaux?[2]
https://www.musee-orsay.fr/fr/oeuvres/lorigine-du-monde-69330 կայք
Ծանոթագրություններ
L'Origine du monde Վիքիպահեստում

Այսօր «Աշխարհի ծագումը» ստեղծագործությունը պահպանվում և ցուցադրվում է Օրսե թանգարանում^[4] (Փարիզ, Ֆրանսիա)։ Կտավը շուրջ հարյուր քսան տարի չի ցուցադրվել։

Նկարագիր

«Աշխարհի ծագումը» ստեղծագործությունում հեղինակը՝ Կուրբեն, պատկերել է կիսամերկ կնոջ մազածածկ ամոթույք։ Կինն ազդրերը լայն բացել է. նա կա՛մ պառկած է մահճակալին, կա՛մ՝ ցածրադիր օթոցին։ Նկարիչը դիտման անկյունն այնպես է ընտրել, որ կնոջ դեմքը չի երևում. տեսանելի են միայն փորը, կրծքերը և կախ ընկած ստինքը։ Ազդրերով և կրծքով սահմանափակված տեսարանը նկարին հատուկ էրոտիկություն է հաղորդում^[5]։

Կնոջ սեռական օրգանների նատուրալիստական պատկերումն ավելի է շեշտվում մետաքսե մատերիայի փափուկ գծերով՝ երիզելով հոլանի կնոջ մարմինը^[6]։ Կտավի շագանակագույն ֆոնը հակադրության մեջ է մտնում կնոջ սպիտակ փայլուն մաշկի հետ։ Լայն բացած ազդրերը արտահայտում են կնոջ սեքսուալ ցանկությունը։

Բնորդուհու նույնականացում

Երկար ժամանակ ենթադրվում էր, որ «Աշխարհի ծագումը» ստեղծագործության հերոսը Կուրբեի սիրելի բնորդուհի Ջոաննա Հիֆերմանն էր։ Վերջինս եղել է նաև Կուրբեի ուսանողի՝ Ջեյմս Ուիսթլերի սիրեցյալը։ 1866 թվականին Գյուստավ Կուրբեն նկարում է Ջոաննայի դիմանկարը (նկարել է ևս երեքը)՝ «Հիասքանչ իռլանդուհին (Ջոյի դիմանկարը)»։ Հիմնական կասկածանքն այս տարբերակի վերաբերյալ այն է, որ Հիֆերմանը եղել է շիկահեր, ինչը չի համապատասխանում կտավում պատկերված կնոջ ցայլքի՝ վառ արտահայտված սև գույնի մազերի հետ։

2018 թվականին, սակայն, ֆրանսիացի պատմաբան Կլոդ Շոպպն ուսումնասիրել է Ալեքսանդր Դյումա-որդու նամակագրությունը, որը պատկանել է փարիզյան նույն բոհեմին, Ժորժ Սանդի նամակներից մեկում հայտնաբերել է նշում, որն անհերքելիորեն ապացուցում է, որ կտավում կեցվածք ընդունած կինը փարիզցի պարուհի Կոնստանս Քենիոն (ֆր.՝ Constance Quéniaux) է՝ թուրք դիվանագետ և կոլեկցիոներ Հալիլ Շերիֆ փաշայի հարճը։ Հենց փաշայի պատվերով էլ «Աշխարհի ծագումը» ստեղծագործությունը ստեղծվեց^[7][8]։ Հալիլ բեյը դրանից առաջ էլ է էրոտիկ բնույթի կտավներ պատվիրել ֆրանսիացի նկարիչներին իր մասնավոր հավաքածուի համար (այդ թվում՝ Էնգրի «Թուրքական բաղնիք» և Կուրբեի «Քուն» կտավները):

«Հիասքանչ իռլանդուհին (Ջոյի դիմանկարը)», Կուրբե, 1866, Մետրոպելիտեն թանգարան, Նյու Յորք

Գաղտնի սեփականատերեր

Կոնստանս Քենիո, լուսանկարիչ՝ Նադար, 1861

Հալիլ Շերիֆ փաշա

Հալիլ բեյի սնանկանալուց հետո նրա հավաքածուն վաճառվել է և 1868 թվականին «Աշխարհի ծագումը» ստեղծագործությունը հայտնվում է հնավաճառ Անտուան դը լա Նարդեի մոտ։ Էդմոն դը Գոնկուրը կտավը հնավաճառի խանութում տեսնում է 1889 թվականին՝ թաքցրած փայտամածի հետևում, որի վրա բնանկար էր պատկերված։ Հունգարացի կոլեկցիոներ բարոն Ֆերենց Հաթվանին նկարը Փարիզում գնում է 1910 թվականին Բերնհայմ-կրտսերի պատկերասրահից և տեղափոխում Բուդապեշտ։ Այնտեղ կտավը մնում է ընդհուպ մինչև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտը։ Հետո կտավը համարվել է կորսված. մնացել էին միայն կրկնօրինակները և վերարտադրանկարները։

1955 թվականին հոգեվերլուծաբան Ժաք Լականը ձեռք է բերում բնօրինակը անհայտ վաճառողից։ Նա և կինը՝ դերասանուհի Սիլվիա Բատալը, նկարը կախեցին իրենց քաղաքամերձ տանը։ Բայց նույնիսկ այդտեղ նկարը թաքցրած էր կողմնակի հայացքներից. Լականն իր խորթ եղբայր Անդրե Մասոնին խնդրում է, որ նկարի համար շարժական կրկնակի շրջանակ պատրաստի, որ դիմացից այլ կտավ ամրացնեն։ Մասոնը բնանկար է վրձնում՝ կրկնելով բնօրինակի ուրվագծերը, որ ընդգծի դրության սյուրռեալիզմը. երկրորդ կտավն էլ կոչվում էր «Աշխարհի ծագումը»:

