Փոքր Ֆատրա
From Wikipedia, the free encyclopedia
Փոքր Ֆատրա (լեհ.՝ Mała Fatra, հունգ.՝ Kis-Fátra), լեռնաշղթա Արևմտյան Կարպատներում՝ Կենտրոնական Սլովակիայի հյուսիս-արևմուտքում։ Որպես երկրաբանա-ձևաբանական (գեոմորֆոլոգիական) համակարգ՝ մաս է կազմում Ֆատրա-Տատրա տարածաշրջանի[1][2][3]։ Ստրեչնո գյուղի մերձակայքում Վահ գետը նրան բաժանում է երկու՝ Լուչանսկա Մալա Ֆատրա և Կրիվանսկա Մալա Ֆատրա հատվածների։ Ինչպես Կրիվանսկա հատվածի, այնպես էլ ամբողջ լեռնաշղթայի բարձրագույն կետը Վելկի Կրիվան սարն է, որը ծովի մակերևույթից բարձր է 1709 մետր։ Մյուս՝ Լուչանսկա հատվածի ամենաբարձր կետը Վելկա Լուկա սարն է (1476 մ)։ Լեռնաշղթայի միջուկը կազմված է գրանիտային ապարներից, սակայն առավել տարածված են ծալքային ապարները՝ դոլոմիտներն ու կրաքարը։
| Փոքր Ֆատրա | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | լեռնաշղթա և mesoregion? |
| Երկիր |  Սլովակիա |
| Վարչատարածքային միավոր | Ժիլինայի շրջան և Տենչինի երկրամաս |
| Լեռնաշղթա | Fatra-Tatra Area? |
| Բարձրությունը ծովի մակարդակից | 1709 մետր |
| Բարձրագույն գագաթ | Veľký Kriváň? |
Փոքր Ֆատրան հայտնի է իր բազմաթիվ կիրճերով, ժայռային կազմավորումներով, ջրվեժներով, որոնցից ամենաբարձրը Շուտովոն է՝ ջրաշերտի ուղղահայաց 38 մետր գահավիժումով։ Կրիվանսկա հատվածը հռչակվել է հոյակապ Վրատնա դոլինայով և այդտեղ գտնվող հնամենի ու գեղատեսիլ Շտեֆանովա գյուղակով, որ ձմեռային մարզաձևերի համբավավոր կենտրոն է։ Զբոսաշրջային կենտրոններ են նաև սլովակ ազգային հերոս Յուրայ Յանոշիկի ծննդավայր Տերչովան և Զազրիվա գյուղը, որտեղ սլովակյան նրբուտեստներից մեկը համարվող կորբաչիկի տեսկի ոչխարի պանիրն է պատրաստվում։ Տատրաներից դուրս դահուկային մարզաձևերով զբաղվելու լավագույն վայրի համբավ է վայելում Վելկա Լուկա սարի և Մարտին քաղաքի միջև ընկած Մարտինսկե հոլե հանգստյան տունը։
Փոքր Ֆատրա լեռնաշղթան, որ պատմական Տուրեց մարզի արևմտյան սահմանն է ձևավորում, դեռևս 1988 թվականին ձեռք է բերել ազգային պարկի կարգավիճակ։ Նրա տարածքում տասնչորս պահպանվող բնապահպանական արգելոցներ կան։
- Օրավսկի հրադ, Բուդատին ամրոցները
- Ստրեչնյանսկի գրադ, Ստարհրադ, Լյետավա, Զնև ամրոցների ավերակները
- Ժայռեր, քարանձավներ, ջրվեժներ, լեռնային լճեր
- Լեռնադահուկային բազմաթիվ կենտրոններ
Լեռնաշղթայի ամենաբարձր սարը՝ Վելկի Կրիվանը
Կլակ սարը (1351 մ)
Խլեբը (1646 մ)
Ստարի հրադի ավերակները
Վրատնա դոլինան
Վելկի Ռոզսուտեցը (1610 մ)
Մարտինսկե հոլե հանգստյան տունը
Վրատնա դոլինան
Շուտովո ջրվեժը
Օրավսկի հրադ ամրոցը
.jpg)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
