Այտանա Սանչես-Խիխոն

Այտանա Սանչես-Խիխոն դե Անջելիս (իսպաներեն՝ Aitana Sánchez-Gijón de Angelis․ նոյեմբերի 5, 1968(1968-11-05)^[1][2], Հռոմ, Իտալիա^[1][2]), թատրոնի, կինոյի և հեռուստատեսության իսպանա-իտալական դերասանուհի։

Այտանա Սանչես-Խիխոն
«Գոյա»-ի 37-րդ մրցանակաբաշխության ժամանակ, 2023 թ․
Ծնվել է	( 1968-11-05 ) 1968 թվականի նոյեմբերի 5 (տարիք 55) Հռոմ, Իտալիա
Զբաղմունք	Դերասանուհի
Տարիներ ակտիվ	1986-այսօր

Կյանքի վաղ շրջան

Այտանա Սանչես-Խիխոնը ծնվել է 1968 թվականի նոյեմբերի 5-ին Հռոմում^[3]։ Հայրը՝ իսպանացի Անխել Սանչես-Խիխոն Մարտինեսը և մայրը՝ իտալուհի Ֆիորելլա դե Անջելիսը, դասախոսներ էին^[4]։ Հայրը գեներալ Ֆրանկոյի իշխանության տարիներին աքսորվել էր Իսպանիայից։ Ծնողներն իրենց աղջկան Այտանա են կոչել ^[5] իսպանացի բանաստեղծ Ռաֆայել Ալբերտիի դստեր անունով.^[4][6] Վերջինս Այտանա Սանչես-Խիխոնին մի քանի ոտանավոր է նվիրել նրա ծննդյան օրը^[4]։ Ընտանիքը տեղափոխվել է Մադրիդ, երբ Այտանան 1 տարեկան էր^[6]։

Կարիերա

Սանչես-Խիխոնը հեռուստատեսությունում իր դեբյուտը որպես դերասանուհի կատարել է 16 տարեկանում, երբ դեռ սովորում էր դպրոցում․ Segunda enseñanza սերիալում մարմնավորել է լեսբուհի դեռահաս Սիսիին^[4][7][8]։ Կինոյում նրա նորամուտը կայացել է Romanza final ֆիլմում (1986 թ.)^[9]։

Այտանայի բեկումնային դերասանական աշխատանքը Էլենայի դերն էր 1989 թվականին նկարահանված Bajarse al moro ֆիլմում, որը լայն ճանաչում ու համբավ բերեց նրան^[10][11]։

Այտանան Պեդրո Կասաբլանկի, Մարիո Վարգաս Լյոսայի և Մարթա Պովեդայի հետ Teatro Español- ում Los cuentos de la peste ներկաացման ժամանակ (2015):

Իսպանական կինոյում ճանաչում ձեռք բերած Սանչես-Խիխոնն առաջին անգամ միջազգային հանրությանը հայտնի դարձավ «Զբոսանք ամպերի մեջ» ֆիլմում (1995) մեքսիկա-ամերիկացի խաղողագործի հղի և լքված դստեր՝ Վիկտորյա Արագոնի կերպարի մարմնավորումով։

Միջազգային կինոաստղի իր համբավը նա ամրապնդել է՝ տպավորիչ դերակատարումներով հանդես գալով Մանուել Գոմես Պերեյրայի « Բերնեբերան» (1996), Բիգաս Լունայի «Սպասուհին Տիտանիկի վրա» (1997), Խայմե Չավարիի « Sus Ojos Se Cerraron» (1998) և այլ ֆիլմերում։

1998-ից 2000 թվականներին Այտանան եղել է Իսպանիայի կինեմատոգրաֆիական արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի նախագահը^[12] ։

2000 թվականին անվանի դերասանուհին ընդգրկվել է Կաննի հեղինակավոր կինոփառատոնի ժյուրիի կազմում։

