Ալիսիա Կիրակոսյան

Ալիսիա Գուրգենի Կիրակոսյան (իսպ.՝ Alicia Ghiragossian, հուլիսի 13, 1936(1936-07-13)^[1][2], Կորդովա, Արգենտինա^[1][2] - մայիսի 22, 2014(2014-05-22)^[3], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ)^[4]), հայ բանաստեղծուհի, ԱՄՆ իսպանախոս գրողների միության պատվավոր նախագահ, ՀՀ ԳԱԱ պատվավոր դոկտոր (2007)։

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Կիրակոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Ալիսիա Կիրակոսյան
Ծնվել է	հուլիսի 13, 1936(1936-07-13)[1][2]
Ծննդավայր	Կորդովա, Արգենտինա[1][2]
Վախճանվել է	մայիսի 22, 2014(2014-05-22)[3] (77 տարեկան)
Վախճանի վայր	Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Մասնագիտություն	բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի և թատրոնի դերասանուհի
Լեզու	իսպաներեն[1][2]
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Արգենտինա
Կրթություն	Բուենոս Այրեսի համալսարան[1]
Պարգևներ
Ալիսիա Կիրակոսյան Վիքիքաղվածքում
Ալիսիա Կիրակոսյան Վիքիդարանում
Alicia Ghiragossian Վիքիպահեստում

Գրել է իսպաներեն, հետո նաև՝ հայերեն և անգլերեն։

Կենսագրություն

Ավարտել է Բուենոս Այրեսի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը։ 10 տարի խաղացել է թատրոնում։ 1968 թվականին փոխադրվել է Լոս Անջելես (ԱՄՆ)։ Բանաստեղծությունների առաջին գիրքը՝ «Մեկ օրում հինգ ձայն», լույս է տեսել 1966 թվականին։ Իսկ հայ ընթերցողը նրան ճանաչեց 1967-1971 թվականների բանաստեղծ Վահագն Դավթյանի հրաշալի թարգմանությամբ հրատարակված «Արմատ և էություն» բանաստեղծությունների ժողովածուով (թարգմ. իսպաներենից), 1972 թվականին Սփյուռքի հայության համար նույն գիրքը վերահրատարակվեց, (1967, իտալ.), «Հայաստանյան ապրումներ» (1970), «Բանաստեղծություններ» (1972) ժողովածունները։ Նրա «Պեդրո Ամոր» (1969) պիեսը ներկայացվել է Բուենոս Այրեսի «Փայրո» թատրոնում։

Ալիսիա Կիրակոսյանի պոեզիայի թեմատիկ առանցքն են կազմում սերը, մայրությունը, հայրենիքը և փիլիսոփայական խոհը։ Նա գերտարածական կոչվող բանաստեղծական շարժման (1969) հիմնադիրն է (տեսությունը հրապարակել է իսպաներեն, հայերեն և անգլերեն՝ 1992 թվականին)։ Նրա պոեզիան բնորոշվում է ներաշխարհի պատկերներով, արդիական լեզվամտածողությամբ, բանաստեղծական վերաիմաստավորումների ինքնատիպությամբ։

Ալիսիա Կիրակոսյանի որոշ գրքեր նկարազարդել է Պաբլո Պիկասոն։

Կիրակոսյանը քանիցս այցելել է Սովետական Հայաստան (առաջին անգամ 1967 թվականին), որից մի քանի տարի անց գրել է «Նամակ առ Հայաստան» բանաստեղծությունը։ Իր վերջին շրջանի գործերում անդրադարձել է դարավերջի հայաստանյան պատմական իրադարձություններին^[5]։

Մրցանակներ

• Խաչատուր Աբովյանի անվան մրցանակ
• Մովսես Խորենացու մեդալ (2012)^[6]

Ստեղծագործություններ

Հեղինակ է.

• իսպաներեն՝ «Մեկ օր, հինգ ձայն» (1966), «Էություն և կետադրություն» (1967), «Պեդրո Ամոր» (1969), «Ժամանակի, սիրո, խաղաղության մեջ» (1970), «Երկուքի ոլորտ» (1972), «Հակաշխարհ» (1972), «Մոխիրներից հետո և նամակ առ Հայաստան» (1972), «Մայրության քերթվածներ» (1989),
• հայերեն՝ «Արմատ և Էություն» (1967), «Նամակ առ Հայաստան» (1979), «Խորան I» (1992), «Խորան II» (1992), «Անդենական զրույցներ» (1992), «Ամբողջական երկեր» (2005, ներառված են «Հարցազրույց Աստծու հետ», «Սիրո մեկուկես հազարամյակ» գործերը),
• անգլերեն՝ «Սեր և մայրություն բառերից այն կողմ» (1992), «Մտորում բառից այն կողմ» (1992), «Արմատ բառից այն կողմ» (1992), «Բեմ՝ երկնքի համար» (1992)
• եռալեզու՝ «Բանաստեղծություն և գերտարածություն» (1994), «Խաղաղություն քվանտային» (2005) գրքերի։

Երկեր

• Երկեր, Լոս Անջելես, 1997։