Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողով

Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողով (նաև Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Ազգային ժողով), Արցախի օրենսդիր իշխանության բարձրագույն մարմինն է։ Ազգային ժողովն ընտրվում է հինգ տարի ժամկետով։ 2020 թվականի մայիսի 21-ից ընտրվեց Արցախի Հանրապետության 7-րդ գումարման Ազգային ժողովը։

Արցախի Ազգային Ժողով Լեռնային Ղարաբաղի (Արցախի) Ազգային Ժողով
Արցախի Հանրապետության Զինանշան
Տեսակ
Տեսակ	Միապալատ
Պատմություն
Հիմնադրված	28.11.1991
Ղեկավարում
ԱԺ Նախագահ	Դավիթ Իշխանյան
ԱԺ նախագահի տեղակալ	Գագիկ Բաղունց
Կազմը
Նստատեղեր	33
Քաղաքական խմբավորումներ	Կառավարություն «Ազատ Հայրենիք-ՔՄԴ» դաշինք (16) Աջակցում է «Միասնական Հայրենիք» կուսակցություն (9) Ընդդիմություն Արդարություն Կուսակցություն (3) ՀՅԴ (3) ԱԺԿ (2)
Ընտրություններ
ընտրակարգ	Համամասնական
վերջին ընտրություններ	21.05.2020
Հանդիպումների վայր

Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովը կազմված է 33 պատգամավորից, որից 22-ը ընտրվում են համամասնական, 11-ը՝ մեծամասնական ընտրակարգով։ ԱԺ անցնելու համար նախատեսված է գերազանցել ընտրաձայների 5 տոկոսը։ Խորհրդարանում ստեղծվել ու վերակազմավորվել են այլ խորհրդարանների հետ ունեցած բարեկամական խմբերը. Արցախի Հանրապետություն-Լիտվայի Հանրապետություն բարեկամական խումբ, Արցախի Հանրապետություն-Եվրախորհրդարան բարեկամական խումբ, «Ղարաբաղ-Ֆրանսիա» Բարեկամության շրջանակ, Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի և Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի միջև համագործակցության միջխորհրդարանական հանձնաժողով։

Պատմություն

2017 թվականի սահմանադրական հանրաքվեից հետո, սահմանադրության համաձայն, Ազգային ժողովի բոլոր անդամներն ընտրվում են հինգ տարի ժամկետով ՝ համամասնական ընտրակարգով^[1]։

I գումարման Ազգային Ժողով (Գերագույն Խորհուրդ)

Ի կատարումն 1991թ. դեկտեմբերի 10-ի Անկախության հանրաքվեում ժողովրդի կամքի արտահայտության, 1991թ. դեկտեմբերի 28-ին անց են կացվել ԼՂՀ  պետական իշխանության բարձրագույն մարմնի՝ ԼՂՀ առաջին գումարման Գերագույն խորհրդի ժողովրդական պատգամավորների ընտրություններ։

Հիմնականից բացի՝ 1992թ. հունվարի 11-ին  անց են կացվել  լրացուցիչ ընտրություններ։ Հաշվի առնելով, որ  ոչ բոլոր ընտրատարածքներում են ընտրվել պատգամավորներ՝ ԼՂՀ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը տարբեր ժամկետներում՝ ընդհուպ մինչև 1994 թվականի հուլիսի 3-ը, անց է կացրել նոր ընտրություններ։

Խմբակցություն	Նստատեղ
ՀՅԴ	35
Արցախի ժողովրդական ճակատ	2
Մարտակերտցիների խումբ	18
Միացում	19
Չեզոք անդամներ	4
Զինվորականներ	13

II գումարման Ազգային Ժողով

1995 թ․ ապրիլի 30-ին անցկացվեցին Արցախի Հանրապետության Խորհրդարանի ընտրությունները, որոնք կազմակերպվել են մեծամասնական ընտրակարգով։ Ընտրությունները տեղի են ունեցել 33 ընտրատարածքից 31-ում, իսկ 2-ում՝ պատգամավորության մեկական թեկնածուների ինքնաբացարկի պատճառով չկայացան։ Արցախի Հանրապետության ԿԸՀ 1995 թ․ մայիսի 5-ի նիստի որոշմամբ գրանցվեց 23 պատգամավոր։

1995 թ․ հունիսի 30-ին 5 ընտրատարածքում անց են կացվել նոր ընտրություններ։

III գումարման Ազգային Ժողով

2000 թվականի հունիսի 18-ին տեղի են ունեցել Արցախի Հանրապետության 3-րդ գումարման Ազգային ժողովի  ընտրությունները։

Խմբակցություն	Նստատեղ
Ժողովրդավարական Արցախ միություն	20
ՀՅԴ	9
Արցախի Արմենական կուսակցություն	1
Արցախի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության	1
Անկուսակցական	6

