Մթնշաղ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Մթնշաղ, լույս, որ առաջանում է մթնոլորտի վերին շերտում տարածվող արևի լույսից, երբ արևը գտնվում է հորիզոնից ցածր և լուսավորում է մթնոլորտի ստորին շերտը և Երկրի մակերեսը։ Մթնշաղ բառը կարող է վերաբերել նաև այն ժամանակահատվածներին, երբ տեղի է ունենում նման լուսավորություն[2]։
Որքան արևը ցածր է հորիզոնից, այնքան մթնշաղն ավելի թավ է (այլ գործոններ, ինչպես օրինակ՝ մթնոլորտային պայմանների հավասարությունը)։ Երբ արևը իջնում է հորիզոնից 18° ներքև, մթնշաղի լուսավորությունը գրեթե հասնում է զրոյի, իսկ երեկոյան մթնշաղը վերածվում է գիշերվա։ Երբ արևը կրկին հորիզոնից ներքև է 18°-ով, գիշերը վերածվում է առավոտյան մթնշաղի։ Իր առանձնահատկությունների շնորհիվ, մասնավորապես ստվերների բացակայությամբ և լուսավորված երկնքում առարկաների ուրվագծերի հայտնվելով, մթնշաղը հայտնի ու տարածված է լուսանկարիչների ու նկարիչների շրջանակներում, ովքեր հաճախ այն անվանում են կապույտ ժամ՝ Ֆրանսիական l'heure bleue արտահայտությունից հետո։
Երեկոյան մթնշաղի նմանությամբ, մթնշաղ բառը երբեմն նաև օգտագործվում է փոխաբերությամբ՝ նկատի ունենալով ինչ-որ բան, որ կորցնում է իր ուժը և հասնում իր վերջին։ Օրինակ՝ տարեց մարդկանց մասին կարելի է ասել, որ «նրանք իրենց կյանքի մայրամուտին են»։ Մթնշաղի` որպես ածական երկրորդական նշանակությունն է կրեպուսկուլյարը, որ օգտագործվում է այդ ընթացքում առավել ակտիվ կենդանիների վարքագիծը բնութագրելու համար։