Դրոտավերին

Դրոտավերին (1- (3,4-դիէթօքսիբենզիլիդեն) -6,7-դիէթօքսի-1,2,3,4-տետրահիդրոիզոխինոլին (հիդրոքլորիդի տեսքով)), սպազմոլիտիկ, միոտրոպ, անոթալայնիչ, հիպոտենզիկ ազդեցության դեղամիջոց է։

Դրոտավերին
Կլինիկական տվյալներ
ԱԹԴ կոդ	A03AD02 (WHO)
Ֆարմակոկինետիկ տվյալներ
Կենսամատչելիություն	100 %
Սպիտակուցով կապում	80 մինչև 95 %
Նյութափոխանակություն	Լյարդ
Կիսատրոհման պարբերություն	7-ից մինչև 12 ժամ
Դուրսբերում	Աղիներ և երիկամ
Նույնացուցիչներ
IUPAC անվանում (1-(3,4-դիէթօքսիբենզիլիդեն) -6,7-դիէթօքսի-1,2,3,4-տետրահիդրոիզոխինոլին (հիդրոքլորիդի ձևով)
CAS համար	985-12-6
PubChem CID	1712095
DrugBank	DB06751
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID60161227
ECHA InfoCard	100.110.916
Քիմիական և ֆիզիկական տվյալներ
Քիմիական բանաձև	C24H31NO4
Մոլային զանգված	397,507 գ/մոլ g·mol−1
դ ք խ

Ստեղծման պատմություն

Դրոտավերինը սինթեզվել է 1961 թվականին հունգարական «Խինոնին» դեղագործական ընկերության աշխատակիցների կողմից։ Այդ ժամանակ ընկերությունը երկար ժամանակ արտադրում էր սպազմոլիտիկ դեղամիջոց պապավերինը։ Պապավերինի հատկությունների և դրա արդյունաբերական արտադրության ուսումնասիրությունների ընթացքում հայտնաբերվեց նոր նյութ, որն արդյունավետության առումով մի քանի անգամ գերազանցում էր պապավերինին։ 1962 թվականին դեղամիջոցն արտոնագրվեց «Նո-Շպա» առևտրային անունով, որն արտացոլում է իր գործողության բնույթը` սպազմերի վերացում (no spasm): Իր արդյունավետության, հարաբերական անվնասության և ցածր գնի շնորհիվ դեղը արագորեն հայտնի դարձավ շուկայում։ Խորհրդային Միությունում «Նո-Շպա» դեղամիջոցը լայն տարածում է գտել 1970-ականներից։ Ավելի ուշ «Խինոնինը» դարձավ Sanofi-Synthelabo անդրազգային դեղագործական ընկերության մի մասը։ Ներկայումս «Նո-Շպա»-ն օգտագործվում է աշխարհի ավելի քան 50 երկրներում, առաջին հերթին Ռուսաստանում և հետխորհրդային տարածքում^[1]։

Դեղաբանական ձև

Դեղապատիճներ, ներարկման լուծույթ, հաբեր, թաղանթապատ հաբեր։

Դեղաբանական հատկություններ

Միոտրոպ սպազմոլիտիկ։ Քիմիական կառուցվածքի և դեղաբանական հատկությունների առումով այն մոտ է պապավերինին, բայց ունի ավելի ուժեղ և երկարատև ազդեցություն։ Նվազեցնում է Ca²⁺-ի հոսքը հարթ մկանային բջիջներ (արգելափակում է ֆոսֆոդիէսթերազային, հանգեցնում է ներբջջային cAMP-ի կուտակմանը)։ Այն նվազեցնում է ներքին օրգանների հարթ մկանների լարվածությունը և աղիների գալարակծկումները, լայնացնում է արյունատար անոթները։ Չի ազդում վեգետատիվ նյարդային համակարգի վրա։ Հարթ մկանների վրա անմիջական ազդեցության առկայությունը թույլ է տալիս այն օգտագործել որպես սպազմոլիտիկ այն դեպքերում, երբ հակացուցված են M-քոլինարգելակիչների խմբի դեղերը (փակ անկյունային գլաուկոմա, շագանակագեղձի ադենոմա)։ Ներերակային ընդունման դեպքում ազդեցության սկիզբը 2-4 րոպե հետո է, առավելագույն ազդեցությունը զարգանում է 30 րոպե հետո։