Ֆիլմագրություն

Տարին	Վերնագիրը	Դերը	Նշումներ	Ref.
1986	Romanza final (Gayarre)	Ալիսիա Խովեն	Կերպարի հին տարբերակը մարմնավորել է Սիդնի Ռոմը։	[13]
1988	Jarrapellejos	Իզաբել		[14]
1989	Bajarse al moro	Էլենա		[11]
	El mar y el tiempo (Ծովն ու ժամանակը)	Մեր		[15]
1990	The Monk / Վանականը	Սոր Ինիես		[16]
1993	Havanera 1820	Ամելիա Ռոյգ		[17]
1993	El laberinto griego (Հունական լաբիրինթոսը)	Բեռնադետա		[18]
	El pájaro de la felicidad (Երջանկության թռչունը)	Նանի		[19]
1995	La ley de la frontera (Սահմանի օրենքը)	Բարբարա		[20][21]
	Boca a boca (Բերնեբերան)	Ամանդա		[22]
	A Walk in the Clouds / Զբոսանք ամպերում	Վիկտորյա		[23]
	La leyenda de Balthasar el castrado	Մարիա դե Լոֆրեդո		[16]
1997	La femme de chambre du Titanic (Սպասուհին Տիտանիկի վրա)	Մարիա		[24]
1997	Love Walked In	Վիկի		[25]
1998	Sus ojos se cerraron y el mundo sigue andando (Տանգոները երկուսի համար են)	Խուանիտա		[26]
1998	Yerma	Երմա		[27]
1999	Volavérunt	Դքսուհի Ալբա		[28]
1999	Celos (Jealousy)	Կարմեն		[29]
2001	Mi dulce (Քաղցրիկս)	Անխելա		[30]
	Hombres felices (Բախտավոր տղամարդիկ)	Անա		[31]
2003	Io non ho paura (Չեմ վախենում)
2004	Մեքենավարը	Մաիա		[32]
2004	La puta y la ballena (Պոռնիկն ու կետաձուկը)	Վերա		[33]
2006	Animales heridos	Կլաուդիա		[34]
2006	The Backwoods	Իզաբել		[35]
2007	La carta esférica (película) (Ծովային քարտեզ)	Տանխեր Սոտո		[36]
2007	Oviedo Express	Անա Օսորես (La regenta)	Սանչես-Խիխոնը Անա Օսորեսի դերի կատարմամբ դեռ հանդես է գալիս La regenta-ում։	[37][38]
2008	Parlami d'amore (Ինձ հետ սիրուց խոսիր)	Նիկոլա		[39]
2009	Սառնամանիքը (La escarcha)	Ռիտա		[40]
2011	Gli sfiorati (Drifters)	Վիռնա		[41]
2011	Maktub	Բեատրիս		[42]
2014	El club de los incomprendidos (The Misfits Club)	Մարա		[43]
2018	Thi Mai, rumbo a Vietnam	Էլվիրա		[44]
2020	La cinta de Alex	Վերա		[45]
2021	Madres paralelas (Զուգահեռ մայրեր)	Թերեզա Ֆեռերաս		[46]
2022	La jefa (Նրա հսկողության ներքո)	Բեատրիս		[47]
2023	Que nadie duerma (Ուր որ է՝ մի բան կկատարվի)	Ռոբերտա		[48]

Հեռուստատեսություն

Տարին	Վերնագիրը	Դերը	Նշումներ	Ref
1986 թ․	Segunda enseñanza	Սիսի		[49]
1992 թ․	Էլ Կիխոտ դե Միգել դե Սերվանտես	Դորթտեա		[16]
1995 թ․	La regenta	Անա Օսորես		[37]
2015 թ․	Թերեզա	Դոնյա Խիմենա	Հեռուստաֆիլմ	[50]
2017 թ․	Conquistadores: Adventvm	Իզաբել դե Կաստիլիա	Վավերագրական շարք	[51]
2017–19 թթ․	Velvet Colección	Դոնյա Բլանկա	Կրկնվող դեր. 1–3-րդ եթերաշրջաններ	[52][53]

Պարգևներ

Տարին	Մրցանակը	Անվանակարգը	Առաջադրված աշխատանքը	Արդյունքը	Ref.
1996	Դերասանների միության մրցանակ	Գլխավոր դերի լավագույն կատարում (TV)	La regenta	Հաղթանակ	[54]
1996	46th Fotogramas de Plata	Լավագույն հեռուստադերասանուհի		Հաղթանակ	[55]
1997	47th Fotogramas de Plata	Թատրոնի լավագույն դերասանուհի	La gata sobre el tejado de zinc caliente	Հաղթանակ	[55]
1999	Սան Սեբաստիանի կինոփառատոն	Արծաթե խեցի՝ լավագույն դերասանուհուն	Volavérunt	Հաղթանակ	[56]
2016	66th Fotogramas de Plata	Թատրոնի լավագույն դերասանուհի	Medea	Հաղթանակ	[55]
2017	67th Fotogramas de Plata	Թատրոնի լավագույն դերասանուհի	The Rose Tattoo	Հաղթանակ	[57]
	Դերասանների միության մրցանակ	Թատրոնի լավագույն դերասանուհի		Առաջադրված	[58][59]
2021	71st Fotogramas de Plata	Թատրոնի լավագույն դերասանուհի	Juana	Առաջադրված	[60][61]
2022	Feroz մրցանակ	Երկրորդ պլանի լավագույն կինոդերասանուհի	Parallel Mothers	Հաղթանակ	[62]
	Գոյա կինոմրցանակ	Երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի		Առաջադրված	[63]
	Platino մրցանակ	Երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի		Հաղթանակ	[64]
2024	Feroz մրցանակ	Երկրորդ պլանի լավագույն կինոդերասանուհի	Something Is About to Happen	Առաջադրված	[65]
	Դերասանների միության մրցանակ	Երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի		Առաջադրված	[66][67]