Մասնակից:Tatev99/Ավազարկղ24
From Wikipedia, the free encyclopedia
Հոնդուրասի տնտեսությունը հիմնականում հիմնված է գյուղատնտեսության վրա, որը 2013 թվականին կազմում է նրա համախառն ներքին արդյունքի (ՀՆԱ) 14%-ը։ Երկրի արտահանման առաջատարը սուրճն է (340 միլիոն ԱՄՆ դոլար), որին բաժին է ընկնում Հոնդուրասի արտահանման ընդհանուր եկամուտների 22%-ը։ Բանանը, որը նախկինում երկրի երկրորդ արտահանման ծավալն էր մինչև 1998 թվականի «Միչ» փոթորկի հետևանքով գրեթե ամբողջությամբ ոչնչացումը, վերականգնվեց 2000 թվականին մինչև «Միթչի» մակարդակի 57%-ը միայն: Ծովախեցգետինը արտահանմումն մեկ այլ կարևոր ոլորտ է: 1970-ական թվականների վերջից հյուսիսային քաղաքները սկսեցին արդյունաբերական արտադրություն մաքիլադորաների միջոցով, հատկապես Սան Պեդրո Սուլայում և Պուերտո Կորտեսում[1]։
Վիճակագրություն |
---|
Հոնդուրասը ունի ընդարձակ անտառներ, ծովային և հանքային ռեսուրսներ, թեև համատարած կտրատման և այրման գյուղատնտեսական մեթոդները շարունակում են ոչնչացնել Հոնդուրասի անտառները: Հոնդուրասի տնտեսությունն աճել է 4,8%-ով 2000 թվականին՝ վերականգնվելով 1999 թվականի Միթչի կողմից առաջացած ռեցեսիայից (−1,9%)։ Հոնդուրասի մաքիլադորա սեկտորը, որն աշխարհում երրորդն է, շարունակեց իր հզոր ցուցանիշները 2000 թվականին՝ ապահովելով ավելի քան 120,000 աշխատատեղերի և երկրի համար ավելի քան 528 միլիոն դոլարի արտարժույթ ստեղծեց: Գնաճը, որը չափվում է սպառողական գների ինդեքսով, 2000 թվականին կազմել է 10,1%, ինչը փոքր-ինչ պակաս է 1999 թվականին գրանցված 10,9%-ից: Երկրի միջազգային պահուստային դիրքը շարունակեց ամուր մնալ 2000 թվականին՝ 1 միլիարդ ԱՄՆ դոլարից մի փոքր ավելի: 2000 թվականին արտասահմանում (հիմնականում ԱՄՆ-ում) ապրող հոնդուրացիներից ստացվող դրամական փոխանցումներն աճել են 28%-ով՝ հասնելով 410 միլիոն դոլարի: Լեմպիրան (արժույթը) երկար տարիներ արժեզրկվում էր, բայց 2005-ին կայունացավ ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ L19-ի մակարդակում: Հոնդուրասի ժողովուրդը Լատինական Ամերիկայի ամենաաղքատներից է. մեկ շնչի հաշվով համախառն ազգային եկամուտը (2007 թվականին) կազմում էր 1649 ԱՄՆ դոլար, Կենտրոնական Ամերիկայի միջինը 6736 դոլար էր[2]։ Հոնդուրասը Արևմտյան կիսագնդի չորրորդ ամենաաղքատ երկիրն էր՝ միայն Հայիթին, Նիկարագուան և Գայանան էին ավելի աղքատ: Այլընտրանքային վիճակագրական չափումների օգտագործումը, ի լրումն համախառն ներքին արդյունքի, կարող է ավելի մեծ համատեքստ ապահովել երկրի աղքատության համար:
1999 թվականի մարտին Արժույթի միջազգային հիմնադրամի հետ երկիրը ստորագրել է Ընդլայնված կառուցվածքային հարմարեցման գործիք (ESAF), որը հետագայում վերածվել է Աղքատության նվազեցման և աճի գործիք (PRGF): Հոնդուրասը (մոտ 2000 թվականի դրությամբ) շարունակում էր պահպանել կայուն մակրոտնտեսական քաղաքականությունը: Այն արագ չի իրականացվել կառուցվածքային փոփոխությունների իրականացման հարցում, ինչպիսին է հանրային սեփականություն հանդիսացող հեռախոսային և էներգիայի բաշխման ընկերությունների մասնավորեցումը՝ փոփոխություններ, որոնք ցանկալի են ԱՄՀ-ի և այլ միջազգային վարկատուների կողմից: Հոնդուրասը «Միչ» փոթորկի հետևանքով ստացավ պարտքի զգալի մեղմացում, ներառյալ՝ 400 միլիոն դոլար արժողությամբ երկկողմանի պարտքի սպասարկման վճարումների և փարիզյան ակումբի երկկողմ պարտքի կրճատում, որտեղ մտնում էր նաև Միացյալ Նահանգեները: 2000 թվականի հուլիսին Հոնդուրասը հասավ իր որոշման կետին՝ Խիստ պարտք ունեցող աղքատ երկրների նախաձեռնության (HIPC) շրջանակներում, որը տվեց երկիրն բազմակողմ պարտքի մեղմացման հնարավորություն:
Հողատարածքը առատ է և հեշտությամբ շահագործվող, բայց ակնհայտորեն ընդարձակ հողերի առկայությունը ապակողմնորոշիչ է, քանի որ երկրի խորդուբորդ, լեռնային տեղանքը սահմանափակում է գյուղատնտեսական լայնածավալ արտադրությունը ափերի նեղ շերտերով և մի քանի բերրի հովիտներով: Հոնդուրասի արտադրական ոլորտը դեռ չի դուրս եկել պարզ տեքստիլ և գյուղատնտեսական վերամշակող արդյունաբերություններից և հավաքման գործառնություններից։ Փոքր ներքին շուկան և տարածաշրջանի ավելի զարգացած արդյունաբերական երկրների մրցակցությունը խոչընդոտել են ավելի բարդ ինդուստրացմանը:
2022 թվականին, ըստ Հոնդուրասի վիճակագրության ազգային ինստիտուտի (INE), երկրի բնակչության 73%-ը աղքատ է, իսկ 53%-ը ապրում է ծայրահեղ աղքատության մեջ[3]։ Երկիրը Լատինական Ամերիկայի ամենաանհավասար երկրներից մեկն է[4]։