Օգտագործման ցուցումներ

Կանխարգելում և բուժում. ներքին օրգանների հարթ մկանների սպազմ (երիկամային կոլիկա, լեղուղիների կոլիկա, աղիքային կոլիկա, լեղուղիների և լեղապարկի հիպերկինետիկ տիպի դիսկինեզիա, խոլեցիստիտ, հետխոլեցիստեկտոմիայի համախտանիշ); պիելիտ; սպաստիկ փորկապություն, սպաստիկ կոլիտ, պրոկտիտ; պիլորոսպազմ, գաստրոդուոդենիտ, ստամոքսի և տասներկումատնյա աղիքի խոց (սուր փուլում, որպես համալիր թերապիայի մաս՝ սպաստիկ ցավային համախտանիշը թեթևացնելու համար)։ Էնդարտերիտ, ծայրամասային, ուղեղային և կորոնար զարկերակների սպազմ։ Ալգոդիսմենորեա, սպառնացող վիժում, սպառնացող վաղաժամ ծնունդ; ծննդաբերության ժամանակ արգանդի կոկորդի սպազմ, հետծննդյան կծկումներ։ Որոշ գործիքային հետազոտություններ կատարելիս (օրինակ՝ ՖԳԴՍ), խոլեցիստոգրաֆիա։

Հակացուցումներ

Գերզգայունություն, լյարդի և երիկամային ծանր անբավարարություն; CHF, AV շրջափակում II - III աստիճանի, կարդիոգեն շոկ, զարկերակային հիպոտենզիա։ Կորոնար զարկերակների ծանր աթերոսկլերոզ, փակ անկյունային գլաուկոմա, շագանակագեղձի հիպերպլազիա, լակտացիայի շրջան, հղիություն (I եռամսյակ)։

Ընդունման եղանակ և դեղաչափ

Դրոտավերին

Ներքին, մեծահասակների համար` 40-90 մգ օրական 3 անգամ; մ/մ, ե/մ՝ 40-80 մգ օրական 1-3 անգամ։ Լյարդային և երիկամային կոլիկան թեթևացնելու համար՝ ն/ե դանդաղ, 40-80 մգ։ Ծայրամասային անոթների սպազմերի դեպքում կարող է ներարկվել ներերակային։ 6 տարեկանից փոքր երեխաների դեպքում՝ 10-20 մգ մեկ դեղաչափով, առավելագույն օրական դոզան 120 մգ է; 6-12 տարեկան միանվագ 20 մգ, առավելագույն օրական դոզան՝ 200 մգ; նշանակման հաճախականությունը՝ օրական 1-2 անգամ։

Կողմնակի ազդեցություն

Գլխապտույտ, ջերմության զգացում, քրտնարտադրության ավելացում, արյան ճնշման նվազում, մաշկի ալերգիկ ռեակցիաներ։ Ն/ե օգտագործման դեպքում` կոլապս, AV շրջափակում, առիթմիա, շնչառական կենտրոնի ընկճում։

Գերդոզավորում

Ախտանիշներ. մեծ չափաբաժինների դեպքում այն խաթարում է նախասիրտփորոքային հաղորդունակությունը, նվազեցնում է սրտի մկանների գրգռվածությունը, կարող է առաջացնել սրտի կանգ և շնչառական կենտրոնի կաթված։

Ունի անմիջական սրտատոքսիկ ազդեցություն։ Չի ներթափանցում կենտրոնական նյարդային համակարգ։

Բաց թողման ձև

0,04 գ և 0,08 գ, հաբեր։

Հատուկ հրահանգներ

Ստամոքսի և տասներկումատնյա աղիքի խոցի բուժման ժամանակ օգտագործվում է այլ հակախոցային դեղամիջոցների հետ համատեղ։ Ներերակային կիրառման դեպքում հիվանդը պետք է լինի հորիզոնական դիրքում (կոլապսի վտանգ)։ Բուժման ընթացքում անհրաժեշտ է ձեռնպահ մնալ տրանսպորտային միջոցներ վարելուց և այլ պոտենցիալ վտանգավոր գործողություններից ներգրավվելուց, որոնք պահանջում են ուշադրության կենտրոնացում և հոգեմոմոտորական ռեակցիաների արագություն (պարենտերալ, հատկապես ներերակային ներարկումից հետո 1 ժամվա ընթացքում)։ Լնդերին քսելու դեպքում այն ուժեղ թմրություն է առաջացնում, որն անհետանում է միջինը 30 րոպե հետո։

Փոխազդեցություն

Դրոտավերինի միաժամանակյա օգտագործմամբ կարող է թուլանալ լևոդոպայի հակապարկինսոնյան ազդեցությունը։ Ուժեղացնում է պապավերինի, բենդազոլի և այլ սպազմոլիտիկ դեղամիջոցների (ներառյալ m-քոլինարգելակիչ միջոցների) ազդեցությունը, իջեցնում է արյան ճնշումը, որն առաջանում է տրիցիկլիկ հակադեպրեսանտների, քինիդինի և պրոկաինամիդից։ Ֆենոբարբիտալը մեծացնում է դրոտավերինի սպազմոլիտիկ գործողության ազդեցությունը։ Նվազեցնում է մորֆինի սպազմոլիտիկ ակտիվությունը։