Հավայի
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Հավայի (անգլերեն՝ 
Hawaii), ԱՄՆ-ի նահանգ, որը գտնվում Խաղաղ օվկիանոսում։ Ընդգրկում է Հավայան կղզիները։ Այն 1959 թվականի օգոստոսի 21-ին դարձավ ԱՄՆ 50-րդ նահանագը։
.svg)
Բնակչությունը կազմում է 1 419 561 մարդ (2014 թվականի տվյալներով)։ Քաղաքի բնակչությունը կազմում է ամբողջ բնակչության 70 %-ը։ Պաշտոնական լեզուն անգլերենն է։ Տուրիստական գոտիներում անգլերենի հետ միասին օգտագործվում է նաև ճապոներենը։ Առօրյա կյանքում, միմյանց հետ շփվելով տարբեր էթնիկ խմբեր, խոսում են տարբեր լեզուներով, այդ թվում նաև հավայերեն։
Հավայի նահանգի վարչական կենտրոնը Հոնոլուլուն է, իսկ մյուս ամենախոշոր քաղաքներն են` Հիլո, Կաիլուա-Կոնա, Կանեհոեն։ Տնտեսապես առավել զարգացած կղզին Օհաուն է։
Նահանգի մյուս պաշտոնական անվանումը՝ Ալոհա նահանգ։
Remove ads
Աշխարհագրություն
Նահանգը գտնվում է Հավայան կղզիներում և Խաղա օվկիանոսի կենտրոնական մասում։ Տարածքը կազմում է 28 311 կմ²։ Հավայան կղզիներում գտնվում է Մաունա-Լոա և Կիլաուէա հրաբուխները և հանգած հրաբուխ` Մաունա-Քեան (բարձրությունը 4205 մ)։ Հավայի նահանգը երկրի մակերևույթով ամենաարագ աճող երկիրն է (դա հրաբխային գործունեության հետևանք է)։ Հողի բնույթի շնորհիվ, որը պահում է խոնավությունը, նահանգում չկան լճեր։ Բացառություններ են` Ուաիաու, Հալուոլու լճերը և Կա-Լոկո ջրամբարը։
Տեղագրություն
Հավայան կղզիները համարվում են ԱՄՆ-ի ամենահարավային նահանգը և երկրորդ ամենաարևմտյան նահանգը՝ Ալյասկայից հետո։ Ինչպես Ալյասկան, այնպես էլ Հավայան կղզիները սահմանակից չեն ԱՄՆ ոչ մի նահանգի։ Այն ԱՄՆ միակ նահանգն է, որը Հյուսիսային Ամերիկայում չէ, և միակն է, որն ամբողջությամբ շրջապատված է ջրով և ամբողջությամբ արշիպելագով։
Կլիմա
Նահանգը ունի արևադարձային կլիմա։ Տարեկան միջին ջերմաստիճանը կազմում է 18-ից 25 աստիճան։ Տարեկան տեղումները կազմում են 4000 մմ։ Նահանգը ունի արևադարձային տափաստաններ և սավանաներ։
Remove ads
Տնտեսություն
Տնտեսության հիմքն են հանդիսանում` զբոսաշրջությունը և ծառայությունները։ Կղզիներում կան մի շարք հանգստավայրեր, բնական և պատմական վայրեր, այդ թվում նաև ազգային պարկեր։
Արդյունաբերության գլխավոր ճյուղերն են շաքարավազը և մրգային պահածոները։
Գյուղատնտեսություն Վերամշակվում է 1 միլիոն հեկտար։ Գլխավոր սպառողական մշակաբույսը բրինձն է։ Անասնապահությունը ունի երկրորդական նշանակություն։ Լավագույն հողերը զբաղեցնում են արտահանման տնկարկները, մշակաբույսերից` արքայախնձոր, շաքարեղեգ, սուրճի, սիզալ, բանան և գուավա։
Հավայի նահանգը հիմնական տրանսպորտային հանգույց է Հյուսիսային Խաղաղ օվկիանոսում, որի ունի կապող ճանապարհ, ԱՄՆ-ի և Կանադայի, Արևելյան Ասիայի, Ֆիլիպինների, Ավստրալիայի, Նոր Զելանդիայի հետ։
Remove ads
Ժողովրդագրություն
Բնակչություն
- Էթնիկական կազմը։
- 10 % — Հավայանցիներ
- 38,6 % — ասիացիներ (ֆիլիպինցիներ և ճապոնացիներ 14 %, չինացիներ 5 %)
- 24,7 % — Եվրոպական ծագման ամերիկացիներ
- 14,7 % — Մետիսներ
- 8,9 % — լատինոամերիկացիներ (պուերտորիկացիներ և մեքսիկացիներ)
- 3,1 % — աֆրոամերիկացիներ և այլն։
Շրջանում տիրել են եվրոպացիներ` գերմանացիներ, պորտուգալացիներ, բրիտանացիներ. Նախկին ԽՍՀՄ-ից գաղթածների թիվը կազմում է 5 հազար[3]։
Կրոն
2000 թվականի տվյալներով Հավայի նահանգում տարբեր կրոնի հետևորդների և դավանանքի ներկայացուցիչներ բաշխվել են հետևյալ կերպ[4][5][6]։ Քրիստոնեություն՝ 351 000 (28,9 %) Բուդդայականություն՝ 110 000 (9 %) Հուդայականություն՝ 10 000 (0,8 %) այլ կրոններ՝ 100 000 (10 %) Ոչ ոք չի պատկանում որևէ կրոնի 650 000 (51,1 %)
Անհատներ
.jpg)
.JPG)
.jpg)
Անվանել են ի պատիվ Հավայի
Երկրաբանություն
- Հավայիտ- հրաբխային ապարի տեսակ
- Հավայիտ (մինարալ)- հանքային կվարցի բազմազանություն
- Հավայան հրաբխի տեսակ -Հրաբուխ
- Հավայան ժայթքման տեսակ-ժայթքող հրաբուխ
- Հրաբխային ռուբեր հավայան տեսակ-հրաբխային ռուբեր
Մշակույթ
- Հավայան կիթառ
- Հավայան պար
Այլ
- Հավայան արծիվ
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads