Մեծ երկդիտակ աստղադիտակ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Մեծ երկդիտակ աստղադիտակ կամ Մեծ բինոկուլար աստղադիտակ (անգլ.՝ The Large Binocular Telescope, LBT), աշխարհի ամենաառաջադեմ և ամենաբարձր լուծաչափով օպտիկական աստղադիտակներից մեկն է. գտնվում է 3,3 կմ բարձրություն ունեցող Գրեհեմ լեռան վրա[2], Արիզոնայի հարավարևելյան մասում (ԱՄՆ)։ Աստղադիտակը Մաունթ Գրեհեմ միջազգային աստղադիտարանի մի մասն է։
Մեծ երկդիտակ աստղադիտակ | |
---|---|
Տեսակ | optical telescope? և double telescope? |
Մասն է | Mount Graham International Observatory?[1] և Steward Observatory? |
Աստղադիտարանի կոդ | G83 |
Երկիր | ԱՄՆ |
Վայր | Արիզոնա[1] |
ԲԾՄ | 3221 մետր[1] |
Կիզակետային երկարություն | 9,6 մետր |
Կայք | lbto.org(անգլ.) |
Large Binocular Telescope Վիքիպահեստում |
Աստղադիտակն ունի երկու՝ առաջնային, 8,4 մ տրամագծով պարաբոլիկ հայելիներ, որոնք տեղադրված են ընդհանուր հարթակի վրա, և այդ պատճառով կոչվում է երկդիտակ (բինոկուլար)։ Կենտրոնի հեռավորությունը 14,4 մ է։ Հավաքելով ճառագայթումը մոտ 111 մ² տարածքից, Մեծ երկդիտակ աստղադիտակն իր պայծառությամբ համարժեք է 11,8 մ տրամագծով մեկ հայելիով աստղադիտակի[3][4]։ Ինտերֆերոմետրի ռեժիմում Մեծ երկդիտակ աստղադիտակն ունի 22,8 մ հիմք[5]։ Ճիշտ է, նման բարձր լուծաչափը կլինի միայն հայելիների կենտրոնները միացնող ուղղությամբ։ Ուղղահայաց ուղղությամբ բանաձևը կլինի գրեթե երեք անգամ ցածր։
Երկու երկրորդական պարաբոլիկ հայելիներն ունեն 911 մմ տրամագիծ և 1,6 մմ հաստություն։ Այս հայելիներից յուրաքանչյուրի հակառակ կողմում տեղադրված են 672 փոքր մագնիսներ, որոնք ունակ են շտկել հայելիների ձևը վայրկյանում 1000 անգամ հաճախականությամբ։ Սա թույլ է տալիս փոխհատուցել մթնոլորտի ազդեցությունը (այսպես կոչված՝ հարմարվողական օպտիկա)։
Անսովոր դիզայնը աստղադիտակին տալիս է բազմաթիվ առավելություններ։ Օրինակ, օգտագործելով երկու հիմնական հայելիները միանգամից, այն կարող է նկարել նույն օբյեկտը տարբեր զտիչներով, ինչը զգալիորեն նվազեցնում է անհրաժեշտ տեղեկատվություն ստանալու համար անհրաժեշտ դիտարկման ժամանակը[6]։