Սան Ֆրանսիսկո դե Կամպեչե

Սան Ֆրանսիսկո դե Կամպեչե (իսպ.՝ San Francisco de Campeche), քաղաք Մեքսիկայում, Կամպեչե նահանգի մայրաքաղաքը և համանուն մունիցիպալիտետի կենտրոնը։ Գտնվում է Յուկատան թերակղզու արևմտյան մասում՝ Կամպեչե ծովածոցի ափին։ Բնակչությունը՝ ▲249 623 մարդ (2020)^[3]։

Բնակավայր
Սան Ֆրանսիսկո դե Կամպեչե
իսպ.՝ San Francisco de Campeche[1]
Զինանշան
Երկիր	Մեքսիկա
Համայնք	Campeche Municipality?[1]
Հիմնադրված է	հոկտեմբերի 4, 1540[2] թ.
ԲԾՄ	5 մետր
Բնակչություն	▲249 623 մարդ (2020)[3]
Ժամային գոտի	UTC-6
Հեռախոսային կոդ	981
Փոստային դասիչ	24000−24099[4]
Ավտոմոբիլային կոդ	4
Պաշտոնական կայք	municipiocampeche.gob.mx
Սան Ֆրանսիսկո դե Կամպեչե (Մեքսիկա)
Սան Ֆրանսիսկո դե Կամպեչե Վիքիպահեստում

Ընդհանուր տեղեկություններ

Չնայած նրան, որ քաղաքը հիմնադրվել է Մեքսիկայի՝ իսպանացիների կողմից նվաճվելը, մայաները բնակվել էին այստեղ 900 թվականից։ Այս շրջանը վասալային կախվածություն ուներ մայաների Էդսնա (Edzná) հին քաղաքից, որն իր զարգացման գագաթնակետին էր հասել 1000 թվականին։ 1517 թվականի մարտին իսպանական արշավախմբերը խարիսխ են գցել հենց այն վայրում, որտեղ այժմ Կամպեչեն է։

Ս. Միքայելի ամրոցը, որը կառուցվել է ծովահեններից պաշտպանվելու համար

Քաղաքը հիմնադրել են 1540 թվականի հոկտեմբերի 4-ին իսպանացի կոնկիստատորները մայա հնդկացիների «Kin Pech» բնակավայրի տեղանքում^[5]։

17-18-րդ դարերում այն պարսպապատվել է ծովահեններից։ 1686 թվականին իսպանական իշխանությունը սկսել է կառուցել ամրություններ։ 1777 թվականին Սան Ֆրանսիսկո դե Կամպեչեն քաղաքի կարգավիճակ և զինանշան էս ստացել։ 1863 թվականի ապրիլին քաղաքը դառնում է Կամպեչե նահանգի մայրաքաղաքը։

Քաղաքում պահպանվել են հին իսպանական ամրաշինական բազմաթիվ օբյեկտներ, որոնք պաշտպանում էին քաղաքը ծովահեններից։ Լավ վիճակի և գաղութային ճարտարապետության շնորհիվ 1999 թվականին քաղաքը ներառվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում^[6]։

Սան-Միգելի ամրոցում գտնվում են Կամպեչե նահանգի հնագիտական գտածոները, այդ թվում վեց նեֆրիտային դիմակներ և 1984-1994 թվականներին Կալակ-մուլայում հայտնաբերված թաղման այլ իրեր։

Տնտեսություն

Քաղաքի տնտեսության ամենազարգացած ճյուղը սպասարկման ոլորտն է՝ առևտուր, տուրիզմ, կապ, պետական կառավարում և հանրային ծառայություն։ Կան նաև տեքստիլ արդյունաբերության մի քանի ձեռնարկություններ, ինչպես նաև փոքր և միջին ձեռնարկություններ, որոնք զբաղվում են հումքի շահագործմամբ։ Զարգացած է ձկնորսությունը, ինչպես նաև շինարարության ճյուղը։

Տնտեսության մեջ կարևոր դեր են խաղում նաև օդային ուղևորափոխադրումները, որոնք իրագործվում են «Կամպեչե» օդանավակայանի (Alberto Acuña Ongay International Airport) շնորհիվ։

Հայտնի տեղացիներ

• Սերխիո Վից, գրականագետ
• Ֆրանսիսկո Կարվախալ, Մեքսիկայի նախագահ

Քույր քաղաքներ

Քաղաքի պատմական մասը

• Արեցո, Իտալիա;
• Վալենսիա, Իսպանիա;
• Վերակրուս, Մեքսիկա;
• Հավր, Ֆրանսիա;
• Գալիֆակս, Կանադա;
• Դուբրովնիկ, Խորվաթիա;
• Կարկասոն, Ֆրանսիա;
• Կարտախենա դե Ինդիաս, Կոլումբիա;
• Կոպենհագեն, Դանիա;
• Լինվուդ, ԱՄՆ;
• Մատանսաս, Կուբա;
• Ռեյկյավիկ, Իսլանդիա;
• Սան Կրիստոբալ,Վենեսուելա;
• Սան Խուան, Պուերտո Ռիկո;
• Սանտանդեր, Իսպանիա;
• Սևիլյա, Իսպանիա;
• Շերման, ԱՄՆ;

Ծանոթագրություններ

1. Մեքսիկայի վիճակագրության և աշխարհագրության ազգային ինստիտուտ — 1983.
2. http://www.inafed.gob.mx/work/enciclopedia/EMM04campeche/municipios/04002a.html
3. Censo de Población y Vivienda 2020 — Instituto Nacional de Estadística y Geografía.
4. https://micodigopostal.org/campeche/campeche/
5. cite web|url=http://yucatantoday.com/en/topics/campeche%7Ctitle=Campeche%7Cpublisher=Yucatan(չաշխատող+հղում) Today|accessdate=9.12.2009|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/66rp3VG6O?url=http://yucatantoday.com/en/topics/campeche%7Carchivedate%3D2012-04-12%7Cdeadlink%3Dno
6. Historic Fortified Town of Campeche — UNESCO World Heritage Centre

Արտաքին հղումներ

• Քաղաքի պաշտոնական կայքը

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սան Ֆրանսիսկո դե Կամպեչե» հոդվածին։