Խուանա դե Իբարբուրու

Խուանա դե Իբարբուրու (իսկական անունը՝ Juana Fernández Morales, իսպ.՝ Juana de Ibarbourou, մարտի 8, 1892(1892-03-08)^[1][2], Մելո, Ուրուգվայ - հուլիսի 15, 1979(1979-07-15)^[1][2], Մոնտեվիդեո, Ուրուգվայ), հայտնի է եղել որպես Խուանա դե Ամերիկա, ուրուգվայցի բանաստեղծ։

Խուանա դե Իբարբուրու Juana Fernández Morales
Ծննդյան անուն	իսպ.՝ Juana Fernández Morales
Ծնվել է	մարտի 8, 1892(1892-03-08)[1][2]
Ծննդավայր	Մելո, Ուրուգվայ
Վախճանվել է	հուլիսի 15, 1979(1979-07-15)[1][2] (87 տարեկան)
Վախճանի վայր	Մոնտեվիդեո, Ուրուգվայ
Գերեզման	cementerio de alcublas
Մասնագիտություն	գրող և բանաստեղծուհի
Լեզու	իսպաներեն
Քաղաքացիություն	Ուրուգվայ
Ժանրեր	պոեզիա և լիրիկա
Անդամակցություն	Թագավորական Գալիսիական ակադեմիա[3]
Պարգևներ	և Q99517061? [4]
Juana de Ibarbourou Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Խուանա դե Իբարբուրուի ծննդյան ամսաթիվը նշվում է 1895 թվականի մարտի 8, սակայն տեղական պետական գրանցամատյանում, ստորագրված երկու վկաների կողմից, տարեթիվը նշված է 1892։

Սովորել է Խոսե Պեդրո Վարելա (José Pedro Varela) դպրոցում, 1899 թվականին տեղափոխվել է հոգևոր դպրոց, այնուհետև սովորել է երկու այլ դպրոցներում։ 1909 թվականին՝ 17 տարեկան հասակում, հրատարակել է չափածո մի գործ՝ "Derechos femeninos" (կանանց իրավունքներ)՝ սկսելով իր ֆեմինիստուհու կարիերան։

1913 թվականի հունիսի 28-ին քաղաքացիական արարողությամբ Խուանան ամուսնացել է կապիտան Լուկաս Իբարբուրուի հետ, ունեցել են մեկ որդի՝ Ժուլիո Ցեզար Իբարբուրոն (ծնված՝ 1917)։ 1918 թվականին ընտանիքով տեղափոխվել են Մոնտեվիդեո։ 1921 թվականի հունիսի 28-ին Խուանան և Լուկասը վերաամուսնացել են ծիսական արարողությամբ։ Լուկասը մահացել է 1942 թվականի հունվարի 13-ին, Խուանան մահացել է Մոնտեվիդեոյում, 1979 թվականի հուլիսի 15-ին^[5][6]։

Ստեղծագործություններ

Տպագրվել սկսել է 1915 թվականից։ Սիրո, բնության մասին նրա առաջին ստեղծագործությունները մեծ հաջողություն են ունեցել։ Նրա պոեզիայի հիմքն են կազմում բնապատկերների նկարագրություններն ու էրոտիզմը։ Խուանա դե Իբարբուրոն եղել է ֆեմինիստ, նատուրալիստ, պանթեիստ։

Մելո քաղաքի երկու թանգարաններ ներկայացնում են Խուանա դե Իբարբուրուի կյանքի պատմությունը՝

• Խուանա դե Իբարբուրուի ծննդավայր
• Ռեգիոնալ պատմության թանգարան

Խուանայի ծննդավայրը

Հրատարակված ստեղծագործություններ

• Lenguas de diamante (1919)
• Raiz salvaje (1920)
• La rosa de los vientos (1930)
• Oro y tormenta (1956), աստվածաշնչյան թեմաներ, որոնք արտացոլում են տառապանքի և մահվան բանաստեղծուհու մտահոգությունը
• Chico Carlo (1944) հուշեր
• Obras completas (3-րդ հրատարակություն 1968)

Խուանա դե Իբարբուրուի հուշարձանը Մոնտեվիդեոյի հրապարակներից մեկում

Բանաստեղծություններ

• Raíz salvaje (1922).
• La rosa de los vientos (1930).
• Perdida (1950).
• Azor (1953).
• Mensaje del escriba (1953).
• Romances del Destino (1955).
• Angor Dei (1967).
• Elegía (1968).
• Obra completa (պետական հավաքածու) (1992).
• Obras escogidas. Ընտրանին, նախաբանն ու նշումները Սիլվիա Պուենտեսի, խմբագիր՝ Անդրես Բելո, Սանտիագո դե Չիլի, (1999)։
• Rapsodia de Juana de Ibarbourou. Ընտրանին, նախաբանը Խորխե Արբելեչէ և Անդրես Էչևարիա։ AGADU հրատարակչություն և Ուրուգվայի պառլամենտ, (2009)։
• Perdida, La Pasajera y otras páginas. Հրատարակչություն, ընտրանին, նախաբանը՝ Խորխե Արբելեչէ և Անդրես Էչևարիա։ UTU հրատարակչություն և Ուրուգվայի պառլամենտ, (2011)։

Արձակ

• El cántaro fresco (1920).
• Ejemplario, libro de lectura para niños (1928).
• Loores de Nuestra Señora, comentarios a los nombres de la Virgen María (1934),
• Estampas de la Biblia (1934).
• Chico Carlo, cuentos autobiográficos sobre su infancia (1944),
• Los sueños de Natacha, teatro infantil sobre temas clásicos (1945).
• Canto Rodado (1958).
• Juan Soldado, colección de dieciocho relatos, (1971).

Գրականություն

• Sylvia Puentes de Oyenard. "Apuntes para una Biobibliografia de Juana de Ibarbourou." Foreword. Obras Escogidas. By Juana de Ibarbourou, ed. Sylvia Puentes de Oyenard. México, D.F.։ Editorial Andres Bello, 1998.