Արաքս (գրող)

Արաքս (Արաքս Մուրադի Ավետիսյան, դեկտեմբերի 25, 1903(1903-12-25)^[1][2], Ղարաքիլիսա, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[1] - հունիսի 15, 1978(1978-06-15)^[2], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ արձակագիր, մանկագիր, ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1967), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1930 թվականից։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Արաքս (այլ կիրառումներ)

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Ավետիսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Արաքս
Ծննդյան անուն	Արաքս Մուրադի Ավետիսյան[1][2]
Ծնվել է	դեկտեմբերի 25, 1903(1903-12-25)[1][2]
Ծննդավայր	Ղարաքիլիսա, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1]
Վախճանվել է	հունիսի 15, 1978(1978-06-15)[2] (74 տարեկան)
Վախճանի վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	գրող, մանկագիր և խմբագիր
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Կրթություն	ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ (1930)[1]
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ[1]
Աշխատավայր	Գրական թերթ
Պարգևներ	[1]
Արաքս Վիքիքաղվածքում
Արաքս Վիքիդարանում

Կենսագրություն

Ծնվել է Ղարաքիլիսա (այժմ՝ Վանաձոր) քաղաքում։ 1923 թվականին ավարտել է Թիֆլիսի Հովնանյան-Մարիամյան օրիորդաց ուսումնարանը, 1933 թվականին՝ Մոսկվայի կոմունիստական ժուռնալիստիկայի ինստիտուտը։ 35 տարի աշխատել է մամուլի բնագավառում։ 1934-1937 թվականներին եղել է «Հոկտեմբերիկ» մանկական ամսագրի խմբագիրը, 1939-1942 թվականներին՝ «Գրական թերթ»-ի խմբագրի տեղակալ, 1942-1945 թվականներին՝ Երևանի ռադիոկոմիտեի գրական բաժնի գլխավոր խմբագիր։ Նրա գործերից^[3] թարգմանվել և առանձին գրքերով լույս են տեսել ռուսերեն և ադրբեջաներեն։ Մահացել է Երևանում^[4][5]։

Արաքսի երկերի մատենագիտությունը

• Երեք պատմվածք, Թիֆլիս, հրատ. Վապպ-ի հայկական բաժնի, 1926, 23 էջ։
• Պատմվածքներ, Երևան, տպագրական տրեստի առաջին տպարան, 1926, 39 էջ։
• «Էս ջուրն իրա ճամփով կգնա...» (վիպակ), Երևան, Պետհրատ, 1928, 123 էջ։
• Ալվանը։ Նարգո (պատմվածքներ), Երևան, Պետհրատ, 1928, 125 էջ։
• Զիմմի, Երևան, Պետհրատ, 1931, 154 էջ։
• Կոմերիտուհու նամակները, Երևան, Պետհրատ, 1934, 92 էջ։
• Հրաշալի սավառնակը, Երևան, Պետհրատ, 1937, 9 էջ։
• Մանկական պատմվածքներ, Երևան, Պետհրատ, 1937, 48 էջ։
• Ծաղկաձորցի Թաթիկը, Երևան, Պետհրատ, 1939, 55 էջ։
• Լաուրիկի արկածները (մանկական պատմվածքներ և հեքիաթներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1941, 111 էջ։
• Լիպո (վիպակ), Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 104 էջ։
• Տափաստանի առյուծը, Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 64 էջ։
• Նռնակակիր աղջիկը (ժողովածու), Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 52 էջ։
• Ամենակրտսերը, Երևան, Հայպետհրատ, 1944, 66 էջ։
• Ազատության հրթիռներ (պատմվածքներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1945, 100 էջ։
• Կարմիր ծաղիկներ (պատմվածքներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1945, 44 էջ։
• Հպարտ սեր (պատմվածքներ), Երևան, «Սովետական գրող», 1947, 311 էջ։
• Կարմիր դրոշ (պատմվածքներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1949, 88 էջ։
• Զվարթ ձայներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 208 էջ։
• Երկեր (վիպակներ, պատմվածքներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 476 էջ։
• Բիբի, Երևան, Հայպետհրատ, 1956, 76 էջ։
• Պատանիներ (վիպակներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1960, 222 էջ։
• Փունջ։ Սովետահայ մանկական գրականություն (ժողովածուում տեղ են գտել նաև Արաքսի գործերը), Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 356 էջ։
• Հիշողություններ Եղիշե Չարենցի մասին (ժողովածուում տեղ են գտել Արաքսի «Նա միշտ կենդանի է» հուշ-հոդվածը), Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 395 էջ։
• Երկեր (վիպակներ, պատմվածքներ), Երևան, «Հայաստան», 620 էջ։
• Ծաղկաձորցի Թաթիկը, Երևան, «Հայաստան», 1972, 68 էջ։
• Զիմմի, Երևան, «Հայաստան», 1973, 484 էջ։
• Արևածիններ (պատմվածքներ, վիպակներ, հեքիաթներ), Երևան, «Սովետական գրող», 1977, 444 էջ։
• Փոթորկից հետո (նովելներ, պատմվածքներ, վիպակներ), Երևան, «Սովետական գրող», 1980, 572 էջ^[6]։

Արաքսի կատարած թարգմանությունները (ռուսերենից)

Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում

• Աննա Ուլյանով, Իլյիչի մանկական և դպրոցական տարիները (պատմվածք), Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 43 էջ։
• Հեքիաթներ, պատմվածքներ, ոտանավորներ։ Մանկապարտեզների համար։ 2-րդ հրատ. /Կազմ.՝ Փ. Մ. Պողոսյան.- Երևան։ Լույս, 1967.- 240 էջ։