Լիվերպուլ ՖԱ

Լիվերպուլ (անգլ.՝ Liverpool Football Club; արտասանություն։ [ˈlɪvəpuːl]), անգլիական պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ակումբ համանուն Լիվերպուլ քաղաքից։ Ակումբը ստեղծվել է 1892 թվականին և ներկայումս հանդես է գալիս Պրեմիեր Լիգայում։ Անգլիայում ակումբը ընդհանուր տիտղոսների թվով առաջինն է, իսկ Պրեմիեր լիգայի հաղթանակներով երկրորդն է՝ 19 տիտղոս, Ֆուտբոլի Անգլիայի գավաթի՝ 8 և Ֆուտբոլային լիգայի գավաթում 10 ռեկորդային հաղթանակներով։ միակ Անգլիական ակումբերից «Լիվերպուլը» նվաճել է ամենաշատ թվով եվրոպական տիտղոսներ. «կարմիրները» հաղթել են 6 Եվրոպական Գավաթ (վերջինը 2019 թվականին), 3 ՈՒԵՖԱ Գավաթ և 3 ՈՒԵՖԱ Սուպեր Գավաթ։

Լիվերպուլ
Ամբողջական անուն	Liverpool Football Club
Մականուն(ներ)	The Reds (Կարմիրներ)
Հիմնադրում	հունիսի 3, 1892
Սեփականատեր	Fenway Sports Group
Երկիր	Միացյալ Թագավորություն
Մարզադաշտ	Էնֆիլդ
Տարողունակություն	61,276
Նախագահ	Թոմ Վերներ
Մարզիչ	Արնե Սլոթ
Ավագ	Վիրջիլ Վան Դեյք
Կայք	Պաշտոնական կայք
Լիգա	Պրեմիեր Լիգա
2023-24	3-րդ
Տան դաշտ Մրցակցի դաշտ Երրորդ համազգեստ

Ակումբի հիմանդրումից ի վեր իր տնային հանդիպումները անց է կացնում «Էնֆիլդ» մարզադաշտում, որն ներկայումս Անգլիայի՝ տարողությամբ հինգերորդ մարզադաշտն է, այն վերակառուցումից հետո տեղավորում է գրեթե 61000 հանդիսական։^[1]

«Լիվերպուլը» հիմնադրվել է 1892 թվականին և հաջորդ տարի արդեն խաղացել Ֆուտբոլի Լիգայում։ Իր կազմավորման օրից ի վեր ակումբը խաղում է «Էնֆիլդում»։ Ամենահաջողված ժամանակահատվածը Լիվերպուլի պատմության մեջ եղել է 1970-ական և 1980-ական թվականները, երբ Բիլ Շենքլին և Բոբ Փեյսլին ակումբին բերեցին լիգայի 11 տիտղոս և եվրոպական 7 հաղթանակ։ Լիվերպուլը մրցակցում է միևնույն քաղաքը ներկայացնող՝ «Էվերթոն» և մոտակա Մանչեսթեր քաղաքը ներկայացնող «Մանչեսթեր Յունայթեդի» ֆուտբոլային ակումբների հետ։ Ակումբի հիմնն է հանդիսանում Լիվերպուլյան «Gerry & The Pacemakers» Ռոք խմբի^[2] «Դու երբեք միայնակ չես քայլի» ստեղծագործությունը։^[3]

Ակումբը իր պատմության ընթացքում անցել են երկու ծանր ողբերգությունների միջով, որոնք հայտնի էն որպես Էյսելի և Հիլսսբորոի դեպքեր։^[4][5]

Առաջինը տեղի է ունեցել 1985 թվականի Եվրոպայի չեմպիոնների գավաթի եզրափակիչ խաղի ժամանակ, Բրյուսելի Էյսել մարզադաշտում, որտեղ տրիբունաներից մեկի փլուզման պատճառով զոհվեց 39 երկրպագու, որոնց մեծամասնությունը Թուրինի Յուվենտուսի երկրպագուներ էին։ Այս պատահարից հետո Լիվերպուլը հեռացվեց Եվրոպական մրցաշարերից 6 տարով, իսկ մնացած Անգլիական ակումբներիը 5 տարի ժամկետով։^[6]