IV գումարման Ազգային Ժողով

2005 թվականի հունիսի 19-ին անց են կացվել Արցախի Հանրապետության 4-րդ գումարման Ազգային ժողովի ընտրությունները` համամասնական և մեծամասնական ընտրակարգերով։ Մեծամասնական ընտրակարգով անցկացված ընտրությունները կայացել են բոլոր 22 ընտրատարածքում։

Խմբակցություն	Նստատեղ
Ժողովրդավարություն	16
Հայրենիք Խմբակցություն	12
ՀՅԴ-Շարժում 88	3/2[Ն 1]
Անկախ պատգամավոր	2

V գումարման Ազգային Ժողով

2010 թվականի մայիսի 23-ին անց են կացվել Արցախի Հանրապետության 5-րդ գումարման Ազգային ժողովի ընտրությունները` համամասնական և մեծամասնական ընտրակարգերով սահմանված պատգամավորական տեղերի նոր քվոտաներով. 17 համամասնական և 16 մեծամասնական հարաբերակցությամբ (նախորդ ընտրությունների քվոտաները կազմում էին համապատասխանաբար 11 և 22)։

Խնբակցություն	Նստատեղ
Հայրենիք խմբակցություն	14
Արցախի ժողովրդավարական կուսակցություն	10
ՀՅԴ «Դաշնակցություն» խմբակցություն	6/4[Ն 2]
Արցախատուն պատգամավորական խումբ	3
Անկախ պատգամավոր	*2

VI գումարման Ազգային Ժողով

ԼՂՀ 6-րդ գումարման Ազգային ժողովի ընտրությունները, համամասնական և մեծամասնական ընտրակարգերով սահմանված   պատգամավորական տեղերի նոր քվոտաներով՝ 22 համամասնական և 11 մեծամասնական հարաբերակցությամբ, տեղի են ունեցել 2015թ. մայիսի 3-ին։

Խմբակցություն	Նստատեղ
Հայրենիք Խմբակցություն	14
Դաշնակցություն Խմբակցություն	7
Ժողովրդավարություն Խմբակցություն	6
Շարժում-88 Խմբակցություն	3
Վերածնունդ Խմբակցություն	1
Անկախ պատգամավոր	1

VII գումարման Ազգային Ժողով

2020 թվականի մայիսի 21-ին տեղի են ունեցել ԼՂՀ 7-րդ գումարման Ազգային ժողովի  ընտրությունները։

Խմբակցություն	Քվեարկել	%	Նստատեղ	+/–
Ազատ Հայրենիք-ՔՄԴ	30,015	40.80	16	+1
Միասնական Հայրենիք	17,683	24.04	9	Նոր
Արդարություն	5,867	7.98	3	Նոր
ՀՅԴ	4,758	6.47	3	-4
Արցախի ժողովրդավարական կուսակցություն	4,314	5.86	2	-4
Նոր արցախյան դաշինք	3,385	4.60	0	Նոր
Ազգային վերածնունդ	2,175	2.96	0	0
Արցախի պահպանողական կուսակցություն	2,156	2.93	0	Նոր
Արցախի հեղափոխական կուսակցություն	1,325	1.80	0	Նոր
Միասնական Հայաստան կուսակցություն	930	1.26	0	Նոր
Անկախության սերունդ կուսակցություն	551	0,75	0	Նոր
Արցախի կոմունիստական կուսակցություն	402	0,55	0	0
Անվավեր / դատարկ ձայներ	2,419	-	-	-
Ընդհանուր	75.980	100	33	-
Գրանցված ընտրողներ / մասնակցություն	104,866	72.45	-	-

Խմբակցություններ

7-րդ գումարման Ազգային ժողովում կազմավորվել է 5 խմբակցություն^[2]

• Ազատ Հայրենիք-ՔՄԴ դաշինք (16 տեղ)
• Միասնական Հայրենիք (9 տեղ)
• «Արդարություն» (3 տեղ)
• «Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն» (3 տեղ)
• «Արցախի ժողովրդավարական կուսակցություն» (2 տեղ)

Հանձնաժողովներ

Արցախի ներկայիս խորհրդարանում գործում է 7 հանձնաժողով՝

• պաշտպանության, անվտանգության և օրինապահպանության հարցերի,
• արտաքին հարաբերությունների,
• պետական-իրավական հարցերի,
• սոցիալական և առողջապահության հարցերի,
• արտադրության և արտադրական ենթակառուցվածքների հարցերի,
• ֆինանսաբյուջետային և տնտեսական կառավարման հարցերի,
• գիտության, կրթության, մշակույթի, երիտասարդության և սպորտի հարցերի

Տես նաև

• Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի շենք