Մարոնիներ

Մարոնիներ (ինքնանվանումը՝ մարունի), արևելյան-քրիստոնեական եկեղեցու հետևորդներ, որոնք կազմում են Լիբանանի արաբ ժողովրդի գլխավոր համայնքներից մեկը։ Անունն ըստ ավանդության առաջացել է Մար Մարոնից (IV-V դարեր)։ VII դարի վերջին Մարոնիները իրենց առաջին պատրիարքի՝ Յուհաննա Մարոնի գլխավորությամբ կենտրոնական Ասորիքից ապաստանել են Լիբանան լեռ (Ջիբբատ Բշարրիի շրջան), իրենց դավանանքը պարտադրել տեղաբնիկ հեթանոս լեռնականներին և քրիստոնյա բնակչությանը (հակոբիկյան ասորի, քաղկեդոնական հույն և այլն), կազմել ինքնուրույն համայնք։ 1182 թվականին Մարոնիները ճանաչել են Վատիկանի գերագահությունը՝ պահպանելով սեփական ծիսակատարությունը (ասորերեն, որին զուգընթաց, հետագայում նաև արաբերեն)։ Մարոնիների հոգևոր պետի՝ «Անտիոքի պատրիարքի» նստավայրը Բկերկեն է (Բեյրութից 15 կմ հյուսիսարևելյան)։ Մարոնիների մոտ խոսակցական արաբերենի (սիրիա-լիբանանյան բարբառ) տարածումն սկսվել է XVI դարում, երբ Լիբանանի հյուսիսի մարոնաբնակ շրջանները հետզհետե առնչվել են դրուզական (1770 թվականից համալիբանանյան) ամիրայության հետ։ XVII դարի վերջից Կիլիկիայից Լեռնալիբանան տեղափոխված բազմաթիվ հայեր աստիճանաբար միաձուլվել են Մարոնիների հետ։ Մարոնիների թիվը Լիբանանում 600 հազար Է (1971)։ Համաձայն 1943 թվականի «Ազգային ուխտի», Լիբանանի պրեզիդենտը, պառլամենտի անդամների մոտ 1/3-ը պետք է լինեն Մարոնիներ։

Մարոնիներ
Ընդհանուր քանակ
3,198,600[1]
Բնակեցում
Լիբանան 860,000[2]-1,062,000[1]  Արգենտինա 10,000[3]-750,000[1]  Բրազիլիա 550,000[1]  ԱՄՆ 200,000-215,000[4]-215,000[1]  Մեքսիկա 160,000[1]  Ավստրալիա 160,000[1]  Կանադա 80,000[5]-85,000[1]  Սիրիա 250.000[1]  Ֆրանսիա 200.000[1]  Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն 50.000[1]  Վենեսուելա 25.000[1]  Իսրայել 11.000[6]  Կիպրոս 5.000[7]-10.500[1]  Գերմանիա 5.400[1]  Միացյալ Թագավորություն 5.300[1]  Եգիպտոս 5.000[1]  Բելգիա 3,400[1]  Իտալիա 2,500[1]  Շվեդիա 2,470[1]  Շվեյցարիա 2.000[1]  Հորդանան 1000[1]  Նիդերլանդներ 700[1]  Իսպանիա 700[1]
Լեզու(ներ)
Լիբանանյան արաբերեն Կիպրական արաբերեն Եբրայերեն (Իսրայելում)
Հավատք(ներ)
Մարոնիական կաթոլիկ եկեղեցի
Բարեկամական էթնիկ խմբեր
Արամեացիներ Ասորիներ Հրեաներ Արաբներ

Ծանոթագրություններ

1. «There are 3,198,600 Maronites in the World». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 18-ին.
3. «Argentina The Invisible Diaspora». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 18-ին.
4. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 18-ին.
5. The Maronite Catholic Church (Patriarchate) Արխիվացված 2018-05-13 Wayback Machine in "The Eastern Catholic Churches 2017" in Annuario Pontificio 2017.
6. Ami Bentov (2014 թ․ մայիսի 26). «Cardinal is first top Lebanese cleric in Israel». Associated Press. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 26-ին.
7. «Educational Policies that Address Social Inequality: Country Report: Cyprus» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 18-ին.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 337)։