Մյուս նշանակալի ողբերգությունը ակումբի պատմության մեջ տեղի է ունեցել «Շեֆֆիլդ Ուենսդեյ» ֆուտբոլային ակումբի տնային մարզադաշտ Հիլլսբորոյում, որտեղ Լիվերպուլի 97 երկրպագուներ զոհվեցին հրմշտոցի արդյունքում, որը առաջացել էր Սքոթլանդ յարդի իրավապահների հակաիրավական գործողությունների պատճառով։^[7]

Ներկա կազմ

2024 թվականի օգոստոսի 30-ի դրությամբ

Նշում. Դրոշները ցույց են տալիս ազգային հավաքականը ինչպես սահմանված է ՖԻՖԱ-ի իրավասության կանոններում: Խաղացողները կարող են ունենալ 1-ից ավելի ոչ-ՖԻՖԱ-ի քաղաքացիություն:

№ Դիրք Խաղացող 1 ԴՊ Ալիսոն Բեկեր 2 ՊՇ Ջո Գոմես 3 ԿՊ Վատարու Էնդո 4 ՊՇ Վիրջիլ Վան Դեյք 5 ՊՇ Իբրահիմա Կոնատե 7 ՀՐ Լուիս Դիաս 8 ԿՊ Դոմինիկ Սոբոսլաի 9 ՀՐ Դարվին Նունյես 10 ԿՊ Ալեքսիս Մաք Ալիստեր 11 ՀՐ Մուհամեդ Սալահ 14 ՀՐ Ֆեդերիկո Կյեզա 17 ԿՊ Կուրտիս Ջոնս 18 ՀՐ Քոդի Գակպո 19 ԿՊ Հարվի Էլիոտ 20 ՀՐ Դիոգու Ժոտա

№ Դիրք Խաղացող 21 ՊՇ Կոստաս Ցիմիկաս 38 ԿՊ Ռայան Գրավենբերխ 43 ԿՊ Ստեֆան Բայչետիչ 45 ԴՊ Մարսելո Պիտալուգա 46 ՊՇ Ռիս Ուիլլիամս 47 ՊՇ Նեթ Ֆիլլիփս 50 ՀՐ Բեն Դոաք 62 ԴՊ Կուիվին Կելլեհեր 66 ՊՇ Տրենտ Ալեքսանդր-Առնոլդ 78 ՊՇ Ջարել Կուանսա 84 ՊՇ Քոնոր Բրեդլի

Վարձավճարով տրված խաղացողներ

Նշում. Դրոշները ցույց են տալիս ազգային հավաքականը ինչպես սահմանված է ՖԻՖԱ-ի իրավասության կանոններում: Խաղացողները կարող են ունենալ 1-ից ավելի ոչ-ՖԻՖԱ-ի քաղաքացիություն:

№ Դիրք Խաղացող 22 ՊՇ Քելվին Ռեմսի (Ուիգան Ատլետիկ -ում մինչև 2025 թվականի հունիսի 30-ը)

Ռեկորդներ

Ակումբային ռեկորդներ

Առաջին

• Առաջին հանդիպում. «Լիվերպուլ» 7–1 «Ռոտերեմ Թաուն», ընկերական խաղ, սեպտեմբերի 1, 1892^[8]
• Առաջին հանդիպում Լանկաշիրի առաջնությունում. «Լիվերպուլ» 8–0 «Հայեր Վալտոն», սեպտեմբերի 3, 1892^[8]
• Առաջին հանդիպում առաջնությունում. «Լիվերպուլ» 2–0 «Միդլսբրո Իրոնոպոլիս», Երկրորդ դիվիզիոն, սեպտեմբերի 2, 1893^[8]
• Առաջին հանդիպում Անգլիայի գավաթում. «Լիվերպուլ» 4–0 «Նենտվիչ Ռոուդ», առաջին որակավորման փուլ, հոկտեմբերի 15, 1892^[8]
• Առաջին հանդիպում Անգլիայի Լիգայի գավաթում. «Լիվերպուլ» 5–0 «Լուտոն Թաուն», երկրորդ ռաունդ, հոկտեմբերի 19, 1960^[8]
• Առաջին հանդիպում Եվրոպական մրցաշարերում. «Լիվերպուլ» 5–0 «Ռեյկյավիկ», Եվրոպական գավաթ, օգոստոսի 17, 1964^[8]

