Զաբել Բոյաջյան

Զաբել Թովմասի Բոյաջյան (1872^[1], Դիարբեքիր, Թուրքիա^[1] - հունվարի 26, 1957(1957-01-26)^[1], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն^[1]), հայ նկարիչ, գրող, թարգմանիչ։

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Բոյաջյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Զաբել Բոյաջյան արմտ. հայ.՝ Զապէլ Թովմաս Պոյաճեան
Ծնվել է	1872[1]
Ծննդավայր	Դիարբեքիր, Թուրքիա[1]
Վախճանվել է	հունվարի 26, 1957(1957-01-26)[1]
Մահվան վայր	Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[1]
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և  Միացյալ Թագավորություն
Կրթություն	Ֆելիքս Սլեյդի գեղեցիկ արվեստների դպրոց
Մասնագիտություն	նկարչուհի, գրող, թարգմանչուհի և էսպերանտիստ
Ազգականներ	Սեմյուել Ռոջերս
Zabelle C. Boyajian Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Զաբել Բոյաջյանը ծնվել է 1873 թվականին, Դիարբեքիր նահանգի Ամիդ քաղաքում, Դիարբեքիրում բրիտանացի փոխ-հյուպատոս Թոմաս Բոյաջյանի և Կատերին Ռոջերսի (անգլիացի գրող Սամուել Ռոջերսի ժառանգ) ընտանիքում։ Համիդյան ջարդերի ժամանակ հոր սպանությունից հետո, 1895 թվականին մոր և եղբոր՝ Հենրիի հետ տեղափոխվում են Լոնդոն, որտեղ սովորում է Սլեյդ գեղարվեստի դպրոցում։ Տիրապետել է անգլերեն, հայերեն, ֆրանսերեն, իտալերեն, գերմաներեն, ռուսերեն, շվեդերեն, էսպերանտո լեզուներին։ Բոյաջյանը եղել է էսպերանտոյի միջազգային ընկերության Լոնդոնի մասնաճյուղի հիմնադիրներից. 1907 թվականին որպես դերասանուհի մասնակցել է Քեմբրիջում կազմակերպված էսպերանտոյով թատերական մի ներկայացման^[2][3]։

Գրական գործունեություն

Բոյաջյանը նաև ստեղծագործում էր։ Նրա առաջին նովելը՝ «Եսթեր. մի կյանքի սիրավեպը», որում նկարագրվում են Սասունի ջարդերը, հրատարակվել է 1901 թվականին։ Գիրքը մակագրել է «Վարդենի» անվամբ։ Մոտ է եղել Րաֆֆու կնոջ Աննա Րաֆֆիի և նրա որդիների՝ Արամի և Արշակի հետ, ովքեր Լոնդոն էին տեղափոխվել Րաֆֆու մահից հետո։ «Արարատ» ամսագրում Բոյաջյանը հրատարակել է թարգմանություններ Րաֆֆու նովելներից։

Անգլերեն է թարգմանել և առանձին գրքով հրատարակել Ավետիք Իսահակյանի «Աբու լալա Մահարի» պոեմը, որն ունեցել է երեք տպագրություն։ Բոյաջյանն իր ամենամեծ գրական հաջողություններից է համարել «Շեքսպիրին ի պատիվ գիրք» ծավալուն հատորում ընդգրկվելը։ Այդ ժողովածուում զետեղվել են տարբեր ազգերի հեղինակների հոդվածներ կամ բանաստեղծություններ^[4]։

Բոյաջյանը մահացել է Անգլիայի Սիֆորդ բնակավայրում, 1951 թվականին։

Նկարչություն

Զաբել Բոյաջյանը վրձնել է տասնյակ երփնագիր աշխատանքներ՝ դիմանկարներ և բնանկարներ։ Ստեղծել է Րաֆֆու և զորավար Անդրանիկի յուղաներկ դիմապատկերները։

Երկեր

• Armenian Legends and Poems. Trans. Z. C. Boyajian. New York։ Columbia University Press, 1st ed., 1916.
• Gilgamesh: A Dream of the Eternal Quest. London։ George W. Jones, 1924.
• In Greece with Pen and Palette. London։ J.M. Dent & Sons, 1938.