Խոսե դորոտեո արանգո Արամբուլան, որն ավելի հայտնի է որպես Ֆրանցիսկո վիլլա կամ Պանչո Վիլլա, հեղափոխական գեներալներից և գյուղացիական ապստամբ From Wikipedia, the free encyclopedia
Ֆրանսիսկո Վիլյա (իսպ.՝ Francisco Villa, ի ծնե՝ Խոսե Դորոթեո Արանգո Արամբուլա (José Doroteo Arango Arámbula)), հայտնի նաև որպես Պանչո Վիլյա (իսպ.՝ Pancho Villa), հունիսի 5, 1878[1][2], Սան Խուան դել Ռիո, Դյուրանգո, Դուրանգո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ - հուլիսի 20, 1923[1], Պարրալ, Չիուաուա, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ), մեքսիկացի հանցագործ, հետագայում՝ հեղափոխական հրամանատար, Մեքսիկական հեղափոխության (1910—1907 թթ.) ղեկավարներից։
Ֆրանսիսկո Վիլյա իսպ.՝ Pancho Villa | |
---|---|
Ծնվել է | հունիսի 5, 1878[1][2] |
Ծննդավայր | Սան Խուան դել Ռիո, Դյուրանգո, Դուրանգո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ |
Մահացել է | հուլիսի 20, 1923[1] (45 տարեկան) |
Մահվան վայր | Պարրալ, Չիուաուա, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ |
Քաղաքացիություն | Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ |
Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ և պարտիզան |
Զբաղեցրած պաշտոններ | Չիխուախուաի նահանգապետ |
Ստորագրություն | |
Pancho Villa Վիքիպահեստում |
1913 թ. կազմավորել է Հյուսիսային դիվիզիան, որի հսկողության տակ գտնվող տարածքում բռնագրավվել է կալվածատիրական հողը, ինչպես նաև մասնավոր արտադրական ձեռնարկությունները, ծավալել է դպրոցների շինարարություն։ 1914 թ. դեկտեմբերին Վիլյայի զորքերը և Մապատայի գյուղացիական ջոկատների հետ մտել են Մեխիկո, սակայն 1915 թ. հունվարին ստիպված թողել են մայրաքաղաքը։
Վիլյան կազմել և գործածել է հայերեն բառեր, որոնց մի մասը՝ տնտղել, լպրծուն, զուգակշիռ, ժրաջան, գրավաճառ և այլն, առ այսօր կենսունակ են։ Բառարանին կցված է հայերենի քերականության ուրվագիծ («Հայոց լեզվի ներածություն»), որը պարունակում է տեղեկություններ հայկական այբուբենի տառերի ձևի, դրանց հնչման, անունների հոլովման, հնչյունափոխության, ածականների և սրանց համեմատության աստիճանների, բայական համակարգի և այլ հարցերի մասին։ Առանձին գլխով Վիլյան ներկայացրել է հայ կաթողիկոսների և թագավորների ժամանակագրությունը։ Ետմահու լույս է տեսել նրա հիշատակարանը։ Գրել է նաև կրոնական բնույթի գործեր։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.