Հաղթանակներ

• Ամենախոշոր հաշվով հաղթանակ. 11–0 «Ստրյոմգոդսետի» դեմ ՈՒԵՖԱ Գավաթակիրների գավաթում, սեպտեմբերի 17, 1974^[8]
• Ամենախոշոր հաշվով հաղթանակ առաջնությունում. 10–1 «Ռոտերեմ Թաունի» դեմ Երկրորդ դիվիզիոնում, փետրվարի 18, 1896^[8]
• Ամենախոշոր հաշվով հաղթանակ Անգլիայի գավաթում. 9–0 «Նյութաունի» դեմ որակավորման երկրորդ փուլում, հոկտեմբերի 29, 1892^[8]
• Ամենախոշոր հաշվով հաղթանակ Անգլիայի լիգայի գավաթում. 10–0 «Ֆուլհեմի» դեմ երկրորդ փուլում, սեպտեմբերի 23, 1986^[8]
• Ամենաշատ հաղթանակներ առաջնության 1 մրցաշրջանում. 30 հաղթանակ 42 խաղերում (1978–1979 մրցաշրջանում)^[8]
• Ամենաքիչ հաղթանակներ առաջնության 1 մրցաշրջանում. 7 հաղթանակ 30 խաղերում (1894–1895 մրցաշրջանում)^[8]

Պարտություններ

• Ամենախոշոր հաշվով պարտություն. 1–9 «Բիրմինգհեմ Սիթիի» դեմ Երկրորդ դիվիզիոնում, դեկտեմբերի 11, 1954^[8]
• Ամենախոշոր հաշվով տնային պարտություն. 0–6 «Սանդերլենդի» դեմ Առաջին դիվիզիոնում, ապրիլի 19, 1930^[8]
• Ամենագոլառատ պարտություն. 2–9 «Նյուքասլ Յունայթեդի» դեմ Առաջին դիվիզիոնում, հունվարի 1, 1934^[8]
• Ամենախոշոր հաշվով պարտություն Անգլիայի գավաթում. 0–5 «Բոլտոնի» դեմ չորրորդ փուլում, հունվարի 26, 1946^[8]
• Ամենախոշոր հաշվով պարտություն Անգլիայի Լիգայի գավաթում. 3–6 «Արսենալի» դեմ հինգերորդ փուլում, հունվարի 9, 2007^[8]
• Ամենաշատ պարտություններ առաջնության 1 մրցաշրջանում. 23 պարտություն 42 խաղերում (1953–1954 մրցաշրջանում)^[8]
• Ամենաքիչ պարտություններ առաջնության 1 մրցաշրջանում. 0 պարտություն 28 խաղերում (1893–1894 մրցաշրջանում)^[8]

Գոլեր

• Ամենաշատ խփած գոլեր 1 մրցաշրջանում. 106 գոլ 30 խաղերում (1895–1896 մրցաշրջանում Երկրորդ դիվիզիոնում)^[9]
• Ամենաշատ գոլեր բարձրագույն դիվիզիոնի 1 մրցաշրջանում. 101 գոլ 38 խաղերում (2013–2014 մրցաշրջանում Պրեմիեր Լիգայում)^[9]
• Ամենաքիչ խփած գոլեր 1 մրցաշրջանում. 42 գոլ 34 և 42 խաղերում (1901–1902 և 1970–1971 մրցաշրջաններում Առաջին դիվիզիոնում)^[9]
• Ամենաշատ բաց թողած գոլեր առաջնության 1 մրցաշրջանում. 97 գոլ 42 խաղերում (1953–1954 մրցաշրջանում Առաջին դիվիզիոնում)^[9]
• Ամենաքիչ բաց թողած գոլեր առաջնության 1 մրցաշրջանում. 16 գոլ 42 խաղերում (1978–1979 մրցաշրջանում Առաջին դիվիզիոնում)^[9]

