բույսերի տեսակ From Wikipedia, the free encyclopedia
Սպիտակ ձնծաղիկ (լատին․՝ Galánthus nivális), շքանարգիզազգիների ընտանիքի ձնծաղիկների ցեղին պատկանող բույսերի տեսակ։
Սպիտակ ձնծաղիկ | |
Սպիտակ ձնծաղիկ | |
Դասակարգում | |
Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
Կարգ | Ծնեբեկածաղկավորներ (Asparagales) |
Ընտանիք | Շքանարգիզազգիներ (Amaryllidaceae) |
Ենթաընտանիք | Amaryllidoideae |
Տրիբա | Galantheae |
Ցեղ | Ձնծաղիկ (Galanthus) |
Տեսակ | Սպիտակ ձնծաղիկ (G. nivalis) |
Միջազգային անվանում | |
Galanthus nivalis | |
Կարգավիճակ | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝ Վտանգման սպառնացող վիճակին մոտ գտնվող տեսակ |
Սոխուկը ձվաձև կամ կոնաձև է, բաց շագանակագույն կամ շագանակագույն կեղևով, 1,2-1,5 սմ տրամագծով և 1,5-2 սմ երկարությամբ։
Տերևները հայտնվում են կոկոնի հետ միաժամանակ և ծաղկման ընթացքում հավասար են կամ զգալիորեն ավելի կարճ ծաղկացողունից։ Տերևները մուգ կանաչ կամ գորշակապույտ են, հարթ նույնիսկ բողբոջման ժամանակ, բավականին բութ են, ծաղկելու ժամանակ մոմային նստվածքով, 8-10 սմ երկարությամբ և 0,4-0,6 լայնությամբ, իսկ ծաղկումից հետո՝ 25 սմ երկարությամբ և 1սմ լայնությամբ[1]։ Ծաղկակիրը գլանաձև է, 7(9)-12 սմ երկարությամբ, իսկ թևերը՝ 2,5-3 սմ երկարությամբ[1], ծաղկակոթը համաչափ է, ավելի երկար կամ ավելի կարճ թևերով։ Ծաղիկները միայնակ են, սպիտակ, կանաչ տերևների վերջում՝ պայտաձև բծերով, զանգակձև, փակ վիճակում հիշեցնում են կաթիլ, խոնարհված են։ Ծաղկապատյանը բաղկացած է վեց առանձին տերևներից։ Ծաղկապատյանի արտաքին տերևները երկարավուն-հակաձվաձև են, 1,5-2,5 սմ երկարությամբ և 0,7-1,1 սմ լայնությամբ, ներքին-սեպաձև, 0,7-1,2 սմ երկարությամբ և 0,4-0,7 սմ լայնությամբ[1]։ Առէջներն ունեն 0,6-0,7 սմ երկարություն[1], փոշանոթը սրածայր է։ Սերմնարանի երկարությունը 0,3-0,4 սմ է[1]։ Ծաղկում է հունվար-ապրիլ ամիսներին։
Պտուղը մսոտ տուփիկ է, սերմերը երկարավուն են, հյութալի ելունդով։
Քրոմոսումների թիվը 2n = 24 է[1]։
Աճում է Կենտրոնական Եվրոպայում՝ Ավստրիայում, Չեխիայում, Սլովակիայում, Գերմանիայում, Հունգարիայում, Լեհաստանում, Շվեյցարիայում, Արևելյան Եվրոպայում՝ Ռումինիայում, Մոլդովայում, Ուկրաինայում, Նիժնի Դոնում (հարավային մաս), Հարավային Եվրոպայում՝ Իտալիայում, ներառյալ Սիցիլիան, Ֆրանսիան, Իսպանիան, Բալկաններում՝ Ալբանիա, Հունաստան, Թուրքիա , նախկին Հարավսլավիայի երկրներում՝ Կովկաս, Արևմտյան Անդրկովկասում (Աբխազիա, Բաթումի, Օսիա), Արևելյան Անդրկովկասում (Թբիլիսի)[2][3]։
Հանդիպում է ստորին, միջին և ալպյան գոտիներում, անտառաեզրերում, թփերի մեջ, բաց վայրերում։
Փետրվար-ապրիլ ամիսներին մեղուներին նեկտար տվող ամենավաղ մեղրատու բույսն է[4]։
Ամենուրեք չափավոր կլիմայական գոտում օգտագործվում է մշակույթի մեջ։ Ուշագրավ է վաղ ծաղկման շրջանում յուրահատուկ ծաղիկներով։ Ունի ավելի քան հիսուն սորտ[5]։
Բույսը թունավոր է։
Սոխուկներում պարունակում է նարվեդին, բույսի բոլոր մսերում կա գալանտամին[6]։
Ըստ The Plant List–ի (2013) տվյալների բազայի տեղեկատվության՝ տեսակի հոմանիշների մեջ մտնում են հետևյալ անվանումները[7]․
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.