Թելոմերազ, ֆերմենտ, որը երկարացնում է թելոմերները, և այն գործում է միայն մի քանի տեսակի բջիջներում` սեռական, ցողունային, քաղցկեղային։ Թելոմերազը էուկարիոտ բջիջներում տեղակայված է քրոմոսոմի ծայրերում։
Թելոմերազը 1948 թվականին հայտնաբերել է Քերոլ Գրեյդերը[1]։
Թելոմերները նուկլեոտիդների հարաբերականորեն կարճ վերջավորություններ են քրոմոսոմների վերջում։ Դրանք անհրաժեշտ են ԴՆԹ-պոլիմերազայի ճիշտ աշխատանքի համար, որը բջջի կիսման ժամանակ կրկնապատկվում է։ Ամեն բաժանման հետ թելոմերը կրճատվում է։ Ենթադրվում է, որ սա է ընկած կենսաբանական ծերացման հիմքում։
Թելոմերների և թելոմերազների օգնությամբ քրոմոսոմների պահպանող մեխանիզմները բացահայտելու համար ԱՄՆ-ում աշխատող ավստրալիացի Էլիզաբետ Բլեկբերնը, ամերիկացի Քերոլ Գրեյդեր և նրա հայրենակից Ջեկ Շոստակը 2009 թվականին արժանացան ֆիզիլոգիայի և բժշկության նոբելյան մրցանակի[2][3]։
Թելոմերազն ապահովում քաղցկեղածին բջիջների անկառավարելի աճը։ Թելոմերազի ակտիվ լինելը քաղցկեղային բջիջներում թույլ է տալիս վերջիններին դառնալ «անմահ» և անվերջ թվով բաժանվել, ինչը քաղկեղային բջիջների հիմնական հատկանիշն է[4]։
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.