Միավորներ

• Ամենաշատ միավորներ 1 մրցաշրջանում.
  • 2 միավոր հաղթանակի համար. 68 (42 խաղերում 1978–1979 մրցաշրջանում Առաջին դիվիզիոնում)
  • 3 միավոր հաղթանակի համար. 90 (40 խաղերում 1987–1988 մրցաշրջանում Առաջին դիվիզիոնում)
• Ամենաքիչ միավորներ 1 մրցաշրջանում.
  • 2 միավոր հաղթանակի համար. 22 (30 խաղերում 1894–1895 մրցաշրջանում Առաջին դիվիզիոնում)
  • 3 միավոր հաղթանակի համար. 52 (38 խաղերում 2011–2012 մրցաշրջանում Պրեմիեր Լիգայում)

Հանդիսականներ

• Ամենաշատ հանդիսական առաջնությունում. 58,757 («Չելսիի» դեմ 1949–1950 մրցաշրջանում Առաջին դիվիզիոնում)^[10]
• Ամենաշատ հանդիսական Անգլիայի Լիգայի գավաթում. 50,880 («Նոթինգհեմ Ֆորեստի» դեմ 1979–1980 մրցաշրջանում)^[10]
• Ամենաշատ հանդիսական Եվրոպական մրցաշարերում. 55,104 («Բարսելոնայի» դեմ 1975–1976 մրցաշրջանում)^[10]
• Ամենաքիչ հանդիսական. 1,000 («Լաֆբորոյի» դեմ 1895–1896 մրցաշրջանում Երկրորդ դիվիզիոնում)^[10]
• Ամենաքիչ հանդիսական Անգլիայի գավաթում. 4,000 («Նյութաունի» դեմ 1892–1893 մրցաշրջանում)^[10]
• Ամենաքիչ հանդիսական Անգլիայի Լիգայի գավաթում. 9,902 («Բրենտֆորդի» դեմ 1883–1884 մրցաշրջանում)^[10]
• Ամենաքիչ հանդիսական Եվրոպական մրցաշարերում. 12,021 («Դանդոլկի» դեմ 1882–1883 մրցաշրջանում)^[10]

Լիվերպուլը ունեցել է ռեկորդային 95,446 հանդիսական Մելբուրն Վիկտորիի դեմ մինչմրցաշրջանային ընկերական խաղում 2013 թվականի հուլիսին Մելբուրն Կրիկետ Գրաունդում։

Անհատական ռեկորդներ

Ամենաշատ անցկացրած խաղեր

Ֆուտբոլիստների ցանկը ներառում է ակումբի կազմում ամենաշատ հանդիպումներ անցկացրած ֆուտբոլիստներին։ Փակագծերի մեջ առանձնացված է փոխարինման դուրս եկած խաղերի քանակը^[11]:

#	Անուն	Տարիներ	Առաջնություն	Գավաթ	Լիգայի գավաթ	Այլ	Ընդհանուր
1	Իան Կալագան	1960–1978	640 (4)	79 (2)	42 (7)	96 (1)	857 (14)
2	Ջեյմի Կարագեր	1996–2013	508 (24)	40 (1)	35 (7)	152 (3)	737 (35)
3	Սթիվեն Ջերարդ	1998–2015	504 (39)	42 (5)	30 (5)	134 (14)	710 (63)
4	Ռեյ Կլեմենս	1967–1981	470 (0)	54 (0)	55 (0)	86 (0)	665  (0)
	Էմլին Հյուզ	1967–1979	474 (0)	62 (0)	46 (0)	83 (0)	665  (0)
6	Իան Ռաշ	1980–1987 1988–1996	469 (22)	61 (5)	78 (0)	45 (3)	660 (30)
7	Ֆիլ Նիլ	1974–1985	455 (2)	45 (0)	66 (0)	81 (0)	650  (2)
8	Թոմի Սմիթ	1962–1978	467 (0)	52 (0)	30 (0)	89 (1)	638  (1)
9	Բրյուս Գրոբելար	1980–1994	440 (0)	62 (0)	70 (0)	46 (0)	628  (0)
10	Ալան Հանսեն	1977–1991	434 (0)	58 (1)	68 (0)	53 (1)	620  (2)