«Աշխարհի ծագումը» կտավի ենթադրյալ բնորդուհու գլուխը

Լականի մահից հետո՝ 1981 թվականին, Ֆրանսիայի ֆինանսների նախարարը համաձայնում է, որ կտավը փոխանցվի Օրսե թանգարանին՝ որպես կտակի համար մուծված հարկ։ 1988 թվականին նկարը հանրությանը ցուցադրվում է նյույորքյան Բրուքլինի թանգարանում^[9]։

Ֆրանսիայում 2013 թվականի սկզբներին հայտարարվեց, որ ոմն սիրողական կոլեկցիոներ, հնարավոր է, որ Փարիզի անտիկ իրերի խանութներից մեկում հայտնաբերել է նկարի այն հատվածը, որտեղ պատկերված է բնորդուհու գլուխը^[10][11]։ Դրա հետ կապված արվեց եզրակացություն, ըստ որի Կուրբեն հենց սկզբից նկարը վրձնել է ամբողջությամբ, ներառյալ կնոջ գլուխը, բայց հետո համարել է, որ նկարն այդ տեսքով ցուցադրելը ռիսկային է, ուստի կտավից առանձնացրել էլ գլխի հատվածը, որպեսզի խուսափի բնորդուհու նկատմամբ հնարավոր անախորժություններից^[12]։ Սակայն Օրսե թանգարանի փորձագետները չեղարկեցին այդ ենթադրությունը^[13] և այն որակեցին որպես «մտացածին»^[14]։

Հետաքրքիր փաստեր

1989 թվականին ֆրանսիացի նկարչուհի Օրլանը ստեղծեց կտավի սիբախրոմ (lլուսանկար) տարբերակը, որտեղ պատկերված է տղամարդու առնանդամ՝ էրեկցիայի պահին^[15]։

2002 թվականին ամերիկացի նկարիչ Ջեք Դոուզը լուսանկարներից ստեղծել է նույնատիպ աշխատանք^[16]։

Ծանոթագրություններ

1. JocondeLab — 2014.
2. https://www.theartnewspaper.com/news/origin-of-the-world-model-discovered
3. «L Origine du Monde - huile sur toile de Gustave Courbet». www.repro-tableaux.com. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 19-ին.
4. «Musée d'Orsay: Gustave Courbet L'Origine du monde». www.musee-orsay.fr. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 19-ին.
5. Jones, Jonathan (2018 թ․ սեպտեմբերի 25). «Who posed for the 'Mona Lisa of vaginas'?». The Guardian. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
6. Noël, Benoit; Hournon, Jean Gustave Courbet – L'Origine du Monde, 1866 // Parisiana – La capitale des peintres au XIX^ème siècle. — Les Presses Franciliennes. — С. 37. — ISBN 9782952721400
7. Mademoiselle Constance Quéniaux, la femme à «L’Origine du monde» // France Culture, 25.09.2018.
8. Mystery behind France’s 'Origin of the World' painting is revealed // France 24, 25.09.2018.
9. Импрессионизм. Для тех, кто хочет все успеть. — М.: Издательство «Э», 2015. — P. 37. — 128 p. — (Энциклопедия быстрых знаний). — ISBN 9785699838615
10. «L’Origine du monde» : Le secret de la femme cachée Արխիվացված 2013-04-15 Wayback Machine // Paris Match(ֆր.)
11. «Во Франции нашли недостающую часть «Происхождения мира»». Lenta.ru (ռուսերեն). ООО «Лента.Ру». 2013 թ․ փետրվարի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 12-ին.
12. «В Париже нашли «голову» со скандальной картины». Лента новостей. Русская служба Би-би-си. 2013 թ․ փետրվարի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 8-ին.
13. «L’origine du monde» de Gustave Courbet aurait un visage. // Le HuffPost. Par Lauren Provost. 07/02/2013
14. «L'Origine du monde n'a pas perdu sa tête… // Le Musée d'Orsay. Communiqué de presse. Vendredi 8 février 2013» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 19-ին.
15. «ORLAN: L'origine de la Guerre». The Eye of Photography Magazine (ամերիկյան անգլերեն). 2014 թ․ դեկտեմբերի 21. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 19-ին.
16. «Jack Daws | Greg Kucera Gallery | Seattle». www.gregkucera.com. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 19-ին.

Գրականություն

• Savatier Th. L’origine du monde: histoire d’un tableau de Gustave Courbet. Paris: Bartillat, 2006

Արտաքին հղումներ

• Musée d'Orsay: L'Origine du monde Արխիվացված 2016-03-19 Wayback Machine (անգլերեն)
• Musée d'Orsay: L'Origine du monde (Ֆրանսերեն)
• Musée d'Orsay: L'Origine du monde – Notice d´Oeuvre (Ֆրանսերեն)
• News from CARAA (Ֆրանսերեն)
• Conference from Musée d'Orsay (Ֆրանսերեն)
• Composition Արխիվացված 2019-09-05 Wayback Machine of L'Origine du monde
• 2018 BBC story

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աշխարհի ծագումը (նկար)» հոդվածին։