Օրգանական ֆոսֆատներ

Օրգանական ֆոսֆատներ (կամ ֆոսֆորի էթեր) — բարդ եթերներ հետևյալ ֆորմուլայով՝ (RO) $n$ P(O)(OH) $3 - n$ , որտեղ R — ածխաջրածնային ռադիկալ, $n$ = 1—3.

Անվանացուցակ

Օրգանական ֆոսֆատների անունները կազմված են օրգանական նյութի արմատական անվանումից, իսկ վերջում՝ «ֆոսֆատ»։

(CH₃O)P(O)(OH)₂ — մեթիլֆոսֆատ (մեթիլֆոսֆատային թթու),
(CH₃O)₂P(O)OH — դիմեթիլֆոսֆատ (դմեթիլ ֆոսֆորական թթու);
(CH₃O)₃PO — տրիմեթիլֆոսֆատ:.

Ֆիզիկական և քիմիական հատկություններ

Օրգանական ֆոսֆատները, որոնցում մոլեկուլը պարունակում է ցածր ալիֆատիկ փոխարինիչներ R, հեղուկներ են, իսկ ավելի մեծ փոխարինիչներ ունեցող ֆոսֆատները` յուղեր կամ բյուրեղային նյութեր են։ Դրանք լուծելի են սպիրտների, քլորոֆորմի, մի շարք օրգանական լուծիչների մեջ։

{\mathsf {R_{2}^{2}P(O)OCH_{2}CHR_{2}^{1}\ {\xrightarrow[{}]{^{o}t}}\ R_{2}^{2}P(O)OH+CH_{2}{\text{=}}CR_{2}^{1}}}

{\mathsf {2(RO)_{2}P(O)OH+B\rightarrow (RO)_{3}PO+ROP(O)(OH)_{2}}}

:

Տես նաև

Թիոֆոսֆատներ
Օրգանական ֆոսֆատներ
Activity based protein profiling
Pesticide toxicity to bees
Toxic oil syndrome

Գրականություն

ХЭ|заглавие = Фосфаты органические |автор= Дрозд Г. И. |том = 5|с = 131−132
Нейланд О. Я. Органическая химия. — М.: Высшая школа, 1990. — 751 с. — 35 000 экз. — ISBN 5-06-001471-1