Լավագույն ռմբարկուներ

Ֆուտբոլիստների ցանկը ներառում է ակումբի կազմում ամենաշատ գոլեր հեղինակած ֆուտբոլիստներին։ Փակագծերի մեջ առանձնացված է անցկացրած հանդիպումների քանակը^[12]։

#	Անուն	Տարիներ	Առաջնություն	Գավաթ	Լիգայի գավաթ	Այլ	Ընդհանուր
1	Իան Ռաշ	1980–1987 1988–1996	229 (469)	39 (61)	48 (78)	23 (45)	346 (660)
2	Ռոջեր Հանթ	1958–1969	245 (404)	18 (44)	5 (10)	18 (34)	286 (492)
3	Գորդոն Հոջսոն	1925–1936	233 (358)	8 (19)	0 (0)	0 (0)	241 (377)
4	Բիլլի Լիդդել	1938–1961	215 (492)	13 (42)	0 (0)	0 (0)	228 (534)
5	Մուհամեդ Սալահ	2017-այժմ	155 (210)	6(12)	2 (6)	1 (6)	211 (349)
6	Սթիվեն Ջերարդ	1998–2015	120 (503)	15 (40)	9 (28)	42(132)	186 (710)
7	Ռոբի Ֆաուլեր	1993–2001 2006–2007	128 (266)	12 (24)	29 (35)	14 (44)	183 (369)
8	Քենի Դալգլիշ	1977–1990	118 (355)	13 (37)	27 (59)	12 (58)	172 (515)
9	Մայքլ Օուեն	1996–2004	118 (216)	8 (15)	9 (14)	23 (52)	158 (297)
10	Հարրի Չեմբերս	1915–1928	135 (315)	16 (28)	0 (0)	0 (1)	151 (339)

Նվաճումներ

Լիվերպուլն առաջին հաջողությունը գրանցեց ակումբի կազմավորումից հետո առաջին իսկ մրցաշրջանում, հաղթելով Լանկաշիրի առաջնությունում։ 1901 թվականին ակումբն առաջին անգամ հաղթեց անգլիայի առաջնությունում, իսկ առաջին հաջողությունը անգլիայի գավաթում գրանցվել է 1965 թվականին։^[13][14]

Նվաճած տիտղոսների տեսանկյունից Լիվերպուլի համար ամենահաջողված տասնամյակը 1980-ականներն էին, որտեղ ակումբը հաղթեց` Անգլիայի առաջնությունը 6 անգամ, Անգլիայի գավաթը 2 անգամ, Անգլիայի լիգայի գավաթը 4 անգամ, Ֆուտբոլի Անգլիայի Սուպերգավաթը 5 անգամ, Ֆուտբոլի լիգայի սուպերգավաթը (ScreenSport) 1 անգամ և Եվրոպական չեմպիոնների գավաթը 2 անգամ։^[15]

