From Wikipedia, the free encyclopedia
Աստրոն (ռուս.՝ Астрон), խորհրդային տիեզերական աստղադիտակ, արձակվել է 1983 թվականի մարտի 23-ին, Պրոտոն կրող հրթիռով Բայկոնուր տիեզերակայանից[3]։ Կայանը տեղադրվել է Երկրի բարձր ուղեծիր և գործել է վեց տարի։ Աստրոնը իր ժամանակի ամենամեծ ուլտրամանուշակագույն տիեզերական աստղադիտակն էր։
Աստրոն աստղադիտակը նախագծվել է հիմնվելով 4ՄՎ կայանի հենքի վրա։ Նախագիծը ղեկավարում էր Ալեքսանդր Բոյարչուկ[4][5]։ Աստղադիտակը և կայանը նախագծվել և կառուցվել են Ղրիմի աստղաֆիզիկական աստղադիտարանում և Լավոչկինի ԳԱՄ-ում։ Այս հաստատությունների մի խումբ գիտնականներ իրենց աշխատանքի համար արժանացան ԽՍՀՄ պետական մրցանակի[6]։
Կայանի վրա տեղադրված էր 80 սմ ուլտրամանուշակագույն սպեկտրի աստղադիտակ (համատեղ նախագծվել էր ԽՍՀՄ-ի և Ֆրանսիայի կողմից), և ռենտգենյան սպեկտրի աստղադիտակ[7]։
Տեղադրվելով 185,000 կիլոմետր ապոկենտրոնով ուղեծր Աստրոնը կարող էր դիտումներ կատարել Երկրի ստվերից և ռադիացիոն գոտուց դուրս։
Աստրոնի կողմից կատարված ամենակարևոր դիտարկումներից էին SN 1987A գերնորի դիտումը 1987 թվականի մարտի 4-ից մինչև 12-ը[8] և 1985 թվականի դեկտեմբերին Հալլեյի գիսաստղի դիտարկումները, որոնք թույլ տվեցին մի խումբ խորհրդային գիտնականներին մշակել գիսաստղի վարսի մոդելը[9]։
Աստղադիտարանի գործունեությունը ավարտվել է 1991 թվականի մարտի 23-ին[10]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.