Լիվերպուլը եվրագավաթներում ամենահաջողած Բրիտանական ակումբն է, ընդհանուր առմամբ 14 եվրոպական տիտղոսներով։ Ուեֆա-ի ամենահեղինակավոր Եվրոպական գավաթ/ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգայի գավաթում Լիվերպուլը հաղթել է 6 անգամ, այս մրցաշարում ավելի շատ հաղթանակներ տարել են միայն Ռեալը Մադրիդը (15) և Միլանը (7)։^[16] Լիվերպուլի հինգերորդ Չեմպիոնների լիգայի գավաթը 2005-ին նշանակում էր, որ ակումբին գավաթը շնորհվել է մշտական, ինչպես նաև ակումբը ստացել է բազմակի հաղթողի կրծքանշան։^[17][18] Լիվերպուլը Բրիտանական ակումբների մեջ ռեկորդակիր է նաև ՈՒԵՖԱ Սուպեր գավաթում (4 տիտղոս) և նշանակությամբ երկրորդ ՈՒԵՖԱ Գավաթում (3 տիտղոս) հաղթանակների քանակով։^[19][20] 2019 թվականին ակումբն առաջին անգամ դարձավ աշխարհի ակումբային առաջնության հաղթող, ինչի շնորհիվ մտավ պատմության մեջ որպես առաջին անգլիական ակումբ, որին հաջողվել է հաղթել Եվրոպական «Թրեբլ»՝ Աշխարհի ակումբային առաջնություն, Չեմպիոնների լիգա և ՈՒԵՖԱ Սուպեր գավաթ։^[21][22]

Ազգային

• Անգլիայի առաջին դիվիզիոն/Պրեմիեր Լիգա
  • Հաղթող (18). 1900–01, 1905–06, 1921–22, 1922–23, 1946–47, 1963–64, 1965–66, 1972–73, 1975–76, 1976–77, 1978–79, 1979–80, 1981–82, 1982–83, 1983–84, 1985–86, 1987–88, 1989–90, 2019-20
• Անգլիայի երկրորդ դիվիզիոն/Չեմպիոնշիպ
  • Հաղթող (4). 1893–94, 1895–96, 1904–05, 1961–62
• Անգլիայի գավաթ
  • Հաղթող (7). 1964–65, 1973–74, 1985–86, 1988–89, 1991–92, 2000–01, 2005–06, 2021-22
• Անգլիայի Լիգայի գավաթ
  • Հաղթող (8). 1980–81, 1981–82, 1982–83, 1983–84, 1994–95, 2000–01, 2002–03, 2011–12, 2021-22, 2023-24 (ռեկորդ)
• Անգլիայի սուպերգավաթ
  • Հաղթող (15). 1964*, 1965*, 1966, 1974*, 1976, 1977*, 1979, 1980, 1982, 1986*, 1988, 1989, 1990*, 2001, 2006 (* միացյալ), 2022
• ScreenSport-ի սուպերգավաթ
  • Հաղթող (1). 1985–86

Միջազգային

• Եվրոպական գավաթ/ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա
  • Հաղթող (6). 1976–77, 1977–78, 1980–81, 1983–84, 2004-05, 2018-19
• ՈՒԵՖԱ Գավաթ/ՈՒԵՖԱ Եվրոպայի Լիգա
  • Հաղթող (3). 1972–73, 1975–76, 2000–01
• ՈՒԵՖԱ Սուպեր գավաթ
  • Հաղթող (3). 1977, 2001, 2005, 2019
• Աշխարհի ակումբային առաջնություն
  • Հաղթող (1).  2019

Երկրորդական մրցաշարեր

• Լանկաշիրի առաջնություն
  • Հաղթող (1). 1892–93
• Լոնդոնի շերիֆի գավաթ
  • Հաղթող (1). 1906

Դուբլներ և տրեբլներ

Դուբլներ

• Առաջնություն և Անգլիայի գավաթ (1): 1985-86
• Առաջնություն և Լիգայի գավաթ (3): 1981-82, 1982-83, 1983-84
• Առաջնություն և Չեմպիոնների լիգայի գավաթ (2): 1976-77, 1983-84
• Առաջնություն և ՈւԵՖԱ գավաթ (2): 1972-73, 1975-76
• Լիգայի գավաթ և Չեմպիոնների լիգայի գավաթ (1): 1980-81
• Անգլիայի գավաթ և Լիգայի գավաթ (1): 2021-22

Տրեբլներ^[23]

• Առաջնություն, Լիգայի գավաթ և Չեմպիոնների լիգայի գավաթ (1): 1983-84
• Անգլիայի գավաթ, Լիգայի գավաթ և ՈւԵՖԱ գավաթ (1): 2000-01